Το έργο της Ξένιας Καλογεροπούλου και η παιδαγωγική του διάσταση

Abstract

H παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή επιχειρεί μια περιδιάβαση στο έργο της Ξένιας Καλογεροπούλου με σκοπό αφενός να εντοπίσει και να αναδείξει τα χαρακτηριστικά και τα μοτίβα που το διέπουν και αφετέρου να προβάλει την παιδαγωγική του διάσταση και αξία. Η Ξένια Καλογεροπούλου, με τις πρωτοβουλίες και την αδιάκοπη δράση της εδώ και τέσσερις δεκαετίες στον χώρο του παιδικού θεάτρου, άλλαξε πολλά από τα δεδομένα στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις παρατάσεις για παιδιά. Είναι γεγονός ότι η πρόσβαση στη βιβλιογραφία για το θέμα αυτό είναι σχετικά δύσκολη αφού το περισσότερο υλικό βρίσκεται στο αρχείο του Θεάτρου Πόρτα. Παρολαυτά γίνονται αξιόλογες προσπάθειες σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα για τη μελέτη του έργου της συγγραφέως όπως για παράδειγμα η Ελένη Μεγγρέλη η οποία επιχειρεί την καταγραφή των εργασιών της Θεατρικής σκηνής της Καλογεροπούλου «Μικρή Πόρτα» την πρώτη δεκαετία της ίδρυσης της 1972-1982. Η επιλογή της κατεύθυνσης Θέατρο στην Εκπαίδευση στο τελευταίο έτος του μεταπτυχιακού αυτού προγράμματος και η μελέτη της ιστορίας του παιδικού θεάτρου στη Ελλάδα σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το έργο της συγγραφέως ως προς τα επιμέρους χαρακτηριστικά του δεν μελετήθηκε επαρκώς σε ένα επιστημονικό επίπεδο, αποτέλεσε το ερέθισμα για περαιτέρω διερεύνησή από την υποφαινόμενη. Προέκυψε λοιπόν η ανάγκη για μια σφαιρική μελέτη στο θεατρικό της έργο για παιδιά θέτοντας τα ακόλουθα ερευνητικά ερωτήματα:  Ποιά είναι τα νεωτερικά χαρακτηριστικά και τα μοτίβα των παραμυθιών που διακρίνονται στο πρωτότυπο έργο της;  Ποια είναι η παιδαγωγική αξία των έργων της που απευθύνονται σε παιδιά, και ποιες είναι οι αξίες και τα μηνύματα που μεταδίδουν στο ανήλικο θεατή;  Με ποιό τρόπο η Καλογεροπούλου συμβάλλει με τα έργα της στην συμμετοχικότητα του ερωτώμενου θεατή; Η παρούσα διατριβή δομείται σε δύο μέρη. Στο πρώτο επιχειρείται μια σύντομη επισκόπηση στην ιστορία του θεάτρου για παιδιά από το ‘70 και μετά ενώ μετά γίνεται αναφορά στις πηγές έμπνευσης της συγγραφέως από προγενεστέρους και σύγχρονους δημιουργούς. Ακολούθως παρουσιάζεται η δομή και τα χαρακτηριστικά των παραμυθιών, τα μοτίβα των παραμυθιών στα θεατρικά έργα για παιδιά της Ξένιας Καλογεροπούλου καθώς και τα νεωτερικά χαρακτηριστικά των σύγχρονων έργων για παιδιά στο έργο της συγγραφέως. Στο δεύτερο μέρος αναλύεται η παιδαγωγική αξία των παραμυθιών αλλά και η παιδαγωγία των θεατρικών έργων της Ξένιας Καλογεροπούλου για ανήλικους θεατές και πως αυτά προβάλλουν την συμμετοχικότητα του ερωτώμενου θεατή.