Οι επιπτώσεις στη ζήτηση καπνικών προϊόντων και στα δημόσια έσοδα από μια αύξηση στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης

Abstract

Η φορολόγηση των καπνικών προϊόντων είναι ένα πολύπλοκο θέμα, γιατί δεν επηρεάζει μόνο τα κρατικά έσοδα, αλλά αποτελεί επίσης και έναν αποτελεσματικό τρόπο παρέμβασης για μείωση του καπνίσματος, σύμφωνο με την πολιτική του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή διερευνά τις επιπτώσεις στη ζήτηση καπνικών προϊόντων και στα δημόσια έσοδα από τις αυξήσεις στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, εξετάζοντάς ετήσια στοιχεία για την περίοδο 2004 με 2016 και μηνιαία στοιχεία για την περίοδο από τον Ιανουάριο του 2007 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2016.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι συντελεστές φορολόγησης και άρα η τιμή, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην κατανάλωση καπνικών προϊόντων. Η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή βρέθηκε να είναι ανελαστική και αρνητική (-0.14).

Οι τελευταίες αυξήσεις στον ειδικό φόρο κατανάλωσης των καπνικών προϊόντων που επιβλήθηκαν στις 6 Δεκεμβρίου του 2012 (κατά 10% στα τσιγάρα και στον λεπτοκομμένο καπνό κατά 150%), φαίνεται να μην είχαν τα προσδοκόμενα αποτελέσματα για τα δημόσια έσοδα. Τα έσοδα από τον φόρο κατανάλωσης των τσιγάρων παρουσίασαν μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος κατά 10.07 % το 2013, κατά 1.48 % το 2014, κατά 3.05% το 2015 και κατά 0.92% το 2016. Τα έσοδα από τον φόρο κατανάλωσης του λεπτοκομμένου καπνού παρουσίασαν μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος κατά 0.45 % το 2014, κατά 4.34% το 2015 και κατά 5.95% το 2016.

Ωστόσο, τα έσοδα από την φορολογία στα καπνικά προϊόντα δεν είναι ο μόνος παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη κατά τον σχεδιασμό της φορολογικής πολιτικής του κράτους, καθώς η μείωση του καπνίσματος μακροχρόνια ωφελεί την κοινωνία αλλά και την οικονομία.