Οι προκλήσεις για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα το 2014

Abstract

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό περιβάλλον είναι άρρηκτα συνδεδεμένο και επηρεασμένο από τη χρηματοπιστωτική κρίση των τελευταίων 4-5 ετών. Στην Ελλάδα, η κρίση έχει γίνει περαιτέρω αισθητή για λόγους ενδογενούς παθογένειας (δημόσιο χρέος και ελλείμματα) και οι συνέπειές της είναι έντονες στα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις αλλά και το κράτος. Οι δυσμενείς αυτές συνθήκες έχουν μεταφερθεί μέσω ενός φαινομένου domino ανάμεσα σε όλους τους επιχειρηματικούς κλάδους και τελικά πλήττουν ακόμη και τις τράπεζες, που θεωρούνταν έως το 2008 ένας από τους πιο κερδοφόρους κλάδους της Ελληνικής οικονομίας. Οι διοικήσεις των Ελληνικών τραπεζών ανησυχούν για τη υψηλή μεταβλητότητα βασικών μεταβλητών αποδοτικότητας, αποτελεσματικότητας και ρευστότητας και το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα καλείται να λάβει στρατηγικές αποφάσεις, που θα οδηγήσουν στην αναμόρφωση και τη βιώσιμη ανάπτυξή του. Στο σημείο αυτό εμπλέκονται οι Συγχωνεύσεις και Εξαγορές μεταξύ τραπεζικών ιδρυμάτων, ως μια βασική κατεύθυνση της επιχειρηματικής στρατηγικής των Ελληνικών τραπεζών μέσα στο σημερινό ευμετάβλητο οικονομικό περιβάλλον. Η τάση για Εξαγορές και Συγχωνεύσεις στον τραπεζικό κλάδο ήταν έντονη περί τα τέλη της δεκαετίας του 90’, όταν οι ισχυρότερες Ελληνικές τράπεζες αποφάσισαν να αυξήσουν ακόμη περισσότερο το μέγεθός τους, ώστε να «εξαλείψουν» του μικρούς «παίκτες» από την αγορά. Έτσι και σήμερα, η στρατηγική των ελληνικών τραπεζών περιστρέφεται γύρω από τη δημιουργία ισχυρών χρηματοπιστωτικών ομίλων που θα έχουν το επαρκές μέγεθος για να σταθούν με αξιώσεις στο διεθνή ανταγωνισμό. Έτσι, ιδιαίτερα μετά το 2012, υπήρξε και πάλι μια έξαρση στη δραστηριότητα Συγχωνεύσεων και Εξαγορών, με αποτέλεσμα η πλειοψηφία των τραπεζικών εργασιών να συγκεντρωθούν γύρω από 4 συστηματικές τράπεζες. Η διεθνής βιβλιογραφία δεν προτείνει με σαφήνεια ότι η περιγραφείσα αύξηση της συγκέντρωσης της αγοράς οδηγεί σε μείωση της ανταγωνιστικότητας της τραπεζικής αγοράς. Ωστόσο, τα φαινόμενα αυτά οδηγούν σε αναδιάρθρωση του τραπεζικού κλάδου, που ήδη έχει εκφραστεί μέσα από συγχωνεύσεις υποκαταστημάτων, μετακινήσεις προσωπικού ακόμη και προγράμματα εθελούσιας εξόδου του προσωπικού.