Διερεύνηση του βαθμού συμμόρφωσης ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα, διαφορετικού κοινωνικοοικονομικού προφίλ με τη φαρμακευτική αγωγή σε περίοδο οικονομικής κρίσης

Abstract

Η οικονομική κρίση που επηρεάζει τα τελευταία χρόνια την Ελλάδα έχει προκαλέσει δυσμενείς επιπτώσεις στη φαρμακευτική περίθαλψη. Η προσπάθεια μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης είχε ως αποτέλεσμα τη μετακύλιση μεγάλου τμήματος του χρηματοδοτικού βάρους στα νοικοκυριά, δυσχέρεια και αποκλεισμό στην πρόσβαση υπηρεσιών υγείας καθώς και μείωση της φαρμακευτικής συμμόρφωσης των ασθενών. Η μη συμμόρφωση των ασθενών, ειδικά αυτών με καρδιαγγειακά νοσήματα, αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τα συστήματα υγείας καθώς μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια ή αποτυχία της ιατρικής παρέμβασης.

Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση του βαθμού συμμόρφωσης των ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα, διαφορετικού κοινωνικοοικονομικού προφίλ με τη φαρμακευτική αγωγή σε περίοδο οικονομικής κρίσης.

Μεθοδολογία: Ο υπό μελέτης πληθυσμός Ν=509 ήταν δείγμα ευκολίας, αφορούσε ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα 18 ετών και άνω, κάτοικοι του νομού Άρτας και των όμορων νομών, ασφαλιστικά καλυμμένοι σε διάφορα ταμεία ή ανασφάλιστοι. Η έρευνα διεξήχθη από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2016. Από τα 580 ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες της μελέτης απαντήθηκαν τα 509 με το ποσοστό ανταπόκρισης να ανέρχεται στο 87,75%. Για την έρευνα χρησιμοποιήθηκε δομημένο ερωτηματολόγιο με κλειστού τύπου ερωτήσεις που αναπτύχθηκε από την ερευνήτρια και υπό την καθοδήγηση της επιβλέπουσας της εργασίας και βασίστηκε στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία. Η διερεύνηση της αξιοπιστίας του ερωτηματολογίου πραγματοποιήθηκε με τεστ αξιοπιστίας (test- retest) κατά το οποίο το ερωτηματολόγιο δόθηκε σε 27 ασθενείς ενώ, για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο SPSS v 21.0.

Αποτελέσματα:. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η πλειοψηφία του υπό μελέτη πληθυσμού (93,1%) αγοράζει τα φάρμακά του και τα χρησιμοποιεί σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες. Η οικονομική κρίση έχει αρνητικές επιπτώσεις στη συμμόρφωση των ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα στο πλαίσιο που αφορά τις δαπάνες υγείας (p-value= <0,006) και όχι τη μείωση του εισοδήματος, καθώς βρέθηκε ότι δεν επηρεάζει άμεσα τη συμμόρφωση των ασθενών (p-value= <0,728). Η φαρμακευτική συμμόρφωση επηρεάζεται από το φύλο, καθώς οι άνδρες έχουν υψηλότερη συμμόρφωση από τις γυναίκες (p-value= <0,019) και από το μορφωτικό επίπεδο καθώς τα άτομα με δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχουν υψηλότερη συμμόρφωση από τα άτομα με υποχρεωτική εκπαίδευση (p-value= <0,095). Επίσης, οι ασθενείς που χρησιμοποιούν πρωτότυπα φαρμακευτικά σκευάσματα βρέθηκε ότι έχουν υψηλότερη συμμόρφωση από τους ασθενείς που χρησιμοποιούν μόνο γενόσημα φαρμακευτικά σκευάσματα (p-value= <0,004) ή πρωτότυπα και γενόσημα φαρμακευτικά σκευάσματα (p-value= <0,028).

Συμπέρασμα: Στην παρούσα έρευνα βρέθηκε ότι η οικονομική κρίση έχει μειώσει σημαντικά το εισόδημα των ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα. Η μείωση του εισοδήματος ωστόσο δεν βρέθηκε να επηρεάζει άμεσα τη φαρμακευτική συμμόρφωση καθώς οι ασθενείς έχουν κάνει περικοπές σε άλλους τομείς προκειμένου να ανταπεξέλθουν στα έξοδά τους. Η φαρμακευτική συμμόρφωση επηρεάζεται στο βαθμό που οι ασθενείς αναγκάζονται να περικόψουν δαπάνες που αφορούν την υγειονομική περίθαλψη. Το φύλο και το εκπαιδευτικό επίπεδο βρέθηκε ότι έχουν σχέση με τη τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής καθώς και το κόστος επιμερισμού και το είδος της φαρμακευτικής αγωγής.