Η Ηλέκτρα του Σοφοκλή στη Γαλλική σκηνή του εικοστού αιώνα: οι τρείς σκηνοθετικές προσεγγίσεις του Antoine Vitez

Abstract

Η Ηλέκτρα του Σοφοκλή υπήρξε έργο – σταθμός για τον Vitez, το οποίο σκηνοθέτησε τρεις φορές μέσα σε είκοσι χρόνια (το 1966, το 1971 και το 1986), υποβάλλοντας κάθε φορά μια διαφορετική σκηνική εκδοχή του μύθου. Βασικός σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής, μέσα από την κριτική προσέγγιση των βιβλιογραφικών δεδομένων και του οπτικοακουστικού υλικού, είναι η ανάλυση των παραπάνω σκηνοθετικών προσεγγίσεων και ο προσδιορισμός του τρόπου με τον οποίο αναβιώνει η αρχαία ελληνική τραγωδία στα πολιτισμικά συμφραζόμενα του 20ου αιώνα. Στο πρώτο κεφάλαιο, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στον ίδιο τον σκηνοθέτη (πορεία, επιρροές, αισθητική), διερευνώνται οι λόγοι της προσήλωσής του στη σοφόκλεια Ηλέκτρα και αναλύονται οι πολιτικοί συνειρμοί που γέννησε μέσα του ο αρχαίος μύθος. Ακολουθεί αναλυτική παρουσίαση των τριών παραστάσεων στα επόμενα κεφάλαια: περιγραφή και ερμηνεία της λιτής, κειμενο- κεντρικής προσέγγισης του 1966, με την οποία o Vitez κάνει την πρώτη του εμφάνιση ως σκηνοθέτης‧ διεξοδική ανάλυση της «ποιητικής» σκηνικής εκδοχής του 1971 και διατύπωση συγκεκριμένων κρίσεων σε ό, τι αφορά τη χρήση των «παρενθέσεων» του Ρίτσου, τη σκηνογραφία (θεατρικός χώρος, σκηνικά αντικείμενα, ενδύματα) και την προσέγγιση των δραματικών χαρακτήρων‧ εκτενής ανάπτυξη της σκηνοθετικής πρότασης του 1986, η οποία αποτέλεσε μία από τις κορυφαίες παραστάσεις του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού θεάτρου, καταξιώνοντας τον Γάλλο σκηνοθέτη. Τέλος, στο επιλογικό κεφάλαιο εντοπίζονται τα κοινά στοιχεία και οι διαφορές μεταξύ των τριών σκηνοθετικών ερμηνειών του αρχαίου μύθου και εξάγονται συμπεράσματα.