Ο μύθος του Οιδίποδα στη νεότερη και σύγχρονη ελληνική γραμματεία

Abstract

Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι να διερευνηθεί ο τρόπος πρόσληψης του μύθου του Οιδίποδα στη νεότερη και σύγχρονη εγχώρια λογοτεχνική παραγωγή (θέατρο – μυθιστόρημα – ποίηση). Σταθερό σημείο αναφοράς θα αποτελεί το μυθικό πρόσωπο του Οιδίποδα, όπως αυτός παρουσιάστηκε μέσα από τις τραγωδίες του Σοφοκλή και συγκεκριμένα μέσα από τα έργα Οιδίπους Τύραννος, Οιδίπους επί Κολωνώ και Αντιγόνη. Το σώμα της διατριβής διαιρείται σε τρία διακριτά μέρη: πέραν της εισαγωγής, όπου θα επιχειρήσουμε να εξηγήσουμε σύντομα τους λόγους για τους οποίους ο Οιδίπους γοητεύει διαχρονικά αναγνώστες και θεατρικό κοινό, θα αναλύσουμε αρχικά δύο θεατρικά έργα που αφορμώνται από την ιστορία του Οιδίποδα, στη συνέχεια θα εξετάσουμε ένα μυθιστόρημα και μία νουβέλα που ομοίως εμπνέονται από τις περιπέτειες του σοφόκλειου ήρωα αλλά και της κόρης του Αντιγόνης και θα ολοκληρώσουμε με έξι ποιήματα με σημαντική χρονική διαφορά το ένα από το άλλο που ανάλογα με τα προηγούμενα λογοτεχνικά κείμενα εμπνέονται από τον αρχαίο του μύθο για να λάβουν το δικό τους τελικό σχήμα. Για τον στόχο αυτό, έχουμε επιδιώξει να πάρουμε συνέντευξη (όπου αυτό στάθηκε εφικτό) από συγγραφείς κάποιων από τα έργα που μας ενδιαφέρουν και καλλιτέχνες σχετικούς με αυτά για να ερευνήσουμε πιο άμεσα γιατί και πώς ο Οιδίπους αποτέλεσε τον πνευματικό τους φάρο. Η μεταπτυχιακή διατριβή θα ολοκληρωθεί με το συμπέρασμα που προκύπτει ως προς το βαθμό επίδρασης και το μέγεθος μετασχηματισμού του μύθου. Τα κείμενα που μας απασχολούν είναι τα εξής (με χρονολογική σειρά): Ο δολοφόνος του Λάιου και τα κοράκια, Μάριος Ποντίκας (2004), Οιδίνους, Θανάσης Τριαρίδης (2013) από τον χώρο του θεάτρου, Ο δρόμος προς τον Κολωνό, Καίη Τσιτσέλη (1979), Η κόρη του Οιδίποδα, Θανάσης Σκρουμπέλος (2015) τα δύο πεζογραφήματα και Ο Οιδίπους, Κωνσταντίνου Καβάφη (1895), Δεν είναι ο Οιδίπους, Μίλτου Σαχτούρη (1948), Αντιγόνης υπέρ Οιδίποδος, Ντίνου Χριστιανόπουλου (1950), Οιδίπους τυραννούμενος, Νίκου Καρούζου (στην ποιητική συλλογή Οιδίπους τυραννούμενος και άλλα ποιήματα με έργα κυρίως της δεκαετίας του 1950), Ιστορία του Οιδίποδα, Τίτου Πατρίκιου (1971), Στους δρόμους τους βιοτικούς, Νίκου Εγγονόπουλου (1978) τα έξι ποιήματα.