Η εφοδιαστική αλυσίδα στη λεκάνη της Μεσογείου. Ανταγωνισμός και δυνατότητες συνεργείων

Abstract

Εφοδιαστική Αλυσίδα (ΕΑ) περιλαμβάνει όλες τις εργασίες και τις υποδομές, για να φτάσουν τα προϊόντα από τον παραγωγό τους, στον τελικό καταναλωτή. Παρόλο που η επιστημονική μελέτη και οργάνωση της έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, δεν παύει να είναι μία διαδικασία που διεξάγεται εδώ και χιλιετίες, ουσιαστικά από την έναρξη της γεωργικής επανάστασης, καλύπτοντας την αναγκαιότητα διακίνησης των πλεονασμάτων της παραγωγής. Η ΕΑ στην Ελλάδα συνεισέφερε το 2016, περίπου 10% του ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό είναι ενδεικτικό της σημασίας των Logistics στη διάρθρωση της οικονομίας της χώρας μας. Αν αναλογιστούμε ότι η «βαριά βιομηχανία» της χώρας, δηλαδή ο τουρισμός, συνεισέφερε το ίδιο έτος αντίστοιχα, περίπου το ίδιο ποσοστό, είναι εμφανές ότι ο κλάδος των logistics έχει μία ιδιαίτερη δυναμική στην Ελλάδα. Για μία χώρα, η οποία δεν διαθέτει σημαντική βιομηχανική παραγωγή, το μέγεθος αυτό της συνεισφοράς των logistics εξηγείται (κυρίως) από τη γεωγραφική τοποθεσία της Ελλάδας και ειδικότερα από το θαλάσσιο μέρος της, δηλαδή τη Μεσόγειο θάλασσα. Ιστορικά, ο έλεγχος των θαλάσσιων διαδρομών της είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την άνοδο (και την πτώση) μεγάλων πολιτισμών και αυτοκρατοριών, μέχρι και το σχετικά πρόσφατο παρελθόν. Η γεωπολιτική θέση της Μεσογείου είναι καίρια. Ουσιαστικά ενώνει τρεις ηπείρους και παράλληλα αποτελεί έναν πολύ «ελκυστικό» υδάτινο δρόμο για τη μεταφορά των εμπορευμάτων των υπολοίπων. Με αυτό τον τρόπο, η Μεσογειακή ΕΑ παραμένει πάντα στην επικαιρότητα. Ταυτόχρονα όμως, διαθέτει ελάχιστα σταθερά σημεία, διότι εξαρτάται από παράγοντες όπως η ασφάλεια, η πολιτική κατάσταση του κάθε μεσογειακού κράτους, τις συμμαχίες και τα συμφέροντα μεγάλων χωρών, οι οποίες τη θεωρούν ολόκληρη (ή μέρος της), τμήμα της σφαίρας επιρροής και ενδιαφέροντός τους. Σε αυτό το πλαίσιο θα εξετάσουμε τη δυνατότητα της Ελλάδας να ανταποκριθεί στη ραγδαία εξέλιξη της Μεσογειακής ΕΑ. Οι δύο κύριοι παράγοντες είναι η τεχνολογία και οι μεταβολές στις οικονομικοπολιτικές σχέσεις στη περιοχή. Ταυτόχρονα, θα διερευνηθούν οι αδυναμίες στη σημερινή κατάσταση της Ελληνικής ΕΑ, θα γίνουν προτάσεις για την αντιμετώπισή τους, σε βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη χρονική διάρκεια, ώστε εξερχόμενη από τη δεκαετή κρίση, να μπορέσει να εκμεταλλευτεί τις παρούσες ευκαιρίες και να αναδειχθεί σε σημαντικό μεσογειακό εμπορικό παράγοντα.