Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις στα δημόσια νοσοκομεία: Η περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η περιγραφή και ανάλυση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στον τομέα της δημόσιας νοσοκομειακής περίθαλψης κατά την επταετία 2008-2014 μέσα από μια διαχρονική μελέτη των λειτουργικών χαρακτηριστικών / δεικτών χρησιμοποίησης των δημόσιων νοσοκομειακών υποδομών (θεραπευτήρια και κλίνες), των μεταβολών στο ανθρώπινο δυναμικό, της χρήσης των υπηρεσιών και της εξέλιξης των εσόδων και δαπανών, χρησιμοποιώντας δευτερογενή δεδομένα από επίσημους φορείς όπως η ΕΛΣΤΑΤ, ο ΟΟΣΑ και το Υπουργείο Υγείας. Ξεκινώντας από τη μελέτη των μεταρρυθμίσεων που επιχειρήθηκαν να εφαρμοστούν στα δημόσια νοσοκομεία, διαπιστώσαμε ότι για πολλά χρόνια έως και το 2009 το ελληνικό σύστημα υγείας χαρακτηριζόταν από μεγάλες ελλείψεις σε μηχανισμούς ελέγχου, σε ολοκληρωμένα προγράμματα διαχείρισης προμηθειών και υπηρεσιών, στην κατάρτιση και δημοσίευση ισολογισμών και στην εφαρμογή αναλυτικής λογιστικής, αλλά κυρίως χαρακτηριζόταν από υπέρμετρες δαπάνες και μεγάλα ελλείμματα. Η επιβολή μεταρρυθμίσεων στο σύστημα υγείας, λειτούργησε θετικά στο κομμάτι που αφορά στον εξορθολογισμό των προμηθειών, στη μείωση των δαπανών για φάρμακα, υγειονομικό υλικό, χημικά αντιδραστήρια και λοιπές δαπάνες, στην εισαγωγή μιας σειράς ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης πόρων και στην δημοσίευση ισολογισμών των νοσοκομείων, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό τη σπατάλη και αυξάνοντας τον έλεγχο σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας των δημόσιων νοσοκομείων. Παράλληλα, υπήρχε σημαντική βελτίωση των δεικτών που αφορούν στην αποδοτικότητα των δημόσιων νοσοκομείων, όπως τη μείωση του μέσου κόστους νοσηλείας, τη μείωση της μέσης διάρκειας νοσηλείας και την αύξηση του ρυθμού εισροής ασθενών. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, οι συνεχείς μειώσεις των λειτουργικών δαπανών οδήγησαν σταδιακά στη μείωση των ασθενών που επισκέπτονταν τα εξωτερικά ιατρεία, όπως και των εργαστηριακών εξετάσεων που πραγματοποιήθηκαν στα δημόσια νοσοκομεία Τέλος, ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία που ανέδειξε η έρευνά μας είναι ίσως το γεγονός πως από το 2009 ξεκινά επιτέλους ο περιορισμός των μεγάλων ελλειμμάτων που σημείωναν τα δημόσια νοσοκομεία, μέσω της ταυτόχρονης μείωσης των ετήσιων λειτουργικών και μισθολογικών δαπανών και της μεγάλης αύξησης των πληρωμών, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις ώστε οι δαπάνες της ελληνικής κυβέρνησης για τον τομέα υγείας να αρχίσουν να κινούνται στο επίπεδο του ευρωπαϊκού μέσου όρου (6%).