Η Μπαχτινική λογοτεχνική θεωρία στους Βατράχους του Αριστοφάνη.

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρεί να φωτίσει την κλασσική κωμωδία του Αριστοφάνη Βάτραχοι μέσα από το θεωρητικό πρίσμα του Μιχαήλ Μπαχτίν. Ο Ρώσος φιλόσοφος, γλωσσολόγος και θεωρητικός της λογοτεχνίας προσφέρει δύο πλούσια εργαλεία ανάλυσης, αφού το σύνολο των ιδεών του μπορεί σχηματικά να ταξινομηθεί σε δύο κεντρικούς άξονες. Ο πρώτος θεωρητικός άξονας σχετίζεται με τη λαϊκή-καρναβαλική κουλτούρα και ο δεύτερο με τη διαλογικότητα. Σύμφωνα με τον Μπαχτίν, το λαϊκό γέλιο ανά τα χρόνια έχει διαμορφώσει μια ενιαία ταυτότητα μέσα τόσο από το φιλοσοφικό του υπόβαθρο, όσο και από τος κοινές μορφές και λειτουργίες. Από την άλλη πλευρά, η διαλογική προσέγγιση στη θεωρία λογοτεχνίας διαδίδεται ταχύτατα, με σημαντικά ευρήματα και συμπεράσματα σε διάφορα λογοτεχνικά είδη. Η διττή προσέγγιση του Μπαχτίν έχει ελάχιστα συνδυαστεί για τη μελέτη του σπουδαίου κωμωδιογράφου. Η παρούσα διπλωματική επιχειρεί να διευρύνει τον διάλογο πάνω σε αυτή τη μελέτη, αφού πρώτα ορίσει σαφώς το θεωρητικό πλαίσιο και τους όποιους επιστημονικούς περιορισμούς. Τα αποτελέσματα της έρευνας φανερώνουν την αξία της χρήσης των μπαχτινικών θεωριών σε ένα ακόμα είδος της λογοτεχνίας, όπως είναι η Αρχαία Κωμωδία, ενώ παράλληλα τεκμηριώνει τη σπουδαιότητα του Αριστοφάνη στη μεγάλη αλυσίδα του λαϊκού γέλιου.