Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή αποτελεί μια εμπειρική προσέγγιση της έννοιας του κριτικού στοχασμού και του τρόπου με τον οποίο αυτός μπορεί να αναπτυχθεί στην εκπαίδευση ενηλίκων. Χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα ένα τμήμα εκπαίδευσης ενηλίκων στην ιστορία της τέχνης επιχειρείται να ερευνηθεί αν σε αυτά μπορεί να αναπτυχθεί κριτικοστοχαστική σκέψη και αν ναι με ποιους τρόπους, σύμφωνα με τις απόψεις των ίδιων των εκπαιδευόμενων. Παράλληλα ερευνάται αν η τέχνη και η ιστορία της ως εκπαιδευτικά αντικείμενα, διαδραματίζουν κάποιο ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή. Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου διενεργήθηκε μια ποιοτική περιπτωσιολογική έρευνα σε δείγμα ατόμων από το συγκεκριμένο τμήμα. Τα αποτελέσματά της έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες θεωρούν ότι η συμμετοχή τους στο τμήμα, τους βοήθησε να αναπτύξουν κριτικοστοχαστική σκέψη και παράλληλα περιγράφουν πως οι ίδιοι αντιλαμβάνονται τον κριτικό στοχασμό αλλά και ποιοι είναι οι παράγοντες, κατά την άποψή τους, οι οποίοι βοήθησαν να γίνει κάτι τέτοιο. Οι απόψεις τους αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η εκπαίδευση ενηλίκων (αλλά και η τέχνη) προς την κατεύθυνση της χειραφέτησης των εκπαιδευομένων της μέσω της ορθότερη αντίληψης της πραγματικότητας και της νοηματοδότησης της εμπειρίας τους.

Η παρούσα έρευνα πραγματεύεται τη διερεύνηση των αρχικών κινήτρων ενηλίκων εκπαιδευομένων για συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) της Ρόδου, την τυχόν ενίσχυση, τροποποίηση ή/και συμπλήρωση των αρχικών κινήτρων καθώς και τα εμπόδια ή τους παράγοντες δυσαρέσκειας που συναντούν κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής τους πορείας. Η μεθοδολογική προσέγγιση που επιλέχτηκε είναι η ποιοτική που προσφέρει την δυνατότητα της σε βάθος κατανόησης του υπό διερεύνηση ζητήματος μέσα από την οπτική των συμμετεχόντων και τον τρόπο που βιώνουν τις εκπαιδευτικές διεργασίες στο συγκεκριμένο πλαίσιο του ΣΔΕ Ρόδου κάτι που καθιστά την συγκεκριμένη ερευνητική προσπάθεια μελέτη περίπτωσης. Εργαλείο παραγωγής δεδομένων αποτελεί η ημι-δομημένη συνέντευξη η οποία, με την ευελιξία που προσφέρει, διευκολύνει την διερεύνηση των σύνθετων νοηματοδοτήσεων των συμμετεχόντων. Πραγματοποιήθηκαν συνολικά 25 συνεντεύξεις σε σκόπιμο δείγμα δύο πληθυσμών, 21με εκπαιδευόμενους του Α΄ και Β΄ κύκλου σπουδών και 4 με μόνιμους εκπαιδευτές του ΣΔΕ. Συγκεντρώθηκαν επίσης δεδομένα μέσα από την παραμονή της ερευνήτριας στους χώρους του ΣΔΕ και την παρατήρηση και καταγραφή απόψεων και συμπεριφορών όπως αυτές προκύπτουν από τη βιωμένη εμπειρία των εκπαιδευομένων στο φυσικό πλαίσιο όπου λαμβάνουν χώρα οι εκπαιδευτικές διαδικασίες τα οποία δεδομένα, αν και δεν παρουσιάζονται στην παρούσα εργασία λόγω της μικρής της έκτασης, καθοδήγησαν την ανάλυση και ερμηνεία των δεδομένων των συνεντεύξεων. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας τα κίνητρα που ώθησαν τους εκπαιδευόμενους σε εγγραφή στο ΣΔΕ είναι εσωτερικά και εξωτερικά και συχνά ένας συνδυασμός τους που συνιστά ένα ατομικό πλέγμα προσωπικής υποκίνησης. Στα αρχικά εσωτερικά κίνητρα περιλαμβάνονται η ικανοποίηση ενός απωθημένου καθώς και η επιθυμία για μάθηση και πνευματική εξέλιξη. Στα αρχικά εξωτερικά κίνητρα συγκαταλέγονται η απόκτηση του τίτλου για επαγγελματικούς λόγους, η ενίσχυση της κοινωνικής εικόνας/status, η ενδυνάμωση σε ρόλους όπως του γονέα, του συζητητή, του πολίτη και η εξασφάλιση καλύτερης ενσωμάτωσης στην Ελληνική κοινωνία για αλλοδαπούς εκπαιδευόμενους. Επίσης προέκυψαν 7 παράγοντες που φαίνεται να ενισχύουν ή να τροποποιούν τα αρχικά κίνητρα των εκπαιδευομένων. Οι παράγοντες αυτοί είναι η επάρκεια των εκπαιδευτών σε επαγγελματικό και διαπροσωπικό επίπεδο, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης μέσα από την ενδυνάμωση και αυτοβελτίωση που βιώνουν, το φιλικό, συνεργατικό κλίμα με τους συνεκπαιδευομένους, η πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας και η ψυχαγωγία μέσα από τη συμμετοχή στις διάφορες δραστηριότητες του ΣΔΕ, η ενδυνάμωση σε ρόλους, η κοινωνικοποίηση και η διαφυγή από την καθημερινότητα και, τέλος, η ενίσχυση της κοινωνικής τους θέσης/status. Τα εμπόδια/παράγοντες δυσαρέσκειας που ανέδειξε η έρευνα αφορούν την πληθώρα των επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων των εκπαιδευομένων, περιβαλλοντικούς/γεωγραφικούς παράγοντες, προδιαθετικά εμπόδια, προβλήματα στη μαθησιακή διαδικασία καθώς και δυσκολίες στις σχέσεις με συνεκπαιδευομένους. Η σπουδαιότητα του ζητήματος της υποκίνησης και των εμποδίων συμμετοχής των ενηλίκων σε εκπαιδευτικά προγράμματα κάθε βαθμίδας και ιδιαίτερα σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, με απώτερο στόχο την επανένταξη των ενηλίκων εκπαιδευομένων και την ενίσχυση της συμμετοχής τους στην εκπαίδευση με συνέπεια την βελτίωση του προσωπικού τους πλαισίου διαβίωσης αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα, καθιστά κάθε απόπειρα διερεύνησής τους σημαντική.

Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η διερεύνηση του ρόλου, των στάσεων και απόψεων των εκπαιδευτών που εργάζονται σε δομές εκπαίδευσης ενηλίκων. Πραγματοποιήθηκε ποιοτική έρευνα και συγκεκριμένα μελέτη περίπτωσης με σκοπό να διερευνηθεί σε βάθος και να ερμηνευτεί ο ρόλος του εκπαιδευτή ενηλίκων, καθώς και οι στάσεις και απόψεις του γύρω από την εύρεση εργασίας σε μια περίοδο παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, η αποτελεσματικότητα του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου σε συνάρτηση με ενδεχόμενα εμπόδια ή ευκαιρίες που το επηρεάζουν, οι εκτιμήσεις για τη μελλοντική επαγγελματική εξέλιξή του και η σύγκριση με συναδέλφους που εργάζονται σε άλλες εκπαιδευτικές βαθμίδες. Στην έρευνα συμμετείχαν έξι εκπαιδευτές ενηλίκων που εργάζονται στα ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ των Σερρών, οι οποίοι μέσω των ημι-δομημένων συνεντεύξεων που πραγματοποιήθηκαν είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν ανοιχτά τις απόψεις τους για το υπό διερεύνηση ζήτημα. Τα ευρήματα της έρευνας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο ρόλος του εκπαιδευτή ενηλίκων εντός της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας είναι διττός και αποκτά δυναμική και πολυσύνθετη διάσταση. Όντας ο ίδιος ταυτόχρονα εκπαιδευτής και εκπαιδευόμενος είναι υπεύθυνος για τη μάθηση και την απασχολησιμότητά του, ενώ εκλαμβάνει την οικονομική κρίση ως μια ευκαιρία για περαιτέρω επαγγελματική ανάπτυξη. Παράλληλα αναλαμβάνει την ευθύνη για την παροχή ποιοτικού εκπαιδευτικού έργου προς τους ενήλικες εκπαιδευόμενους, αξιοποιώντας ευκαιρίες μάθησης που θα το καταστήσουν πιο αποτελεσματικό, ώστε και οι ίδιοι να ωφεληθούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό και να γίνουν ενεργητικοί παράγοντες στην αγορά εργασίας και την ευρύτερη κοινωνία.

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή ερευνά τις εκπαιδευτικές ανάγκες των εκπαιδευτών του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας του Νομού Καβάλας όσον αφορά τη διαπολιτισμικότητα. Εξετάζει το βαθμό των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων που είναι απαραίτητα για την πολιτισμική ετερότητα στη μαθησιακή διαδικασία. Ο 21ος αιώνας χαρακτηρίζεται από την πολυπολιτισμικότητα και τη διαπολιτισμικότητα. Η διαχείριση φαινομένων πολιτισμικής ετερότητας σε μεικτά τμήματα καθίσταται μια έντονη πρόκληση για τους περισσότερους εκπαιδευτικούς. Στην έρευνα έλαβαν μέρος οι εκπαιδευτές που εργάζονται στο συγκεκριμένο ΣΔΕ κατά το σχολικό έτος 2017-2018 σε διάφορες ειδικότητες. Αρχικά παρουσιάζεται μια ιστορική αναδρομή των ΣΔΕ στην Ευρώπη και στην Ελλάδα και οι λόγοι που οδήγησαν στην ίδρυση και λειτουργία των σχολείων αυτών. Στη συνέχεια γίνεται βιβλιογραφική ανασκόπηση για το ρόλο του εκπαιδευτή ΣΔΕ και την αυτοβελτίωση του. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε στη συγκεκριμένη έρευνα είναι η ποιοτική μέθοδος και η συλλογή δεδομένων έγινε με ημιδομημένες συνεντεύξεις, στην οποία συμμετείχαν συνολικά επτά εκπαιδευτές ενηλίκων, και με επιτόπιες παρακολουθήσεις. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώθηκε, πως οι εκπαιδευτές ενηλίκων υστερούν σε θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Οι ίδιοι, πάντως, νιώθουν και εκφράζουν την ανάγκη να επιμορφωθούν επάνω σε διαπολιτισμικά θέματα ώστε να ενισχύσουν τη διδακτική αποτελεσματικότητά τους. Υιοθετούν σε μεγάλο βαθμό τις αρχές της εκπαίδευσης Ενηλίκων στη διδασκαλία και όπως αναφέρουν οι συνεντευξιαζόμενοι/ες της παρούσας ερευνητικής προσπάθειας, η διδασκαλία σ’ ένα ΣΔΕ αποτελεί μια πολυδιάστατη και πολυσήμαντη διαδικασία.

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή παρουσιάζει την πολυπλοκότητα του ρόλου του εκπαιδευτή ενηλίκων και μέσα από τη χρήση του Validpack καταγράφονται τα απαραίτητα προσόντα προκειμένου να ανταποκριθούν με αποτελεσματικότητα οι εκπαιδευτές στον ρόλο τους. Τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση ανοίγει το δρόμο, μέσα από κατευθυντήριες γραμμές, για την πιστοποίηση των προσόντων που αποκτήθηκαν εκτός τυπικού περιβάλλοντος και για αυτό το λόγο δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στις δεξιότητες που αποκτήθηκαν μέσω της μη τυπικής μάθησης αλλά και μέσω της εμπειρίας. Για να μπορέσουν όλα αυτά να γίνουν πιο κατανοητά η εργασία αποτελείται από θεωρητικό και ερευνητικό μέρος. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που αφορά την εκπαίδευση και τον εκπαιδευτή ενηλίκων, την επεξήγηση σημαντικών εννοιών και τις πολιτικές και τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εγκυροποίηση των προσόντων. Στο ερευνητικό μέρος παρουσιάζεται λεπτομερώς το εργαλείο Validpack με το οποίο συλλέχθηκαν τα απαραίτητα δεδομένα και έγινε μια προσπάθεια εφαρμογής του προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο μπορεί να είναι εύχρηστο και ωφέλιμο. Τέλος, γίνεται παρουσίαση των δεδομένων που προέκυψαν καθώς και ένας κριτικός σχολιασμός πάνω σε αυτά.

Στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση ο ρόλος των τεχνολογικών μέσων και ιδιαίτερα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που παρέχει ο εκάστοτε εκπαιδευτικός φορέας είναι αδιαμφισβήτητος. Η χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας έχει ως κύριο στόχο την άμβλυνση της απόστασης μεταξύ εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου και την ακώλυτη διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στην παρούσα μελέτη γίνεται προσπάθεια να διερευνηθούν οι απόψεις των φοιτητών του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΑΠΚΥ), σχετικά με την αξιοποίηση της πλατφόρμας τηλεκπαίδευσης eClass του ΑΠΚΥ. Στόχος της μεταπτυχιακής διατριβής είναι να μελετηθεί η συχνότητα και οι λόγοι επικοινωνίας των φοιτητών μέσω της πλατφόρμας τηλεκπαίδευσης με τους συμφοιτητές και τους καθηγητές τους και ταυτόχρονα ο ρόλος του εργαλείου της τηλεσυνάντησης. Παράλληλα, μελετώνται τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές κατά τη χρήση της πλατφόρμας και δυσχεραίνουν την μαθησιακή διεργασία. Στη συγκεκριμένα έρευνα συμμετείχαν 81 μεταπτυχιακοί φοιτητές οι οποίοι απαντώντας σε ερωτηματολόγιο εξέφρασαν τις απόψεις τους σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τις δυνατότητες που προσφέρει στους ίδιους η πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης eClass του ΑΠΚΥ. Η ανάλυση των ερωτηματολογίων που συμπληρώθηκαν από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές ανέδειξε πως οι φοιτητές θεωρούν ότι η αποτελεσματικότητα της πλατφόρμας τηλεκπαίδευσης eClass του ΑΠΚΥ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ενίσχυση της επικοινωνίας και της αλληλεπίδρασης μεταξύ των ίδιων των φοιτητών αλλά και μεταξύ των φοιτητών και των καθηγητών και ταυτόχρονα από την αύξησης της συμμετοχής στη συγκεκριμένη πλατφόρμα.

Η παρούσα έρευνα αποτελεί μια προσπάθεια να σκιαγραφηθούν και να αναδειχθούν οι απόψεις των πιστοποιημένων από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ) εκπαιδευτών ενηλίκων, αναφορικά με την επάρκεια και τις πιθανές ελλείψεις του επαγγελματικού τους ρόλου. Μέσα από την άντληση των πιο πάνω πληροφοριών, η έρευνα στοχεύει να συμβάλλει στην καταγραφή των επιμορφωτικών αναγκών των εκπαιδευτών ενηλίκων. Η Εκπαίδευση Ενηλίκων αποτελεί ένα διαρκώς εξελισσόμενο πεδίο, σε διεθνές, ευρωπαϊκό, αλλά και εθνικό επίπεδο. Περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες μέσα από τις οποίες οι ενήλικοι μαθαίνουν με συστηματικό και οργανωμένο τρόπο. Η συνεχιζόμενη εκπαίδευση και η δια βίου μάθηση περιλαμβάνει μια μεγάλη ετερογένεια τόσο προγραμμάτων όσο και εκπαιδευτών ενηλίκων. Οι τελευταίοι προέρχονται από πολλούς και διαφορετικούς κλάδους. Η παρούσα έρευνα έχει επικεντρωθεί στην περίπτωση των εκπαιδευτών ενηλίκων οι οποίοι έχουν πιστοποιηθεί από την ΑνΑΔ και δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στην επαρχία Λευκωσίας. Στόχος της παρούσας έρευνας είναι να αναδείξει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτές ενηλίκων στη χώρα μας σε σχέση με θέματα επιμόρφωσης και περαιτέρω ανάπτυξης. Στην Κύπρο απουσιάζουν έρευνες προς αυτή την κατεύθυνση και η μόνη έρευνα που έχει εντοπιστεί είναι των Γραβάνη και Ιωαννίδου (2014) όπου στο Κεφάλαιο 8 γίνεται αναφορά για τον εκπαιδευτή ενηλίκων. Μέσα από την παρούσα διπλωματική εργασία, θα προσπαθήσουμε να κινητοποιήσουμε τους αρμόδιους φορείς για τη διεξαγωγή μιας Παγκύπριας έρευνας που θα στοχεύσει στη μελέτη των επιμορφωτικών αναγκών των επαγγελματιών εκπαιδευτών ενηλίκων. Για την πραγματοποίηση της έρευνας υιοθετήθηκε η ποιοτική μεθοδολογία. Αξιοποιήθηκαν τόσο η ημιδομημένη εις βάθος συνέντευξη ως εργαλείο συλλογής δεδομένων όσο και η ποιοτική ανάλυση περιεχομένου για την επεξεργασία των δεδομένων που συλλέγηκαν. Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από επτά εκπαιδευτές ενηλίκων και επιλέγηκε αρχικά με τη μέθοδο της βολικής δειγματοληψίας. Στην πορεία της έρευνας κάποιοι εκπαιδευτές δεν συμμετείχαν και χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της χιονοστιβάδας ώστε να εξευρεθούν άτομα με τα ίδια χαρακτηριστικά. Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας επιχειρούν να απαντήσουν στα ερευνητικά ερωτήματα που τέθηκαν στην παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή. Τα συμπεράσματα κατέδειξαν ότι οι εκπαιδευτές χρειάζεται να παρακολουθούν εξειδικευμένα προγράμματα ώστε να αντεπεξέρχονται με επάρκεια στον ρόλο που διαδραματίζουν. Διαφάνηκε μέσα από τη διερεύνηση των απόψεών τους ότι οι δυνατότητες περαιτέρω επιμόρφωσης και κατά συνέπεια επαγγελματικής ανάπτυξης είναι ελάχιστες στην Κύπρο. Εν κατακλείδι, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων κατέδειξε την ανάγκη για συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη μέσα από την ύπαρξη κατάλληλων δομών και θεσμοθετημένου συστήματος παροχής ευκαιριών προς αυτή την κατεύθυνση.

Η πανδημία Coronavirus (COVID-19) έφερε μια μεγάλη πρόκληση στην κοινωνία μας και σε όλο τον κόσμο, γεγονός που οδήγησε στην ανάγκη για υποχρεωτική αλλαγή σε σχεδόν όλες τις πτυχές της ζωής μας. Αναμφίβολα, η εκπαίδευση ήταν και εξακολουθεί να είναι ένας από τους πιο πληττόμενους τομείς αυτής της πανδημίας. Σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, οι εκπαιδευτικοί έχουν αναγκαστεί να προσαρμοστούν σε διαδικτυακά συστήματα και μάλιστα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Κύριος σκοπός και επιμέρους στόχοι αυτής της μελέτης που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 55 εκπαιδευτικών της επαγγελματικής εκπαίδευσης ενηλίκων που διδάσκουν στην Ελλάδα και 24 εκπαιδευόμενων κατά την διάρκεια της περιόδου του Lockdown, ήταν η διερεύνηση και η ανάλυση των δυσκολιών που αντιμετωπίστηκαν από εκπαιδευτικούς και οι εκπαιδευόμενους στις διαδικτυακές πρακτικές μάθησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας, των αλλαγών που αναμένονται στις εκπαιδευτικές πρακτικές παγκοσμίως στην μετά COVID-19 εποχή και τα μέτρα που, κατά την άποψη τους, θα πρέπει να ληφθούν στην εκπαίδευση σε περίπτωση εμφάνισης παρόμοιου φαινομένου στο μέλλον. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω διαδικτυακών ερωτηματολογίων και διαδικτυακών συνεντεύξεων, ενώ τα ερευνητικά εργαλεία αναπτύχθηκαν από την ερευνήτρια και αναλύθηκαν χρησιμοποιώντας περιγραφικά στατιστικά στοιχεία. Τα πορίσματα της προαναφερθείσας μελέτης καταδεικνύουν ότι οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί και εκπαιδευόμενοι αντιμετώπισαν προβλήματα κατά τη διάρκεια των διαδικτυακών μαθησιακών πρακτικών τους, αναμένουν κάποιες αλλαγές στις εκπαιδευτικές πρακτικές στον κόσμο μετά το COVID-19 και πιστεύουν ότι πρέπει να ληφθούν ουσιαστικά μέτρα στην εκπαίδευση ενάντια σε μια πιθανή μελλοντική εστία. Στο τέλος της μελέτης δόθηκαν ορισμένες συστάσεις για τους εκπαιδευτικούς, τους υπευθύνους λήψης αποφάσεων και τους ερευνητές σχετικά με τον μετα-COVID κόσμο στην εκπαίδευση.

Οι υψηλές προδιαγραφές που οφείλει να έχει ο σύγχρονος εκπαιδευτής ενηλίκων για να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στο σύγχρονο ρόλο του γέννησε την ανάγκη για την εξασφάλιση της καταλληλότητας και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτών ενηλίκων μέσα από θεσμοθετημένες διαδικασίες. Έτσι η πιστοποίηση της εκπαιδευτικής επάρκειας καθώς και η οργάνωση της διαδικασίας πιστοποίησης των προσόντων τους αναδεικνύονται σε μείζονα θέματα, αφού μέσω της πιστοποίησης επιχειρείται η ποιοτική αξιολόγηση των προσόντων του εκπαιδευτή ενηλίκων συμβάλλοντας εμμέσως στην αναγνώριση του επαγγελματισμού του. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνήσει εάν διασφαλίζεται η ποιότητα των αποτελεσμάτων μέσα από το νέο σύστημα πιστοποίησης επαγγελματικής επάρκειας των εκπαιδευτών ενηλίκων που ακολουθεί η Ελλάδα για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων των εκπαιδευτών. Απώτερος στόχος της είναι να γίνει μια αξιολογική προσέγγιση των πρακτικών πιστοποίησης εκπαιδευτικής επάρκειας, προκειμένου να εντοπιστούν πιθανές λειτουργικές ανεπάρκειες και να προταθούν τρόποι επίλυσης πιθανών προβλημάτων συμβάλλοντας έτσι στη δημόσια επιστημονική και ορθολογικά τεκμηριωμένη τεχνοκρατική συζήτηση. Η μέθοδος που επιλέχτηκε είναι η ποιοτική προσέγγιση, το εργαλείο συλλογής των δεδομένων είναι η συνέντευξη ενώ η ανάλυση των αποτελεσμάτων είναι περιγραφική ερμηνευτική. Επίσης χρησιμοποιήθηκε σκόπιμη δειγματοληψία, το δείγμα της έρευνας βασίζεται σε οκτώ εκπαιδευτές που έχουν συμμετάσχει επιτυχώς στη διαδικασία της πιστοποίησης της εκπαιδευτικής τους επάρκειας. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψε ότι η διαδικασία δεν διασφαλίζει την αξιοπιστία των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Όσον αφορά το θεωρητικό τμήμα της πιστοποίησης η ποιότητα του εγχειριδίου με βάση το οποίο αξιολογούνται οι εκπαιδευτές είναι χαμηλή ενώ το σύστημα αξιολόγησης του θεωρητικού πλαισίου δεν διασφαλίζει ότι ο επιτυχών κατέχει και κατανοεί όλη την ύλη επαρκώς. Όσον αφορά το πρακτικό κομμάτι της εξέτασης, δεν αξιολογούνται όλες οι δεξιότητες που πρέπει να έχει ο εκπαιδευτής, ενώ πολλές από τις δεξιότητες στις οποίες αξιολογούνται δεν διασφαλίζεται ότι ανήκουν στον υποψήφιο.

Η παρούσα έρευνα στοχεύει στην ανάλυση του προφίλ, των κινήτρων και των εμποδίων μάθησης των ενηλίκων που συμμετείχαν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου Κύπρου κατά την χρονική περίοδο 2014-2018. Αρχικά, παρουσιάζεται το πλαίσιο, η λογική, η σημαντικότητα και τα ερευνητικά ερωτήματα που καθοδηγούν την έρευνα. Έπειτα, χαρτογραφούνται οι βασικές ερευνητικές τάσεις και παρουσιάζονται οι κύριες θεωρητικές προσεγγίσεις όσον αφορά τη συμμετοχή στην εκπαίδευση ενηλίκων. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση εστιάζει στις τρεις βασικές πτυχές που πραγματεύεται η παρούσα έρευνα: το προφίλ των ενήλικων εκπαιδευομένων, τα κίνητρα για συμμετοχή στην εκπαίδευση ενηλίκων και τα εμπόδια μάθησης που καλούνται να αντιμετωπίσουν κατά τη συμμετοχή τους. Στο πλαίσιο της συλλογής και ανάλυσης των δεδομένων, έχει επιλεγεί η ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση, με τη διεξαγωγή ημιδομημένων συνεντεύξεων ενήλικων εκπαιδευομένων και επιτόπιων παρατηρήσεων σε θεματικές ενότητες του προγράμματος. Η εφαρμογή της προτεινόμενης μεθοδολογίας έρευνας έχει αναδείξει ευρήματα για τα κοινά αλλά και μοναδικά χαρακτηριστικά του προφίλ των ενήλικων εκπαιδευομένων, τα βασικά εσωτερικά και εξωτερικά κίνητρα για συμμετοχή στο πρόγραμμα καθώς και τα κύρια εμπόδια που αντιμετώπισαν κατά την συμμετοχή τους. Τέλος, καταγράφονται τα συμπεράσματα που έχουν προκύψει από την ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας και η σχετική συζήτηση. Εν κατακλείδι, αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που το πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου Κύπρου τίθεται υπό διερεύνηση, συνεπώς τα αποτελέσματα και συμπεράσματα που θα προκύψουν εκτιμάται πως θα είναι χρήσιμα για μελλοντικές σχετικές έρευνες.