Έρευνα επιπτώσεων χημικής καταπολέμησης ζιζανίων και οι εναλλακτικές μεθόδοι καταπολέμησης τους, σε καλλιέργειες στη Κρήτη και στην Κύπρο
Επιτομή
Η ραγδαία αύξηση της χρήσης χημικών ζιζανιοκτόνων με αντίκτυπο στους τρείς πυλώνες της αειφορίας, με έφερε αντιμέτωπη στη διερεύνηση εις βάθος των αρνητικών επιπτώσεων που προκαλούνται από την χημική ζιζανιοκτονία. Η μελέτη αυτή αρχικά αναφέρεται στις ευεργετικές και δυσμενείς επιπτώσεις των ζιζανίων βάση βιβλιογραφικής έρευνας και ακολούθως στις εναλλακτικές μεθόδους καταπολέμησης των ζιζανίων. Αρχικά, μελετήθηκαν οι αρνητικές επιπτώσεις τριών - γνωστών ανά το παγκόσμιο - χημικών ζιζανιοκτόνων, το Glyphosate (Roundup), το σύνθετο ζιζανιοκτόνο “Agent Orange” και οι Τριαζίνες με έμφαση την Ατραζίνη. Ακολούθως έγινε μια έρευνα βάση επιστημονικών άρθρων και οργανισμών για τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης του ζιζανιοκτόνου Glyphosate και του εμπορικού σκευάσματος του Roundup. Η βιβλιογραφική έρευνα, στόχευσε να αναδείξει την επικινδυνότητα στους τρεις πυλώνες της αειφορίας, παρουσιάζοντας έτσι τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία με την πιθανότητα καρκινογένεσης σε ανθρώπους όπως ανάφερε ο ΠΟΥ και άλλων θανατηφόρων ασθενειών, επιπτώσεις στο περιβάλλον με αντίκτυπο την απώλεια βιοποικιλότητας, ειδικά του λεπιδόπτερου Μονάρχης, όπως και τις επιπτώσεις λόγω ρύπανσης των υδάτων, της άγριας φύσης και θηλαστικών, και τέλος την οικονομική βιωσιμότητα της χρόνιας χρήσης του από τους καταναλωτές. Ως εναλλακτική λύση αναφέρονται αναλυτικά βάση επιστημονικών άρθρων και δημοσιευμάτων οργανισμών, οι εφαρμογές μεθόδων εναλλακτικής καταπολέμησης ζιζανίων (αμειψισπορά, μικτή καλλιέργεια – συγκαλλιέργεια, χλωρή λίπανση, ηλιοαπολύμανση και οργανική εδαφοκάλυψη) χωρίς τη χρήση της χημικής μεθόδου. Ως μεθοδολογία, χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος ποσοτικής έρευνας με τη χρήση ανώνυμων ερωτηματολογίων 18 ερωτήσεων με θέμα τις μεθόδους ζιζανιοκτονίας και εναλλακτικών μεθόδων καταπολέμησης ζιζανίων που εφαρμόζουν και τις γνώσεις τους σ’ αυτά. Τα ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν σε άτομα τα οποία εφάρμοζαν κάποια μέθοδο ζιζανιοκτονίας σε καλλιέργειες ή και αστικούς κήπους, σε δύο νησιά, Κύπρο και Κρήτη. Συμπληρώθηκαν 54 ερωτηματολόγια για την Κύπρο και 164 απ’ την Κρήτη. Τα πιο σημαντικά αποτελέσματα των ερωτηματολογίων ήταν η αυξημένη χρήση των ερωτηθέντων της Κρήτης στην δραστική ουσία Glyphosate (93.9%) και επίσης με μεγαλύτερο ποσοστό χρήσης εμπορικού σκευάσματος το Roundup (72,7%) της εταιρείας Monsanto. Αντίστοιχα στη Κύπρο, τα ποσοστά ολικής ουσίας Glyphosate η οποία επίσης ήταν τα υψηλότερα έφτασαν τα 61.8% και της χρήσης Roundup στα 25,5%. Κάτι επίσης ανησυχητικό το οποίο προέκυψε από τη έρευνα αυτή είναι η χρήση του παράνομου ζιζανιοκτόνου Gramoxon του οποίου η δραστική ουσία “Paraquat” έχει απαγορευτεί στην ΕΕ βάση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού «ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 1107/2009». 8 άτομα ανάφεραν την χρήση του σκευάσματος στη Κρήτη και 1 στη Κύπρο. Όσον αφορά τις μεθόδους εναλλακτικής καταπολέμησης ζιζανίων, η πλειοψηφία των συμμετασχόντων έδειξε ενδιαφέρον στη πιθανή ενημέρωση των μεθόδων αυτών ενώ, ένα μικρό ποσοστό των ερωτηθέντων (Κύπρος 9,3% και Κρήτη 7,1% ) εφαρμόζει κάποιες απ’ τις μεθόδους αυτές.