Οι αντιλήψεις των ειδικών παιδαγωγών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για την αυτο-αποτελεσματικότητά τους.

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή πραγματεύεται ζητήματα που άπτονται της αυτό-αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών της Ειδικής Αγωγής, οι οποίοι υπηρετούν σε σχολεία γενικής αγωγής κι εκπαίδευσης. Πιο συγκεκριμένα, διερευνά τους παράγοντες που επιδρούν στον τρόπο που αντιλαμβάνονται την αυτό-αποτελεσματικότητά τους. Έπειτα από την εξέταση της διεθνούς βιβλιογραφίας, οι παράγοντες που επιλέχθηκαν ως οι βασικότεροι είναι τέσσερις: α) η εκπαίδευση/προετοιμασία τους, β) η εμπειρία τους, γ) οι συνεργατικές σχέσεις που αναπτύσσουν στο σχολικό πλαίσιο και δ) η επίδοσή τους στην τάξη. Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι να διερευνήσει ποια στοιχεία, των τεσσάρων υπό εξέταση παραγόντων, επηρεάζουν τη διαμόρφωση των αντιλήψεων της αυτό-αποτελεσματικότητας των ειδικών παιδαγωγών και με ποιο τρόπο το κάνουν. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, λήφθηκαν ημι-δομημένες συνεντεύξεις από ένα δείγμα 10 εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής. Πρόκειται για ειδικούς παιδαγωγούς, οι οποίοι εργάζονται σε Δημοτικά Σχολεία του νομού Ρεθύμνης και απασχολούνται σε πλαίσια συνεκπαίδευσης. Η επιλογή του δείγματος έγινε με την τεχνική της χιονοστιβάδας και οι συνεντεύξεις λήφθηκαν κατά το σχολικό έτος 2019-2020. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι αντιλήψεις αυτό-αποτελεσματικότητας των ειδικών παιδαγωγών εξαρτώνται άμεσα από τον τύπο και τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους και κυρίως, από το εάν το πρόγραμμα σπουδών τους συμπεριελάμβανε το μάθημα της πρακτικής άσκησης. Ο παράγοντας της εμπειρίας επηρεάζει επίσης τις αντιλήψεις τους, στο μέτρο που οι περιπτώσεις των μαθητών που έχουν αναλάβει τους δυσκόλεψαν, ιδιαίτερα, ως προς την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων τους. Όσον αφορά στην ανάπτυξη συνεργατικών σχέσεων, φαίνεται πως η συνεργασία με το δάσκαλο της τάξης και με τους γονείς του μαθητή ασκούν τη μεγαλύτερη επίδραση. Έντονο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα αναφορικά με την επίδοσή τους στην τάξη, όπου στην ουσία επανέρχονται ζητήματα σχετικά με την εκπαίδευση, την εμπειρία και τις συνεργατικές σχέσεις. Επιπροσθέτως οι εκπαιδευτικοί της παράλληλης στήριξης επισημαίνουν δυσκολίες που προέρχονται από τους πολλαπλούς ρόλους που αναλαμβάνουν, όπως επίσης κι από το γεγονός ότι δεν αποτελούν μόνιμο προσωπικό, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει συνέχεια στις παρεμβάσεις. Λέξεις-κλειδιά: ειδικός παιδαγωγός, αυτό-αποτελεσματικότητα, εκπαίδευση, εμπειρία, συνεργασία, επίδοση στην τάξη