Διαχείριση (κίνητρα, παρακίνηση, ενίσχυση απόδοσης, διοίκηση προσωπικού, εξύψωση ηθικού) των αξιωματικών της εθνικής φρουράς (ΕΦ) στο πλαίσιο της μετεξέλιξης της, σε ένα σύγχρονο ημιεπαγγελματικό στρατό

Abstract

Η Εθνική Φρουρά (ΕΦ) από την ίδρυση της μέχρι σήμερα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πολυτάραχη νεότερη ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κάτω από δύσκολες συνθήκες ιδρύθηκε, οργανώθηκε, εξοπλίστηκε και λειτούργησε. Μέσα από συνεχείς αναδιοργανώσεις, οργανώνεται, εξοπλίζεται, στελεχώνεται με ανθρώπινο δυναμικό. Το προσωπικό της εκπαιδεύεται προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των καιρών με στόχο να καταστεί μια σύγχρονη, ευέλικτη, αξιόμαχη και αξιόπιστη δύναμη με ενισχυμένη αποτρεπτική ικανότητα. Σκοπός αυτής της διατριβής είναι, να διερευνήσει τις απόψεις μονίμων Αξιωματικών της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ), για τα μέσα και τις μεθόδους παρακίνησης του ανθρώπινου δυναμικού, εν μέσω των αλλαγών που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης της. Στο πλαίσιο αυτό, έγινε αρχικά μια θεωρητική προσέγγιση του θέματος και ακολούθως πραγματοποιήθηκε έρευνα με τη συμμετοχή 119 ανώτερων και κατωτέρων Αξιωματικών της ΕΦ. Ειδικότερα μέσω της ερευνητικής μεθοδολογίας που ακολουθήθηκε, επιχειρήθηκε να διευκρινιστούν τα παρακάτω ερωτήματα. Ο ηγέτης ως φορέα των αλλαγών που λαμβάνουν χώρα στην ΕΦ έχει αναδείξει την αναγκαιότητα των αλλαγών και ενεργεί αποτελεσματικά; Το σύστημα εκπαίδευσης αποτελεί παράγοντα βελτίωσης της απόδοσης των Αξιωματικών; Θεωρείται αξιοκρατικό το σύστημα αξιολογήσεων; Το υφιστάμενο σύστημα αναγνώρισης/επιβράβευσης είναι αποτελεσματικό; Η υπάρχουσα μέριμνα υπέρ του στρατιωτικού προσωπικού βρίσκει ικανοποιημένους τους Αξιωματικούς της ΕΦ; Οι νέοι κανονισμοί προαγωγών και αφυπηρετήσεων θέτουν το πλαίσιο για την εμπέδωση της αξιοκρατίας και την καθιέρωση αντικειμενικών κριτηρίων για τις προαγωγές, στη βάση της εκπαίδευσης και της απόδοσης του κάθε αξιωματικού; Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η συνολική ικανοποίηση των Αξιωματικών ήταν μέτρια από τους φορείς των αλλαγών [ηγέτη (ΥΠΑΜ) – προγραμματιστή (ΓΕΕΦ) - εκτελεστής (Διοικητής)] υποστήριξαν όμως την αναγκαιότητα των αλλαγών πάρα την μέτρια ικανοποίηση τους ως προς την αποτελεσματικότητα να παρέχουν λύσεις σε αδυναμίες - προβλήματα της ΕΦ. Συνοπτικά η ενημέρωση των Αξιωματικών για τις επερχόμενες αλλαγές, Συμβασιούχοι Οπλίτες (ΣΥΟΠ), νέας δομής δυνάμεων και της μείωσης της θητείας ήταν ελλιπείς με αποτέλεσμα να μην υπερνικήσουν τους όποιους φόβους τους και να ενίσχυσαν την επιθυμία τους για αποδοχή και στήριξη των αλλαγών. Επίσης ο προγραμματιστής της αλλαγής (αρμόδια διεύθυνση του ΓΕΕΦ) δεν επέδειξε την ανάλογη ευελιξία στην εκάστοτε κατάσταση και δεν ανταποκρίθηκε στις εισηγήσεις και ιδέες των υφισταμένων (εκτελεστών). Τέλος αναδεικνύεται ο κομβικός ρόλος του εκτελεστή της αλλαγής (Διοικητές Μονάδων – Ανεξ. Υπομονάδων) ως προς την ευελιξία του στην εκάστοτε κατάσταση και την επιρροή του προς τους υφισταμένους του προκειμένου να επιταχύνει τις διαδικασίες των αλλαγών. Οι Αξιωματικοί παρουσιάζονται συνολικά ικανοποιημένοι από το υφιστάμενο μέτρα παρακίνησης. Πρώτιστα αντλούν κίνητρα από το πνεύμα Μονάδος (θετικό εργασιακό περιβάλλον), ακολούθως, από τη μέριμνα υπέρ του στρατιωτικού προσωπικού, στην συνέχεια από τις προοπτικές επαγγελματικής ανέλιξης και προαγωγών, τις συναδελφικές σχέσεις στο εργασιακό περιβάλλον, το σύστημα προαγωγών και αφυπηρετήσεων των Αξιωματικών της ΕΦ. Σημαντικό εύρημα της έρευνας είναι ότι, παρόλο που η μέχρι έως τώρα επαγγελματική σταδιοδρομία των Αξιωματικών του αφήνει λίγο ικανοποιημένους είναι ιδιαίτερα περήφανοι επειδή υπηρετούν στην Εθνική Φρουρά. Οι νέες πρόνοιες του κανονισμού αφήνουν του αξιωματικούς πολύ ικανοποιημένους παρότι εφαρμόζονται ακόμη οι μεταβατικές διατάξεις και δεν τέθηκαν σε εφαρμογή όλες οι πρόνοιες προκειμένου αφενός να τερματίζονται οι υπηρεσίες όσων δεν πληρούν τα ελάχιστα κριτήρια για προαγωγή και αφετέρου να δίνεται η δυνατότητα προαγωγών για όσους κριθήκαν ως ικανοί.