Κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών των παιδιατρικών εξωτερικών ιατρείων του Νοσοκομείου "Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ" Λευκωσίας και ικανοποίηση των γονέων τους

Abstract

Εισαγωγή: Λόγω της παρούσας οικονομικής κρίσης καθίσταται ακόμα επιτακτικότερη η ανάγκη για βέλτιστη χρήση των πόρων σε όλους τους τομείς συμπεριλαμβανομένου του τομέα των υπηρεσιών υγείας. Για να επιτευχθεί αυτό είναι σημαντικό να είναι γνωστή η χρήση αυτών των υπηρεσιών και να γίνεται αξιολόγηση της ποιότητάς τους. Ένας τρόπος αξιολόγησης της ποιότητας είναι και η συλλογή πληροφοριών για την ικανοποίηση των χρηστών των συγκεκριμένων υπηρεσιών. Η πρωτοβάθμια παιδιατρική φροντίδα υγείας στην Κύπρο προσφέρεται τόσο από τον ιδιωτικό, όσο και από το δημόσιο τομέα. Η μέγιστη προσέλευση παιδιατρικών ασθενών στο δημόσιο τομέα παρατηρείται στο Νοσοκομείο "Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ" (ΝΑΜ ΙΙΙ), όπου όμως δεν έχει γίνει ως τώρα μελέτη της προσέλευσης των ασθενών, των κοινωνικοδημογραφικών στοιχείων αυτών καθώς και της ικανοποίησης των γονέων των ασθενών. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη της προσέλευσης των ασθενών στα παιδιατρικά εξωτερικά ιατρεία του ΝΑΜ ΙΙΙ και της ικανοποίησης των γονέων των ασθενών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Μεθοδολογία. Συνελέχθησαν στοιχεία της προσέλευσης των 2777 ασθενών τους μήνες Ιανουάριο- Φεβρουάριο 2013 από τους γιατρούς των εξωτερικών ιατρείων μέσω της συμπλήρωσης του ανάλογου εντύπου και ακολούθησε επεξεργασία αυτών με ΙΒΜ SPSS 20. Έγινε μετάφραση και πολιτισμική προσαρμογή του γερμανικού ερωτηματολογίου Child- ZAP questionnaire (Bitzer E., 2012) που μετρά την ικανοποίηση των γονέων των ασθενών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες, με τη χρήση των ελαχίστων κριτηρίων μετάφρασης του Ινστιτούτου MAPI (MAPI Research Institute, 2002) και ακολούθως στάθμισή του. Τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2013 συνελέχθησαν 67 ερωτηματολόγια από γονείς ασθενών στο χώρο αναμονής των εξωτερικών ιατρείων. Έγινε επεξεργασία των συλλεγέντων δεδομένων με το στατιστικό πρόγραμμα για τις κοινωνικές επιστήμες IBM SPSS 20. Αποτελέσματα. Αναφορικά με τα στοιχεία προσέλευσης ο ηλικιακός μέσος όρος των ασθενών ήταν 4,2 έτη με το 52,9% να είναι αγόρια. Οι πλείστοι (75,9%) των ασθενών προσέρχονταν για έλεγχο λόγω ασθενείας αν κα τα μισά περίπου εκ των βρεφών προσήλθαν για εξέταση ρουτίνας.. Το 97,5% ήταν κάτοικοι επαρχίας Λευκωσίας και το 96,6% δικαιούχοι δωρεάν ή με μειωμένο αντίτιμο περίθαλψης. Η επικρατούσα διάγνωση για τους μήνες της έρευνας ήταν η λοίμωξη ανώτερου αναπνευστικού και η μέγιστη προσέλευση παρατηρούνταν τις Δευτέρες, ενώ η ελάχιστη τις Πέμπτες. Το μεταφρασμένο ερωτηματολόγιο εμφάνισε ικανοποιητικά ψυχομετρικά χαρακτηριστικά με δείκτη εσωτερικής συνέπειας Cronbach's α 0,944, δείκτη ενδοκατηγορικής συσχέτισης 0,961 και εγκυρότητα όψης και περιεχομένου. Το ποσοστό ανταπόκρισης ήταν 95,7%. Οι συμμετέχοντες γονείς ασθενών (στην πλειοψηφία τους μητέρες) εμφανίζονται σε ποσοστό 96,5% πολύ ή μάλλον ικανοποιημένοι γενικά με τις παρεχομένες υπηρεσίες και 96% απάντησαν πως εμπιστεύονται σε μεγάλο ή αρκετά μεγάλο βαθμό τον γιατρό. Λιγότερο ικανοποιημένοι εμφανίζονται όσον αφορά στο χρόνο αναμονής (μόνο το 43,7% δήλωσε πολύ ή αρκετά ικανοποιημένο) και τις δυνατότητες απασχόλησης και ψυχαγωγίας του παιδιού κατά το χρόνο αυτό (46,9% αντίστοιχα). Επίσης λιγότερο ικανοποιημένοι όσον αφορά στη συμμετοχή τη δική τους ή του παιδιού τους στη λήψη αποφάσεων. Πάνω από τους μισούς συμμετέχοντες δήλωσαν ότι περίμεναν πάνω από 2 ώρες προκειμένου να εξεταστούν. Η έρευνα αυτή δεν ανέδειξε στατιστικά σημαντική διαφορά όσον αφορά την ικανοποίηση σε σχέση με το φύλο του συμμετέχοντα, την ηλικία αυτού ή του παιδιού, τη χώρα προέλευσης των γονέων, την εισοδηματική κατηγορία, το επίπεδο εκπαίδευσης, το χρόνο αναμονής και την αντιλαμβανόμενη σοβαρότητα του προβλήματος υγείας του παιδιού. Αντίθετα περισσότερο ικανοποιημένοι σε στατιστικά σημαντικό βαθμό διαπιστώθηκε να είναι όσοι δεν εργάζονται συγκριτικά με εκείνους που εργάζονται. Συμπεράσματα Το μεταφρασμένο ερωτηματολόγιο εμφανίζει ικανοποιητική εγκυρότητα και αξιοπιστία και δύναται να χρησιμοποιηθεί σε περαιτέρω έρευνες. Οι πλείστοι ασθενείς των εξωτερικών ιατρείων είναι νηπιακής ηλικίας με συχνότερη αιτία προσέλευσης τις λοιμώξεις του αναπνευστικού. Συνήθως συνοδεύονται από τη μητέρα τους και είναι δικαιούχοι δωρεάν περίθαλψης. Οι αναφερόμενοι από τους γονείς ικανοποίηση είναι υψηλή ιδίως όσον αφορά στη σχέση των ιδίων και του παιδιού τους με το γιατρό και λιγότερο από τις συνθήκες και το χρόνο αναμονής. Οι γονείς που δεν εργάζονται εμφανίζονται περισσότερο ικανοποιημένοι. Χρειάζεται να γίνουν μελλοντικά ακόμα πιο εκτεταμένες έρευνες στον τομέα της ικανοποίησης από την παιδιατρική φροντίδα στην Κύπρο.