Ηθικά διλήμματα στην νεογνολογία

Abstract

Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας και της ιατρικής στον τομέα της νεογνολογίας- εντατικολογίας νεογνών, καθώς και η βελτίωση των κοινωνικοοικονομικών συνθήκων τις τελευταίες δεκαετίες έχουν συντείνει στη βελτίωση των διεθνών επιδημιολογικών δεικτών που αφορούν την νεογνική επιβίωση. Ωστόσο, περιγεννητικές επιπλοκές όπως η εξαιρετική προωρότητα στα όρια της βιωσιμότητας, οι σοβαρές ή/και οι σύμπλοκες συγγενείς ανωμαλίες και η βαριά υποξαιμική ισχαιμική εγκεφαλοπάθεια αυξάνουν την αναγκαιότητα νοσηλείας σε Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών για νεογνά με κρίσιμη κλινική εικόνα. Τα νεογνά αυτά έχουν μειωμένες πιθανότητες επιβίωσης και αναμενόμενες σοβαρές βραχυπρόθεσμες, αλλά και μακροπρόθεσμες επιπλοκές και δυσκολίες στην κοινωνική ένταξη και στην επαγγελματική προσαρμογή. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται, αναφορικά με τη συνέχιση ή την απόσυρση της θεραπευτικής υποστήριξης των νεογνών με κάκιστη πρόγνωση, αποτελούν μείζονος πολυπλοκότητας και σημασίας θέμα, με εμπλοκή των επαγγελματιών υγείας της ΜΕΝΝ, αλλά και των γονέων. Τα νεογνά αδυνατούν να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους ή να εκφράσουν άποψη. Οι εντατικολόγοι νεογνών έχουν σημαντικές ευθύνες, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψιν την εναρμόνιση με την ισχύουσα νομοθεσία. Ο νεογνολόγος θα πρέπει να λειτουργεί με στόχο το βέλτιστο συμφέρον του νεογνού, με γνώμονα πάντα την αξιοπρέπεια και την ποιότητα της μελλοντικής ποιότητας ζωής αυτού. Η απόφαση για εντατική και συνεχή υποστήριξη σοβαρά πασχόντων νεογνών στα όρια της βιωσιμότητας, εγείρουν μείζονα ηθικά και ιατρονομικά θέματα. Μέχρι σήμερα, για συγκεκριμένες κατηγορίες νεογνών, στα οποία παρέχεται εντατική νοσηλεία, η διεθνής επιδημιολογική εικόνα παραμένει μη ενθαρρυντική. Σκοπός της μεταπτυχιακής αυτής εργασίας είναι η ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, μέσω αναζήτησης σε διεθνείς βάσεις δεδομένων, η καταγραφή των ηθικών διλημμάτων που προκύπτουν από τη διαχείριση των βαρέως πασχόντων νεογνών ή των νεογνών στα όρια της βιωσιμότητας, αλλά και οι πιθανοί τρόποι βέλτιστης διαχείρισης των ηθικών αυτών ζητημάτων. Σημαντική είναι η ανάδειξη του ευρύτερου ηθικού διλήμματος, είτε της διατήρησης της ανθρώπινης ζωής ανεξαρτήτως συνεπειών, με κάθε κόστος μέσω της εντατικής εφαρμογής υποστηρικτικών για τη ζωή μέσων, είτε του καθορισμού ορίων στην παροχή παρεμβατικών για τη ζωή φαρμάκων και τεχνικών, αναμένοντας τη φυσική, χωρίς παρεμβάσεις, εξέλιξη της πορείας νόσου του νεογέννητου. Η ύπαρξη αντικρουόμενων απόψεων για την παράταση ή όχι της ζωής με οποιοδήποτε κόστος, εγείρει σοβαρά βιοηθικά ζητήματα με νομικές προεκτάσεις. Η συμμετοχή των νεογνολόγων, αλλά και των γονέων, στις αποφάσεις διαχείρισης των βαρέως πασχόντων νεογνών είναι απαραίτητη, αλλά εξαρτάται και από τις ηθικές και προσωπικές αρχές του καθενός. Επίσης υπαρκτή είναι η σημαντική διαφοροποίηση των ιατρικών πρακτικών στο σημαντικό αυτό θέμα μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, ιδιαιτέρα σε χώρες όπως η Κύπρος, χωρίς θεσμοθετημένο νομικό πλαίσιο που να αφορά τη λήψη αποφάσεων κατά την άσκηση της εντατικής νοσηλείας νεογνών σε οριακές καταστάσεις.