Τεχνολογίες διαχείρισης μαγειρικών ελαίων και συμπεριφερολογικοί παράγοντες που προωθούν την ανακύκλωσή τους

Abstract

Τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά έλαια (ΜΕ) εάν απορριφθούν μαζί με τα οικιακά απόβλητα αστικού τύπου (ΑΣΑ) δημιουργούν τεράστια επιβάρυνση στο περιβάλλον. Είναι επομένως επιτακτική η ανάγκη στα πλαίσια της ολοκληρωμένης διαχείρισης των αποβλήτων και της προστασίας του περιβάλλοντος, αυτά τα οχληρά απόβλητα να τα διαχειριστούμε με τρόπο που να σέβεται το περιβάλλον και που να μη δημιουργεί επιπρόσθετα προβλήματα. Η έρευνα βασίζεται σε στοιχεία από τις παρόμοιες έρευνες των Παπαοικονόμου (2013) και Dima (2013). Οι ανεξάρτητες μεταβλητές που εισαγάγαμε στο μοντέλο πρόβλεψης ήταν η Στάση (attitude, ATT), τα Κοινωνικά πρότυπα (Subjective norm, SN), ο υποκειμενικός έλεγχος της συμπεριφοράς (perceived behavioral control,PBC) και τα ηθικά πρότυπα (Moral norm, ΜΝ). Περίπου το 26% των νοικοκυριών που περιλαμβάνονται στην έρευνα, δήλωσαν ότι έχουν συμμετάσχει σε προγράμματα ανακύκλωσης UCO στο παρελθόν. Σχετικά με την ΤΡΒ, εκτός από τους 3 βασικούς παράγοντες της θεωρίας, τη «στάση», τα «κοινωνικά πρότυπα» και τον «υποκειμενικό έλεγχο της συμπεριφοράς», ενσωματώθηκαν στην παρούσα έρευνα και επιπλέον παράγοντες δηλαδή οι «ηθικοί κανόνες». Ο παράγοντας SN μπορεί χονδρικά να οριστεί ως η πίεση που ασκεί το κοινωνικό σύνολο για μια συγκεκριμένη συμπεριφορά (Conner and Armitage 1998) και δεν ήταν σημαντική στις μελέτες των Boldero (1995), Chan (1998), Davies et al. (2002) και Mannetti et al. (2004) σχετικά με την ανακύκλωση. Ο παράγοντας PBC ήταν επίσης σημαντικός στην παρούσα έρευνα. Σύμφωνα με τον Ajzen 1991 ο παράγοντας αυτός μπορεί να γίνει σημαντικός όταν οι δυσκολίες είναι πολύ μεγάλες, κατά τη γνώμη του ερωτηθέντα. Τέλος, ο παράγοντας ΜΝ ήταν ιδιαίτερα σημαντικός για την ανακύκλωση ΜΕ. Με άλλα λόγια, οι πολίτες που θεωρούσαν υποχρέωσή τους να ανακυκλώνουν (πχ γιατί είναι ευθύνη όλων, γιατί αλλιώς θα ένιωθαν ενοχές) ήταν και πιο πιθανό να κάνουν ανακύκλωση στους επόμενους 6 μήνες. Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω και με βάση παρόμοιες παγκόσμιες έρευνες, είναι σαφές πως πολλά μπορούν να γίνουν για να εκμεταλλευτούμε συμπεριφερολογικούς παράγοντες, προκειμένου να βελτιώσουμε την ανακύκλωση ΜΕ από τους πολίτες. Για παράδειγμα, η άρση των (αντικειμενικών) εμποδίων σε αυτή την ανακύκλωση μπορεί να βελτιώσει πάρα πολύ την συλλογή των ΜΕ.