dc.contributor.advisor | Ζεμπύλας, Μιχαλίνος | |
dc.contributor.author | Μιχαηλίδου, Άντρη | |
dc.contributor.other | Michaelidou, Antri | |
dc.coverage.spatial | Κύπρος | el_GR |
dc.date.accessioned | 2018-03-30T08:56:12Z | |
dc.date.available | 2018-03-30T08:56:12Z | |
dc.date.copyright | 2018-03-30 | |
dc.date.issued | 2018-01 | |
dc.identifier.isbn | 978-9963-695-64-5 | |
dc.identifier.other | ΔΚ-ΕΕΗΠ/2018/00013 | el_GR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11128/3349 | |
dc.description | Περιέχει βιβλιογραφικές παραπομπές. | el_GR |
dc.description.abstract | Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η διερεύνηση της αντίληψης των παιδιών για την έννοια της ενσυναίσθησης μέσα από ένα παρεμβατικό πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, μελετήθηκε πώς τα παιδιά αντιλαμβάνονται την έννοια της ενσυναίσθησης μέσα σε μια τάξη πολιτισμικής ετερότητας , τι πρακτικές χρησιμοποιούν για να δείξουν ότι έχουν ενσυναίσθηση του διαφορετικού, καθώς και πώς μια διδακτική παρέμβαση θεμελιωμένη στην «κριτική ενσυναίσθηση» μπορεί να διαφοροποιήσει τις αντιλήψεις και τα συναισθήματα των παιδιών για τον «άλλο». Η πιο πάνω διερεύνηση έγινε μέσα από μια έρευνα δράσης, υπό το πρίσμα των κοινοτικών κεφαλαίων της γνώσης και πραγματοποιήθηκε από την ίδια εκπαιδευτικό/ερευνήτρια, την εικαστικό Βάσω Θούπου και τη θεατρολόγο/ηθοποιό Ειρήνη Ανδρέου, μέσα σε μια πολιτισμικά ετερογενή Στ’ τάξη 17 παιδιών, ενός δημοτικού σχολείου της Κύπρου. Επιπλέον έγινε ανάλυση τεσσάρων μελετών περίπτωσης, οι οποίες φωτίζουν σε ένα πιο προσωπικό επίπεδο την αλλαγή που έγινε σε ατομικό επίπεδο. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση της έρευνας εστιάστηκε στον τρόπο που η ψυχολογία, η φιλοσοφία, η κοινωνιολογία καθώς και η παιδαγωγική προσεγγίζουν την έννοια της ενσυναίσθησης και πλαισιώθηκε από τη θεωρία της κριτικής παιδαγωγικής και της κοινωνικής δικαιοσύνη. Οι περιορισμοί της έρευνας αφορούσαν τη φύση της εκπαιδευτικής έρευνας δράσης, καθώς και τα ηθικά διλήμματα που απορρέουν μέσα από μια τέτοια διερεύνηση.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το πώς ο «εαυτός» αντιλαμβάνεται την έννοια της ενσυναίσθησης, καθώς και οι ενσυναισθητικές πρακτικές που χρησιμοποιεί έχουν άμεση σχέση με την προβληματική γνώση και τα τραύματα που κουβαλεί καθώς επίσης και τους παράγοντες που τη διαμορφώνουν. Κι αυτό γιατί, όταν ο «εαυτός» είναι απορροφημένος από τα δικά του προβλήματα και τραύματα, δυσκολεύεται περισσότερο να μπει στη θέση του «άλλου». Eπίσης φάνηκε ότι το κάθε παιδί επηρεάστηκε και οδηγήθηκε σε «αλλαγή» από διαφορετικό μάθημα της παρέμβασης, σε διαφορετική χρονική στιγμή, ανάλογα με το πλαίσιο ζωής ,τα τραύματα και την προβληματική γνώση που κουβαλούσε. Η «αλλαγή», αν και έγινε σε επίπεδο «εσωτερικού εαυτού», έγινε ορατή μέσα από τις σχέσεις του «εαυτού» σε ενδοπροσωπικό επίπεδο με τη βίωση νέων συναισθημάτων, εμπειριών και αποφάσεων, και σε διαπροσωπικό επίπεδο στις σχέσεις του «εαυτού» με τον «άλλο».
Η «αλλαγή» ως συνέπεια πρακτικών ενσυναίσθησης συνεπάγεται πρώτιστα την αναγνώριση των τραυμάτων και της προβληματικής γνώσης που τα παιδιά κουβαλούν μαζί τους στην τάξη, εξαιτίας του πλαισίου ζωής τους, και στη συνέχεια, την επεξεργασία τους μέσα από στρατηγικές της ενσυναίσθησης και παιδαγωγικά εργαλεία όπως είναι η «κριτική συναισθηματική πράξη» (critical emotional praxis). Όπως έχει φανεί μέσα από τη συγκεκριμένη παρέμβαση, ένα καλά δομημένο πρόγραμμα που προσεγγίζει την έννοια της ενσυναίσθησης με κριτικό και πολυτροπικό τρόπο (εικαστικά , θεατρικά, κτλ.) βοηθά τα παιδιά να ανοίξουν τον «κλειστό εαυτό» τους, να υπερβούν τον εγκλεισμό τους στα συναισθήματα αυτολύπησής τους , καθώς και να εκφραστούν και να δράσουν με ενσυναίσθηση απέναντι στον «άλλο». Όπως τα ίδια τα παιδιά επισήμαναν, πρώτα ξεκινούμε από το άνοιγμα του δικού μας «εαυτού» και στη συνέχεια μπορούμε να «μπούμε στη θέση του άλλου».
Κατά συνέπεια, αναδεικνύεται έντονη η ανάγκη όπως εφαρμόζονται παιδαγωγικές στρατηγικές της ενσυναίσθησης για το άνοιγμα δύσκολων συναισθηματικών χώρων της προβληματικής γνώσης που οι μαθητές κουβαλούν, κάτι που μπορεί να ανοίξει προοπτικές κοινωνικής δικαιοσύνης και ενσωμάτωσης απόψεων αντιρατσιστικής δράση. Τα αποτελέσματα και οι συνεπαγωγές της παρούσας έρευνας θέτουν σε προβληματισμό την υπάρχουσα εκπαιδευτική φιλοσοφία και πρακτική, τόσο σε επίπεδο μακρο- πολιτικής του ΥΠΠ, όσο και σε επίπεδο μικρο –πολιτικής μέσα στην τάξη, όσον αφορά στις παιδαγωγικές στρατηγικές προσέγγισης δύσκολων συναισθηματικών ζητημάτων σχετικών με πολιτισμικές συγκρούσεις και διαφορές. | el_GR |
dc.format.extent | xix, 764 σ. 30 εκ. | el_GR |
dc.language | gr | el_GR |
dc.language.iso | gr | el_GR |
dc.publisher | Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου | el_GR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/closedAccess | el_GR |
dc.subject | Ενσυναίσθηση -- Πολιτισμική ετερότητα | el_GR |
dc.subject | Ενσυναίσθηση | el_GR |
dc.subject | Empathy | el_GR |
dc.subject | Empathy -- Cultural diversity | el_GR |
dc.title | Διερευνώντας τις παιδαγωγικές της ενσυναίσθησης: Έρευνα δράσης υπό το πρίσμα των κοινοτικών κεφαλαίων της γνώσης | el_GR |
dc.type | Διδακτορική Διατριβή | el_GR |
dc.contributor.committeemember | Πασιαρδής, Πέτρος | |
dc.contributor.committeemember | Ζεμπύλας, Μιχαλίνος | |
dc.contributor.committeemember | Κενδέου, Παναγιώτα | |
dc.contributor.committeemember | Θεοδώρου, Ελένη | |
dc.contributor.committeemember | Χρίστου, Μιράντα | |
dc.description.translatedabstract | The aim of this study was to investigate children’s perceptions about empathy through an intervention program at a Greek-Cypriot urban elementary school. More specifically, the study focused on how a culturally diverse classroom of 17 sixth grade children understood empathy and enacted specific actions to show that they empathised with the “other” who is “different.” The pedagogical intervention was grounded in practices of “critical empathy” and how they could transform the perceptions, feelings, and actions of children towards the “other”. The above were investigated through an action research project, utilizing the “funds of knowledge” approach and was conducted by the teacher-researcher herself with the collaboration of a visual artist and an actress/theatrologist. Four in-depth case studies were analysed to highlight the transformations observed at an individual level.
The literature review focused on the manner through which psychology, philosophy, sociology and pedagogy approach the concept of empathy and was framed by the theory of critical pedagogy and social justice education. The limitations of the research had to do with the nature of educational action research, as well as the moral dilemmas stemming from such a research.
The research results showed that the ways children perceive the concept of empathy, as well as the empathic practices they utilize, have a direct relationship to the “troubled knowledge” and the traumas they carry with them, as well as the historical, social, and cultural factors that shape their experiences. It is shown that when the Self is absorbed by his/hers own problems and traumas, it is more difficult for him/her to put himself/herself in the other person’s place. Each child was influenced and led to some kind of transformation by different elements of the pedagogical intervention, at different time periods and according to each child’s trajectory of life, traumas and troubled knowledge carried. The transformation became apparent through the Self’s expressions of new feelings, experiences and decisions, at both the intra-personal and inter-personal levels. This transformation seemed to include: first, recognizing the traumas and troubled knowledge that children carried with them in class; and second, processing these traumas and troubled knowledge through empathic strategies and pedagogical tools such as “critical emotional praxis”.
The intervention used in this class showed that a well structured program that approaches the concept of empathy in a critical and multimode manner (theatrically, visually etc.) helps children open up their “closed” Self, overcome their feelings of self- pity and act with empathy towards the “other”. Consequently, it is important to design and implement appropriate and contextualized pedagogical strategies of empathy that open up spaces so that children can work through the troubled knowledge they carry with them. Such opportunities create openings for social justice and antiracist actions in the classroom. The findings have implications both at the macro-political level of educational policy and the micro-political level of classroom practice and challenge existing “psychologized” approaches concerning the ways that difficult emotional issues are dealt with in the classroom. | el_GR |
dc.format.type | pdf | el_GR |