| dc.contributor.advisor | Πασιαρδής, Πέτρος | |
| dc.contributor.advisor | Πασιαρδής, Πέτρος | |
| dc.contributor.advisor | Κενδέου, Παναγιώτα | |
| dc.contributor.advisor | Ηλιοφώτου-Μένον, Μαρία | |
| dc.contributor.advisor | Ζμας, Αριστοτέλης | |
| dc.contributor.author | Νικολαϊδου Σολωμού, Γαλάτεια | |
| dc.contributor.other | Nicolaidou Solomou, Galatia | |
| dc.coverage.spatial | Κύπρος | el_GR |
| dc.date.accessioned | 2015-01-20 | |
| dc.date.accessioned | 2015-01-20T10:37:32Z | |
| dc.date.available | 2015-01-20T10:37:32Z | |
| dc.date.copyright | 2015-01 | |
| dc.date.issued | 2015-01-20 | |
| dc.identifier.isbn | 978-9963-695-38-6 | |
| dc.identifier.other | ΔΚ-ΕΕΗΠ/2015/00009 | el_GR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11128/1759 | |
| dc.description | Περιέχει βιβλιογραφικές παραπομπές. | el_GR |
| dc.description.abstract | Η παρούσα έρευνα πραγματεύεται το θέμα της σχολικής αυτονομίας στην Κύπρο. Το θέμα αυτό μελετάται εδώ και αρκετές δεκαετίες στο διεθνή χώρο και έχουν γίνει πολλές σχετικές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, σε αντίθεση με τη στασιμότητα και τον αυστηρό συγκεντρωτισμό που επικρατεί στον κυπριακό χώρο.
Σκοπός της έρευνας είναι ο σχηματισμός ενός μοντέλου αυτονομίας, το οποίο καθορίζει ποιες αποφάσεις (που αφορούν σε διάφορα διοικητικά, οικονομικά, ακαδημαϊκά, παιδαγωγικά θέματα καθώς και θέματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού) πρέπει να λαμβάνονται σε επίπεδο σχολείου, ποιες πρέπει να λαμβάνονται μερικώς από το σχολείο, με τον έλεγχο και την καθοδήγηση του Yπουργείου και ποιες πρέπει να λαμβάνονται αποκλειστικά από μία κεντρική αρχή, ώστε να ενισχύεται η σχολική αποτελεσματικότητα. Η σχολική αποτελεσματικότητα, στην έρευνα αυτή, μελετάται μέσα από την επαγγελματική ικανοποίηση και το εργασιακό άγχος των διευθυντών.
Η σύνδεση του θέματος με τη σχολική αποτελεσματικότητα, η έλλειψη επαρκούς έρευνας επί του θέματος και η ύπαρξη αντικρουόμενων ευρημάτων στη διεθνή βιβλιογραφία, καθιστούν τη μελέτη αυτή ιδιαίτερα σημαντική. Η παρούσα έρευνα ακολουθεί ένα πρωτότυπο μεθοδολογικό σχεδιασμό, χρησιμοποιώντας σενάρια για τη μελέτη μίας υποθετικής κατάστασης. Ο μεθοδολογικός αυτός σχεδιασμός επιτρέπει τον έλεγχο και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων σχολικής αυτονομίας -που προτείνονται μέσα από την παρούσα διατριβή-, προτού καν αυτά εφαρμοστούν. Άλλα σημαντικά πλεονεκτήματα της μεθόδου των σεναρίων είναι η ενθάρρυνση των ερωτώμενων να ασκήσουν κριτική στην υπάρχουσα κατάσταση και να σκεφτούν τις εναλλακτικές επιλογές, η προετοιμασία τους για μια πιθανή εκπαιδευτική αλλαγή και η αποφυγή της αντίστασης εκ μέρους τους.
Η παρούσα μελέτη αποτελεί μία έρευνα επισκόπησης όσον αφορά στο πρώτο της στάδιο, αυτό δηλαδή της αξιολόγησης της υπάρχουσας κατάστασης στην Κύπρο (σενάριο πολύ περιορισμένης/καμίας αυτονομίας) και της μελέτης της επαγγελματικής ικανοποίησης και του εργασιακού άγχους σε σχέση με τη σχολική αυτονομία. Η ιδιαιτερότητα όμως της έρευνας, έγκειται στο γεγονός ότι με τα αποτελέσματα από την ανάλυση των δεδομένων για τα σενάρια πλήρους και καμίας αυτονομίας, σχηματίζεται ένα μοντέλο σχολικής αυτονομίας (που φαίνεται να ενισχύει τη σχολική αποτελεσματικότητα, μέσω της αύξησης της επαγγελματικής ικανοποίησης και της μείωσης του εργασιακού άγχους των διευθυντών). Το μοντέλο αυτό δίνεται ξανά στους διευθυντές για να μετρηθούν εκ νέου οι δύο εξαρτημένες μεταβλητές (ικανοποίηση και άγχος), ώστε να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητά του.
Μέσα από τα πρώτα δύο ερωτηματολόγια φάνηκε ότι ο βαθμός επαγγελματικής ικανοποίησης των διευθυντών ήταν ψηλότερος στο σενάριο πλήρους αυτονομίας, ενώ το εργασιακό άγχος των διευθυντών ήταν περίπου το ίδιο στα δύο σενάρια. Κατά τη σύγκριση της επαγγελματικής ικανοποίησης και του εργασιακού άγχους των διευθυντών για κάθε απόφαση ξεχωριστά, φάνηκε ότι οι αποφάσεις στις οποίες οι διευθυντές χρειάζονται επιπλέον στήριξη και καθοδήγηση, αφορούν στην επιλογή του υλικού και εγχειριδίων διδασκαλίας, τις προσλήψεις του προσωπικού, τη μισθοδοσία των εκπαιδευτικών, τις προαγωγές και τον πιθανό τερματισμό της συνεργασίας. Με βάση τα αποτελέσματα αυτά, δημιουργήθηκε το νέο σενάριο με το προτεινόμενο μοντέλο αυτονομίας, στο οποίο δίνεται πλήρης αυτονομία σε όλες τις αποφάσεις, εκτός από τις προαναφερόμενες όπου ενισχύονται τα μέτρα στήριξης, επιμόρφωσης και ελέγχου των διευθυντών. Τα αποτελέσματα από τα πρώτα δύο σενάρια πλήρους και καμίας αυτονομίας καταδεικνύουν την αναγκαιότητα για αλλαγή, αφού η περίπτωση καμίας σχολικής αυτονομίας (σενάριο που βρίσκεται πολύ κοντά στην υπάρχουσα κυπριακή πραγματικότητα) επέφερε τη λιγότερη επαγγελματική ικανοποίηση στους διευθυντές των δημοτικών σχολείων. Τα αποτελέσματα από το τρίτο ερωτηματολόγιο κατέδειξαν ότι το νέο σενάριο αυτονομίας επιφέρει μεγαλύτερη επαγγελματική ικανοποίηση και λιγότερο εργασιακό άγχος στους διευθυντές, σε σχέση με τα προηγούμενα δύο σενάρια, καθιστώντας το προτεινόμενο μοντέλο αυτονομίας πιο αποτελεσματικό από την παρούσα κατάσταση στον κυπριακό χώρο, αλλά και από την περίπτωση πλήρους αυτονομίας σε όλους τους εκπαιδευτικούς τομείς.
Η εφαρμογή του προτεινόμενου μοντέλου ενίσχυσης της σχολικής αυτονομίας στην Κύπρο πρέπει να γίνει με την ύπαρξη των απαραίτητων προϋποθέσεων. Πιο συγκεκριμένα, είναι αναγκαία η σωστή προετοιμασία, επιμόρφωση και συμβουλευτική στήριξη των διευθυντών, ώστε να ενισχυθεί η ετοιμότητα και η αποτελεσματικότητά τους σε μια τέτοια εκπαιδευτική αλλαγή. Επίσης, είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός γενικού πλαισίου μέσα στο οποίο μπορούν να ληφθούν, εκ μέρους των διευθυντών, συγκεκριμένες αποφάσεις, με τη διατύπωση γενικών κατευθυντήριων γραμμών και οδηγιών που έχουν βοηθητικό και συμβουλευτικό σκοπό. Ταυτόχρονα πρέπει να δίνεται η ελευθερία στους διευθυντές να καινοτομήσουν, να συμβάλουν δίνοντας τις δικές τους ιδέες και απόψεις ανά πάσα στιγμή. Η ύπαρξη αρμόδιων επιτροπών για κάθε τομέα αποφάσεων (διοικητικό-οικονομικό, ακαδημαϊκό-παιδαγωγικό, διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού) και εξειδικευμένων συμβούλων που θα έχουν τύχει εκπαίδευσης και επιμόρφωσης με βάση τα διεθνή εκπαιδευτικά δεδομένα, θα βοηθήσει στην ενίσχυση της αυτονομίας του διευθυντή, δίνοντάς του την ευκαιρία να συζητήσει και να εφαρμόσει καινοτόμες ιδέες και πρακτικές. Ένα άλλο σημείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη στην προτεινόμενη εκπαιδευτική αλλαγή είναι αυτό της στήριξης και βοήθειας των διευθυντών σε γραμματειακά θέματα και καθήκοντα. Σημαντική είναι ακόμα η ύπαρξη ενός αποτελεσματικού δικτύου συνεργασίας μεταξύ των σχολείων, που μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως με τη δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας, προκαθορισμένες συναντήσεις κλπ.
Όλες οι πιο πάνω προτάσεις που αφορούν στον κυπριακό χώρο μπορούν να εφαρμοστούν και διεθνώς. Μερικοί από τους τρόπους αυτούς ήδη τηρούνται στο εξωτερικό (όπως τα δίκτυα συνεργασίας σχολείων) και μέσα από την έρευνα αυτή υπερτονίζεται η αναγκαιότητά της συνέχισης και της βελτίωσης του έργου τους. Επίσης, προτείνεται η τήρηση αρχείου/καταλόγου εγκεκριμένων αποφάσεων και προτάσεων των σχολείων από την αρμόδια κεντρική αρχή, στον οποίο θα μπορούν να έχουν πρόσβαση όλοι οι διευθυντές, μέσα από τη δημιουργία μίας διαδικτυακής πλατφόρμας επικοινωνίας. Η εφαρμογή τέτοιων μέτρων θα μπορούσε να εξοικονομήσει σημαντικούς πόρους στο εκάστοτε εκπαιδευτικό σύστημα.
Οι αποφάσεις που αφορούν στην επιλογή του υλικού και εγχειριδίων διδασκαλίας, στις προσλήψεις του προσωπικού, τις προαγωγές και τον τερματισμό της εργασίας τους, θέματα τα οποία ανησυχούσαν περισσότερο τους διευθυντές στην παρούσα έρευνα, αξίζει να διερευνηθούν περαιτέρω, όχι μόνο στον κυπριακό χώρο, αλλά και διεθνώς. Η ανάγκη των διευθυντών της Κύπρου για περισσότερη καθοδήγηση, στήριξη και επιμόρφωση στα θέματα αυτά, ή ακόμη και για αυξημένο έλεγχο από μία εκπαιδευτική αρχή, πιθανόν να ισχύει και στην περίπτωση άλλων χωρών.
Στοιχείο κεντρικής σημασίας για την έρευνα είναι ότι η προτεινόμενη αλλαγή, που αφορά στην ενίσχυση της σχολικής αυτονομίας στην Κύπρο, όχι μόνο μελετάται σε σχέση με την ίδια τη σχολική αποτελεσματικότητα, αλλά αξιολογείται και με βάση αυτήν. Η βαρύτητα και η αναγκαιότητα για μια τέτοια εκπαιδευτική αλλαγή γίνονται με τον τρόπο αυτό επιβεβαιωμένα εντονότερες. Η προσέγγιση του θέματος της σχολικής αυτονομίας μέσα από όλες τις πιθανές αποφάσεις που επηρεάζονται από σχετικά μέτρα, είναι ένα πρωτοποριακό χαρακτηριστικό της παρούσας έρευνας, δίνοντας τη δυνατότητα για υποστήριξη μίας ολοκληρωμένης πρότασης για το κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα. Το κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα, καλείται πλέον να απομακρύνει τον συντηρητισμό και τη στασιμότητα και να ακολουθήσει τις διεθνείς τάσεις για ενίσχυση της σχολικής αυτονομίας. Το μοντέλο σχολικής αυτονομίας που προτείνεται μέσα από την παρούσα διατριβή, αποτελεί μία αποτελεσματική πρόταση για το σχεδιασμό της αντίστοιχης εκπαιδευτικής αλλαγής. | el_GR |
| dc.format.extent | xxiii, 352 p. | el_GR |
| dc.language | gr | el_GR |
| dc.language.iso | gr | el_GR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/closedAccess | el_GR |
| dc.subject | Επαγγελματική ικανοποίηση | el_GR |
| dc.subject | Εκπαιδευτική ηγεσία | el_GR |
| dc.subject | Εργασιακό στρες | el_GR |
| dc.subject | Εκπαιδευτικό προσωπικό -- Εργασιακό στρες | el_GR |
| dc.subject | Teaching staff -- Workplace stress | |
| dc.subject | Workplace stress | |
| dc.subject | Educational leadership | |
| dc.subject | Job satisfaction | |
| dc.title | Το αποτελεσματικό μοντέλο σχολικής αυτονομίας για την Κύπρο: Εξετάζοντας την επαγγελματική ικανοποίηση και το εργασιακό άγχος των διευθυντών στη δημοτική εκπαίδευση | el_GR |
| dc.type | Διδακτορική Διατριβή | el_GR |
| dc.contributor.committeemember | Ζεμπύλας, Μιχαλίνος | |
| dc.description.translatedabstract | This dissertation addresses the issue of school autonomy in Cyprus. This subject has been under examination for several decades in the international educational arena and many related educational reforms have been implemented, contrary to the stagnation and strict centralization that characterize Cyprus.
The purpose of the study is to create a model of school autonomy that defines which decisions (related to various administrative, financial, academic, pedagogical and human resources matters) must be taken at school level, which decisions can be taken partly from the individual school (with a higher level of control and direction from the ministry) and which have to be taken exclusively by a central authority, in order to enhance school effectiveness. In the specific dissertation, school effectiveness is studied through headteachers’ job satisfaction and work-related stress.
Linking the subject under examination with school effectiveness makes this study especially important along with the lack of adequate research on the matter and the existence of conflicting opinions throughout the literature. This research follows an original methodological design, using scenarios to examine a hypothetical situation. This methodology allows the examination and evaluation of this study’s suggestions –related to school autonomy- before these are implemented. Other important advantages of this method is the encouragement of the respondents to criticize the status quo and consider alternatives, something that can help the preparation for a possible related educational reform and the avoidance of resistance to change.
The first part of the study has to do with the assessment of the current situation in Cyprus, using the first scenario of very limited/no autonomy in order to evaluate the headteachers’ job satisfaction and work-related stress. The important and unique characteristic of the study has to do with the fact that through the examination of the results from the scenarios of full and no autonomy, a new scenario is formed where the suggested model of school autonomy is described; this scenario is given to another group of headteachers in order to examine again the level of job satisfaction and work-related stress, thus retesting in this way the effectiveness of the model.
The results of the first two questionnaires, with the scenarios of full and no autonomy, showed that the level of headteachers’ job satisfaction is higher in the case of full autonomy, whereas the work-related stress was approximately the same. Comparing the level of job satisfaction and stress for each one of the educational decisions a headteacher has to take during his/her work, it can be said that the decisions where the headteachers need more support and guidance are the ones related to the selection of textbooks and teaching materials, the appointment of personnel, teachers’ salaries, promotions and possible dismissals. Based on these results, the new scenario was formed, in which full autonomy is given in all the decisions except from the above where the support measures, training, guidance along with control are enhanced. The results from the two scenarios of full and no autonomy indicate great need for change, since the case of no autonomy (a scenario presenting actually the existing situation in Cyprus) resulted to the lowest level of headteachers’ job satisfaction. The results of the third questionnaire showed that the new scenario and the suggested model of school autonomy causes the highest level of job satisfaction and the lowest level of work-related stress within all the three scenarios under examination.
The implementation of the suggested model of school autonomy has to be done under some important requirements. Specifically, the proper preparation, training and counselling of headteachers are necessary in order to enhance their readiness and effectiveness in a relevant educational reform. It is also important to form a general framework with guidelines and instructions which can help and advice headteachers to take the right decisions. At the same time, headteachers must have the opportunities to think freely, innovate and share their own opinions and ideas. The work of specialized consultants -who will be trained and educated on the basis of the international educational agenda- and advisory committees for each theme (administrative-financial, academic-educational, human resource etc.) can help a head teacher to discuss and implement innovative ideas and practices. Another point that has to be taken into consideration relates to the support and assistance of headteachers in secretarial tasks and workload. Additionally, it is essential to form an effective network of cooperation between schools, which can be supported with scheduled meetings and communication through a specific site or internet platform etc.
All of the above suggestions can be taken into consideration and applied not only in Cyprus, but also internationally. Some of these methods are already applied abroad (such as various forms of school networks) and the results of this study emphasize the necessity of continuing and improving their work. Also, keeping a record of the decisions which the educational authorities have already approved and giving the opportunity for the headteachers to easily access and study that list through an online platform or site, can help saving valuable resources and time.
According to the results of the study, there are some educational matters that have to be examined further. These matters relate to the decisions which caused increased stress to the headteachers of the study and concern the selection of textbooks and teaching material, staff appointments, promotions and termination of their employment. The need Cypriot headteachers showed for increased guidance, training, help or even control from the educational authorities in the above matters, may be true for headteachers in other countries as well. Thus, it is important for the international literature to include more studies examining these stressful parts of a headteacher’s job.
The educational change, suggested in the specific study, related to the increase of school autonomy level in Cyprus, not only has been studied in relation to school effectiveness but it has been also evaluated according to school effectiveness; this has been an essential characteristic of the dissertation. This evaluation confirms and emphasizes the need for change. The way school autonomy is approached, through all the possible decisions that may be affected by relevant measures, consists an innovative feature of the study, allowing the researcher to form a more comprehensive proposal for the educational system in Cyprus. The Cypriot educational system is called now to move away from conservatism, stagnation and strict centralization and to follow the international trends to enhance school autonomy. The school autonomy model suggested in this thesis, consists an effective proposal for designing the relevant educational change. | el_GR |
| dc.format.type | pdf | el_GR |
