Η επίδραση εναλλακτικών οργανωτικών σχημάτων στη ζήτηση και κατανάλωση υπηρεσιών υγείας: Η περίπτωση του οικογενειακού γιατρού στο ΙΚΑ, 20 χρόνια μέτά

Abstract

Εισαγωγή: Ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας του θεσμού του γενικού - οικογενειακού γιατρού σε ένα σύστημα υγείας συνιστά κεφαλαιώδους σημασίας θέμα, καθώς επηρεάζει τόσο την αποτελεσματικότητα του συστήματος, όσο και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Σκοπός: Με την παρούσα διατριβή επιχειρείται η συγκριτική διερεύνηση και η διαχρονική αξιολόγηση δύο διαφορετικών μοντέλων οργάνωσης της γενικής - οικογενειακής ιατρικής στην πρωτοβάθμια περίθαλψη του ΙΚΑ. Στο πρώτο, οι παθολόγοι δέχονται ασθενείς εντός των πολυϊατρείων, μαζί με τις άλλες ειδικότητες, ενώ στο δεύτερο εργάζονται στα ιδιωτικά τους ιατρεία με λίστα ασφαλισμένων. Μεθοδολογία: Η έρευνα διεξήχθη σε οκτώ πολυϊατρεία του ΙΚΑ στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών. Οι πληροφορίες συλλέχθησαν με τη μέθοδο του ερωτηματολογίου από ένα τυχαίο δείγμα ασθενών - χρηστών των υπηρεσιών υγείας του ΙΚΑ. Συμπληρώθηκαν με προσωπικές συνεντεύξεις 490 ερωτηματολόγια το χρονικό διάστημα από 16/01/2012 - 09/03/2012. Αποτελέσματα: ˙ Το μοντέλο με τους παθολόγους στα ιδιωτικά τους ιατρεία παράγει περισσότερες κατά κεφαλήν επισκέψεις σε γιατρούς της πρωτοβάθμιας περίθαλψης και ειδικότερα σε γιατρούς ειδικοτήτων συγκριτικά με το μοντέλο όπου οι παθολόγοι εργάζονται στα πολυϊατρεία ˙ Το μοντέλο των ιδιωτικών ιατρείων εξασφαλίζει πιο εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στα ιατρεία των παθολόγων - οικογενειακών γιατρών, όμως ο χρόνος αναμονής στα ιατρεία είναι σημαντικά μεγαλύτερος σε σχέση πάντα με το άλλο μοντέλο ˙ Τα πολυϊατρεία παρέχουν μεγαλύτερη ελευθερία επιλογής γιατρού από τον ασθενή ˙ Κανένα από τα δύο οργανωτικά σχήματα δεν διασφαλίζει σε ικανοποιητικό βαθμό τη βασική αρχή της συνέχειας στη φροντίδα ˙ Το μοντέλο των πολυϊατρείων υπερέχει του άλλου μοντέλου σε ότι αφορά την ικανοποίηση του ασθενή από τον παθολόγο - οικογενειακό του γιατρό 9 Συμπεράσματα: Η εξωνοσοκομειακή περίθαλψη του ΙΚΑ παρουσιάζει στοιχεία υπερβάλλουσας ζήτησης και κατανάλωσης. Ο κύριος όγκος των επισκέψεων παρατηρείται στους ειδικούς γιατρούς, ενώ ο ρόλος του παθολόγου - οικογενειακού γιατρού φαίνεται ιδιαίτερα περιορισμένος και στα δύο υπό εξέταση μοντέλα. Σε σχέση με την πρώτη αντίστοιχη μελέτη (Θεοδώρου, 1992) σημειώνεται σε γενικές γραμμές αύξηση στα ποσοστά των ασφαλισμένων που στρέφονται στον ιδιωτικό εξωνοσοκομειακό τομέα, μείωση της προσπελασιμότητας και διαθεσιμότητας των παθολόγων που εργάζονται στα ιδιωτικά τους ιατρεία και κατ' επέκταση σταδιακή υποβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών οικογενειακής ιατρικής στο ΙΚΑ.