Διαχείριση συγκρούσεων σε επαγγελματίες υγείας. Μελέτη περίπτωσης του ΓΝΜ Έλενα Βενιζέλου.

Abstract

Εισαγωγή: Οι επαγγελματίες υγείας συχνά έρχονται αντιμέτωποι με συγκρούσεις εξαιτίας της πολυπλοκότητας και των οργανωτικών δυσχερειών του νοσοκομείου, την υψηλή ένταση εργασίας και την έλλειψη αποτελεσματικής επικοινωνίας. Σ’ έναν οργανισμό υγείας όπως το νοσοκομείο, το αυξημένο επίπεδο συγκρούσεων επιδρά στην ποιότητα παροχής υπηρεσιών υγείας και στην αύξηση των ιατρογενών λαθών από ελλιπή επικοινωνία των επαγγελματιών υγείας. Σκοπός: Να διερευνηθούν οι οργανωσιακοί παραγόντες που προκαλούν συγκρούσεις μέσα από τις απόψεις και στάσεις των επαγγελματιών υγείας σε ένα δημόσιο νοσοκομείο – μαιευτήριο, στο οποίο νοσηλεύονται μόνο γυναίκες και παιδιά. Επίσης, να διερευνηθούν οι στρατηγικές διαχείρισης που υιοθετούν οι επαγγελματίες υγείας για την επίλυση μιας σύγκρουσης. Μέθοδος: Μελετήθηκε ένα δείγμα 182 επαγγελματιών υγείας του δημόσιου ΓΝΜ «Έλενα Βενιζέλου». Για την διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο ειδικό για τη μελέτη συγκρούσεων, μετά από άδεια χρήσης του για τους σκοπούς της μελέτης. Για τη σύγκριση αναλογιών χρησιμοποιήθηκε το Pearson’s χ2 test ή το Fisher's exact test, όπου ήταν απαραίτητο. Τα επίπεδα σημαντικότητας είναι αμφίπλευρα και η στατιστική σημαντικότητα τέθηκε στο 0,05. Η μελέτη των δεδομένων έγινε με το στατιστικό πακέτο SPSS 22.0 Αποτελέσματα: Το 82% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες. Το 29% ήταν μαίες/μαιευτές, το 22,5% ήταν γιατροί, το 18% νοσηλευτές, το 14% βοηθοί νοσηλευτές και το 16,5% άλλες ειδικότητες επαγγελματιών υγείας. Από τους συμμετέχοντες της μελέτης, μόνο το 30% είχε ενημερωθεί για θέματα διαχείρισης συγκρούσεων. Σχεδόν το 50% των συμμετεχόντων ανέφεραν συγκρούσεις με συναδέλφους τους Τα ποσοστά συγκρούσεων βρέθηκαν να διαφέρουν στατιστικά σημαντικά ανάλογα με το επάγγελμα των συμμετεχόντων, με τους νοσηλευτές να έχουν το υψηλότερο ποσοστό συγκρούσεων από όλες τις επαγγελματικές ομάδες που εξετάστηκαν. Από το 20% των συμμετεχόντων που είχαν συγκρούσεις με τη διοίκηση του νοσοκομείου, οι άντρες αντιμετώπιζαν σε στατιστικά σημαντικά υψηλότερο ποσοστό συγκρούσεις σε σύγκριση με τις γυναίκες. Όσον αφορά στο είδος της συμπεριφοράς που εκδηλώνουν οι συμμετέχοντες κατά τη σύγκρουση, το 60,4% προσπαθεί να την αποφύγει και το 58,2% διαπραγματεύεται για αμοιβαίο όφελος με την αντίθετη πλευρά. Από τους συμμετέχοντες που επιλέγουν ως συμπεριφορά την αποφυγή, βρέθηκε ότι οι γυναίκες προσπαθούν να αποφύγουν τη σύγκρουση σε στατιστικά σημαντικά υψηλότερο ποσοστό σε σύγκριση με τους άντρες. Όσον αφορά στις απόψεις των συμμετεχόντων σχετικά με τους παράγοντες που προκαλούν συγκρούσεις, το 55,9% των επαγγελματιών υγείας θεωρεί ότι η παραγωγικότητά του επηρεάζεται σε βαθμό πολύ / πάρα πολύ όταν δέχεται εντολές από περισσότερους από έναν υπευθύνους, ενώ το 51,7% θεωρεί ότι οι διαφορές στο επίπεδο εκπαίδευσης οδηγεί σε προβλήματα επικοινωνίας μεταξύ των διαφόρων επαγγελματικών ομάδων. Επίσης, το 48,3% αναφέρει ότι ο φόρτος εργασίας είναι μεγαλύτερος σε σύγκριση με το φόρτο εργασίας άλλων επαγγελματικών ομάδων. Ενώ, το 37% των επαγγελματιών υγείας δήλωσε ότι σε βαθμό πολύ / πάρα πολύ είναι ικανοποιημένο σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο από τους ρόλους και τα καθήκοντα που του έχουν αναθέσει καθώς και το 21% οι προσδοκίες από τον οργανισμό σχετίζονται με τις προσδοκίες του οργανισμού από αυτούς. Η πιο σημαντική πρόταση για την επίλυση της σύγκρουσης στο χώρο του νοσοκομείου, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, είναι η σαφής κατανομή αρμοδιοτήτων. Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη ανέδειξε ότι οργανωσιακοί παράγοντες εμπλέκονται σε στατιστικά σημαντικά βαθμό στη δημιουργία συγκρούσεων στα νοσοκομεία. Είναι απαραίτητο η διοίκηση κάθε νοσοκομείου να αναπτύξει καλές πρακτικές, ώστε να δημιουργηθεί κουλτούρα αποτελεσματικής διαχείρισης των συγκρούσεων. Η σαφήνεια στην κατανομή αρμοδιοτήτων, το περίγραμμα εργασίας κάθε εργαζομένου, η ενδυνάμωση των επαγγελματιών υγείας ενισχύει την επικοινωνία και κατά συνέπεια ευνοεί την αποδοτικότητα του εργαζομένου και τη μείωση λαθών. Από την άλλη πλευρά, οι επαγγελματίες υγείας γιατροί, νοσηλευτές κα, θα πρέπει να αναπτύξουν τη συναισθηματική νοημοσύνη τους, να συνεχίζουν να ενημερώνονται μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα για θέματα διαχείρισης διαπροσωπικών συγκρούσεων, ώστε μέσω της γνώσης να μπορέσουν να μετατρέψουν το πιεστικό φαινόμενο της σύγκρουσης σε ευκαιρία για βελτίωση. Λέξεις- Κλειδιά: συγκρούσεις, διαχείριση συγκρούσεων, αιτίες συγκρούσεων