Ο ρόλος και η αποτελεσματικότητα της επιτροπής κεφαλαιαγοράς ΝΠΔΔ. (Το εποπτικό σύστημα χρηματοπιστωτικών αγορών στην Ελλάδα και η ανάγκη υιοθέτησης ενός πιο εξελιγμένου μοντέλου εποπτείας.)
Abstract
Στο παρόν πόνημα λαμβάνει χώρα η μελέτη και η εξέταση της λειτουργίας της Ελληνικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς καθώς και της αποστολής της. Στη συνέχεια εξετάζονται κάποιες από τις σημαντικότερες εποπτικές αρχές της αλλοδαπής, όπως είναι η SEC η αρμόδια εποπτική αρχή των ΗΠΑ και η FSA, η αρμόδια εποπτική αρχή της Μεγάλης Βρετανίας. Γίνεται αντιληπτό, ότι όλες οι προαναφερθείσες εποπτικές αρχές είναι απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών, που αποτελούν τη βάση της παγκόσμιας οικονομίας. Επιπλέον, για την ασφάλεια του παγκόσμιου οικονομικού οικοδομήματος έχουν συσταθεί και κάποιοι αρμόδιοι φορείς όπως είναι η Επιτροπή της Βασιλείας η οποία κατά διαστήματα έχει θεσπίσει ειδικής βαρύτητας σύμφωνα που επιβάλλουν την εφαρμογή συγκεκριμένων κανονισμών σχετικά με τη διαχείριση των κινδύνων, της κεφαλαιακής επάρκειας και της ρευστότητας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Με αυτό τον τρόπο είναι εφικτή η προστασία των επενδυτών και των καταναλωτών.
Γενικότερα, υπάρχουν αρκετά εποπτικά μοντέλα που εφαρμόζονται από διάφορες χώρες, για να επιτύχουν την καλύτερη δυνατή εποπτεία. Στην Ελλάδα έχει υιοθετηθεί και εφαρμόζεται το μοντέλο της διηρημένης εποπτείας σύμφωνα με το οποίο ασκείται εποπτικός έλεγχος τόσο από την Τράπεζα της Ελλάδος, όσο και από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Η Τράπεζα της Ελλάδος εποπτεύει τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, τους οργανισμούς ηλεκτρονικού χρήματος καθώς και τους ασφαλιστικούς ομίλους. Η Ελληνική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, εποπτεύει τη λειτουργία και τις δραστηριότητες των ανωνύμων εταιρειών παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, των ανωνύμων εταιρειών διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, των ανωνύμων εταιρειών επενδύσεων χαρτοφυλακίου, των ανωνύμων εταιρειών επενδύσεων ακίνητης περιουσίας καθώς και των ανωνύμων εταιρειών επενδυτικής διαμεσολάβησης.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι γεννάται το ερώτημα κατά πόσο πρέπει να υπάρχει ένας ενιαίος εποπτικός φορέας ή να συνεχίσει το υπάρχον σύστημα. Οι επιταγές της παγκοσμιοποίησης επιβάλλουν ένα νέο ενιαίο εποπτικό φορέα, μία άποψη που ενστερνίζονται οι περισσότεροι ειδικοί. Βέβαια, μία τέτοια αλλαγή συνοδεύεται τόσο από πλεονεκτήματα όσο και από μειονεκτήματα, με βασικότερα πλεονεκτήματα την έλλειψη κενών στην εφαρμογή των κανονισμών, τη μείωση των λειτουργικών εξόδων καθώς και τη καλύτερη απεικόνιση της αγοράς. Τα κυριότερα από τα μειονεκτήματα είναι η δυνατότητα συγκέντρωσης υπερβολικής εξουσίας η οποία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα γραφειοκρατίας και σε φαινόμενα διαπλοκής, η εξάλειψη κινήτρων βελτίωσης και αύξησης της παραγωγικότητας.