Κινηματογραφικές ταινίες στα κοινωνικά μέσα: Διαμορφώνοντας ρητορική και λόγο απέναντι στο κοινό

Abstract

Η παρούσα εργασία είναι μια διερευνητική μελέτη που εστιάζει στο πεδίο της Διαμεσολαβούμενη από Υπολογιστές Επικοινωνίας, και πιο συγκεκριμένα στο χώρο των ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης. Το θεωρητικό πλαίσιο είναι αυτό της κοινωνιογλωσσολογίας, και πιο συγκριμένα η θεωρία της σχεδίασης του ύφος του λόγου, όπως αυτή αναπτύσσεται στο κείμενο του Allan Bell, Language style as audience design (1984). Σύμφωνα μ΄ αυτό ένας ομιλητής όταν ομιλεί λαμβάνει υπόψη του πέραν όλων των άλλων και τα γλωσσικά χαρακτηριστικά του ακροατηρίου του. Εξετάζεται το πως ομιλούν 6 κινηματογραφικές ταινίες στο κοινό, σε δύο δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα, το Facebook και το Twitter. Πιο συγκεκριμένα εξετάζεται εάν υπάρχουν διαφορές στο λόγο της κάθε μιας ταινίας, σε κάθε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Επιπλέον, εξετάζεται εάν το είδος της κινηματογραφικής ταινίας (genre) έχει κάποια επίδραση στο ύφος του λόγου. Συγκρίνεται, στο Facebook και το Twitter, το ύφος του λόγου των “ακροατών” με τα χαρακτηριστικά του ύφους του λόγου της κάθε ταινίας. Και τέλος, εξετάζεται εάν το ύφος του λόγου της κάθε ταινίας ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά του κοινού που ακούει ή εάν δεν έχει καμία σχέση, και ο ομιλητής αναλαμβάνει πρωτοβουλία στη διαμόρφωση του ύφους. Για την απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα, αντλήθηκαν αναρτήσεις από το Facebook και το Twitter τόσο του επίσημου λογαριασμού της κάθε ταινίας, όσο και των χρηστών. Τις αναρτήσεις αυτές, στη συνέχεια, επεξεργάστηκε το λογισμικό Linguistic Inquiry and Word Count (LIWC), έκδοση 2015 που απέδωσε τιμές σε διάφορες γλωσσικές παραμέτρους ανάλογα με το ύφος. Τα δεδομένα αυτά υπέστησαν στατιστική επεξεργασία με χρήση της γλώσσας προγραμματισμού R. Τα αποτελέσματα της στατιστικής επεξεργασίας έδειξαν ότι δεν υπάρχουν αρκετές ενδείξεις για να υποστηριχθεί ότι οι ταινίες ομιλούν με το ίδιο ύφος και στο Facebook και το Twitter: μπορούμε ωστόσο να διακρίνουμε μια τάση ομογενοποίησης του ύφους σε μια ταινια. Ως προς το αν υπάρχει επιρροή στο ύφος του λόγου από το κινηματογραφικό είδος, η στατιστική επεξεργασία των δεδομένων έδειξε ότι υπάρχουν ικανές ενδείξεις για να υποστηριχθεί η άποψη ότι η ιδιαίτερη ταυτότητα μιας ταινίας κάνει το ύφος να αποκλίνει από κάποια άλλη. Τέλος, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις για να υποστηριχθεί η άποψη ότι υπάρχει απόκλιση ανάμεσα στο ύφος του ομιλητή και των ακροατών του και ότι στο ύφος του ομιλητή μπορούμε να αναγνωρίσουμε μια διάσταση πρωτοβουλίας. Με άλλα λόγια, η κάθε ταινία διατηρεί ένα μοναδικό ύφος, παρά την τάση να συγκλίνει ως προς το ύφος του κοινού.