Ο ερωτισμός και η απεικόνιση της γυναίκας στη νεότερη κυπριακή τέχνη

Abstract

Η απεικόνιση της γυναίκας, ο ερωτισμός, ο αισθησιασμός αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης που οδήγησε σε μεγάλα αριστουργήματα στο πέρασμα των αιώνων. Το γυναικείο σώμα εξυμνήθηκε από τους καλλιτέχνες σε διάφορες χρονικές περιόδους της ιστορίας της τέχνης αντικατοπτρίζοντας τις εκάστοτε κοινωνικό-ιδεολογικές και αισθητικές αντιλήψεις αλλά και το εκάστοτε σχήμα κοινωνικών αξιών διαμέσου των εποχών. Για ορισμένους καλλιτέχνες η απεικόνιση του γυμνού δεν αποτελεί παρά ένα μέρος της εξερεύνησης της ανθρώπινης μορφής. Για άλλους συνιστά το πεδίο συμβολιστικών προσεγγίσεων, σημασιολογικών ερμηνειών, καθώς και την έκφραση της ανάγκης για διερεύνησης του ερωτισμού που αποπνέει το γυμνό σώμα. Η τέχνη αποτελεί την αντανάκλαση των αξιών του πολιτισμού, το παράγωγο των διανοητικών και πολιτισμικών επιτευγμάτων της κοινωνίας. Έτσι, μέσα από την απεικόνιση της γυναίκας στην τέχνη μπορεί κανείς να δει πως οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν την θηλυκότητα και τη γυναικεία μορφή διαχρονικά, ως μητέρα, ως σύζυγο ή ως αντικείμενο του αντρικού σεξουαλικού πόθου. Η εξέλιξη και διαμόρφωση της Κυπριακής τέχνης είναι ιδιότυπη και αποκλίνει από την ελληνική και ευρωπαϊκή τουλάχιστον σε επίπεδο χρονικό. Η περίπτωση της Κύπρου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς οι Κύπριοι καλλιτέχνες μέσα από ιδιαίτερα δύσκολες ιστορικές συγκυρίες προσπάθησαν να μεταλαμπαδεύσουν στην απομονωμένη από τα ευρωπαϊκά εικαστικά δρώμενα κυπριακή κοινωνία το ενδιαφέρον για την εικαστική δημιουργία. Η διατριβή θα επιχειρήσει τη διερεύνηση, εξέταση, καταγραφή καθώς και ανάλυση της γυναικείας παρουσίας και του ερωτισμού της, τόσο στην δυτική όσο και στην κυπριακή τέχνη του 19ου-20ου αι. Στόχος της διατριβής είναι η ανάδειξη πτυχών της Κυπριακής Τέχνης, που δεν έτυχαν μέχρι τώρα της δέουσας προσοχής. Μέσω της ιστορικής έρευνας με την ανάλυση πηγών και κειμένων (βιβλιογραφική και περιγραφική έρευνα) η παρούσα εργασία θα επιδιώξει να ενδιατρίψει στην Κυπριακή εικαστική παραγωγή και συγκεκριμένα στο κομμάτι εκείνο που αφορά το γυναικείο 4 σώμα και τον ερωτισμό που αυτό αποπνέει. Για τις ανάγκες της παρούσας εργασίας θα χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της συστηματικής ανασκόπησης (systematic review). Η εργασία θα επιδιώξει να εντοπίσει, να συνοψίσει, να ταξινομήσει και να συγκρίνει δημοσιευμένο υλικό για να απαντήσει σε σαφώς διατυπωμένα ερωτήματα από τον ερευνητή.