Οι θεραπευτικές κοινότητες του κέντρου θεραπείας εξαρτημένων ατόμων: Μια επίκαιρη πρόταση με ανάγκες προσαρμογής στη νέα θεραπευτική, κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα

Abstract

Η Θεραπευτική Κοινότητα αποτελεί τη κύρια θεραπευτική φάση στα πολυφασικά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ και προσφέρει υπηρεσίες σε εξαρτημένους από διάφορες εξαρτησιογόνες ουσίες. Οι Θεραπευτικές Κοινότητες του ΚΕΘΕΑ έχουν περάσει διάφορα στάδια στην ιστορία του Οργανισμού και της απεξάρτησης στην Ελλάδα, απευθύνονται στις διαφορετικές ανάγκες των εξυπηρετούμενων, προσαρμόζοντας το πλαίσιό τους με βάση τις ανάγκες, την αποτελεσματικότητα, την επιτυχία, τις νέες τάσεις στην απεξάρτηση, αλλά και τα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά δεδομένα των εποχών. Στόχος της διατριβής είναι να παρουσιάσει τη διαχρονική πρόταση της ψυχοκοινωνικής απεξάρτησης, όπως αυτή αποτυπώνεται στο πλαίσιο των Θεραπευτικών Κοινοτήτων του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα στον χώρο των εξαρτήσεων, δίνοντας έμφαση στην ραγδαία επιδείνωση των λεγόμενων νόμιμων εξαρτήσεων και στις αλλαγές στο προφίλ των εξαρτημένων από παράνομες ουσίες, αξιοποιώντας με τον πλέον αποδοτικό τρόπο τους διαθέσιμους ανθρώπινους, οικονομικούς και υλικοτεχνικούς πόρους. Στα βασικά ερευνητικά ερωτήματα περιλαμβάνεται η διερεύνηση της δυνατότητας οι θεραπευτικές κοινότητες απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ να παρέχουν υπηρεσίες σε ένα φάσμα εξυπηρετούμενων με διαφορετικές ανάγκες, από νόμιμες και παράνομες εξαρτήσεις, με διαφοροποιημένο επίπεδο παρέμβασης. Ερευνάται στην ουσία η δυνατότητα μετατροπής των παραδοσιακών θεραπευτικών κοινοτήτων απεξάρτησης από παράνομες ουσίες, σε πολυδύναμες θεραπευτικές κοινότητες, οι οποίες θα παρέχουν υπηρεσίες σε εξαρτημένους από νόμιμες και παράνομες ουσίες, με ή χωρίς δυνατότητα διαμονής, εντατικής ή μη εντατικής παρακολούθησης. Επίσης, διερευνάται η αλλαγή αυτή με ποιον τρόπο θα αξιοποιεί καλύτερα τους διαθέσιμους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, με πιθανές ενοποιήσεις μονάδων με στόχο μεγαλύτερες διεπιστημονικές ομάδες και αποδοτικότερη αξιοποίηση της κρατικής επιχορήγησης. Τα βασικά ερωτήματα που αναλύονται στην συγκεκριμένη έρευνα είναι τα εξής: o ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των “κλειστών” και των “ανοικτών” θεραπευτικών κοινοτήτων από θεραπευτική άποψη, αλλά και από θέμα διαθέσιμων πόρων; o ποια είναι τα πιθανά ζητήματα τα οποία θα αντιμετώπιζαν οι εξυπηρετούμενοι στην πιθανότητα εφαρμογής μίας ανάλογης πρότασης; o ποιο το προσδοκώμενο όφελος για τον Οργανισμό, σε επίπεδο αποστολής και διαχείρισης πόρων; o ποιοι είναι οι πιθανοί άξονες για την υλοποίηση μιας τέτοιας δράσης;