Μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον γεωργικό τομέα της Κύπρου μέσω αποδοτικότερης χρήσης νερού και βελτιστοποίησης οφέλους.
Abstract
Ο γεωργικός τομέας είναι ένας από τους οικονομικούς τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή, καθώς εξαρτάται άμεσα από κλιματικούς παράγοντες, όπως τη βροχόπτωση, τη θερμοκρασία και την ηλιοφάνεια. Η λειψυδρία έχει μεγάλο αντίκτυπο στη γεωργική παραγωγικότητα και σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί το βασικό κριτήριο για τη συνέχιση της γεωργικής δραστηριότητας, με όλες τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες που έχει η εγκατάλειψη της γεωργίας στις αγροτικές περιοχές.
Ειδικά, ο γεωργικός τομέας της Κύπρου αντιμετωπίζει αυξημένες προκλήσεις, λόγω των περιορισμένων υδατικών πόρων στο νησί, οι οποίοι θεωρούνται ιδιαίτερα ευάλωτοι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Εκτός από τους κλιματικούς παράγοντες, η κυπριακή γεωργία επηρεάζεται από πολλά διαρθρωτικά εμπόδια που μειώνουν την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, όπως γεωμορφολογικούς περιορισμούς και πολυτεμαχισμένους γεωργικούς κλήρους. Η Κύπρος αντιμετωπίζει επίσης γεωγραφικά μειονεκτήματα, λόγω του ότι είναι μια νησιωτική χώρα χωρίς σύνορα γης και βρίσκεται σε σχετικά απομακρυσμένη απόσταση από τους Ευρωπαίους εταίρους της.
Δεδομένου ότι το συνολικό όφελος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σύνθεση των καλλιεργειών, ο στόχος της παρούσας έρευνας είναι ο καθορισμός του βέλτιστου σχεδίου παραγωγής των κύριων γεωργικών καλλιεργειών στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένων των σιτηρών, των αμπελιών, των λαχανικών και των καρποφόρων δέντρων, με κριτήριο τη μεγιστοποίηση του συνολικού καθαρού κέρδους, υπό περιορισμένους εδαφικούς και υδατικούς πόρους. Για τον προσδιορισμό της ιδανικής σύνθεσης των καλλιεργειών, διαμορφώθηκε ένα Μοντέλο Γραμμικού Προγραμματισμού, με σκοπό τη μεγιστοποίηση του συνολικού καθαρού κέρδους για τις πιο σημαντικές ετήσιες και πολυετείς καλλιέργειες.
Καθορίστηκαν περιορισμοί σε εκτάσεις και νερό, κάτω από 4 διαφορετικά Σενάρια, υπό την προϋπόθεση ότι η παραγωγή διασφαλίζει την κάλυψη της υφιστάμενης κατανάλωσης σε: 1) εγχώρια προϊόντα, 2) εγχώρια και εισαγόμενα προϊόντα, 3) εγχώρια προϊόντα, όμως με μειωμένη κατά 40% διαθεσιμότητα νερού και 4) εγχώρια προϊόντα που να περιορίζονται στις παραδοσιακές, τροπικές και υποτροπικές καλλιέργειες και με μειωμένη κατά 40% διαθεσιμότητα νερού. Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι όταν χρησιμοποιείται βέλτιστο σχέδιο παραγωγής, το οικονομικό όφελος είναι αυξημένο σε σύγκριση με την υφιστάμενη παραγωγή, κατά 120%, 62%, 20% and 48%, με βάση τα Σενάρια 1, 2, 3 και 4, αντίστοιχα.