Η κοινωνική οικονομία στο χώρο του πολιτισμού. Μελέτες περίπτωσης

Abstract

Στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης η κοινωνική οικονομία έχει βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος εθνικών και διεθνών θεσμών αλλά και της ακαδημαϊκής κοινότητας καθώς φαίνεται να κλονίζεται η ισχυρή μέχρι πρότινος επικρατούσα πεποίθηση ότι το πεδίο «οικονομία» - όπως διαμορφώθηκε υπό το πρίσμα του νεοκλασικού οικονομικού ρεύματος σκέψης - λειτουργεί με δικούς του νόμους, χωρίς καμία εξάρτηση από δραστηριότητες και σχέσεις που απαρτίζουν ότι αποκαλούμε κοινωνία. Στην παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή ανατρέχω τόσο στη διεθνή όσο και στην εγχώρια βιβλιογραφία επιχειρώντας μία εννοιολογική αποσαφήνιση της κοινωνικής οικονομίας και παρουσιάζω τα αποτελέσματα των ημιδομημένων συνεντεύξεων που διεξήγαγα με στόχο να καλύψω το κενό που διαπίστωσα στην έρευνα γύρω από την εφαρμογή της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα στον τομέα της πολιτιστικής παραγωγής. Ειδικότερα, αξιοποιώντας τη μέθοδο της συμμετοχικής παρατήρησης, εξετάζω συγκεκριμένο αριθμό περιπτώσεων αποσκοπώντας στη διερεύνηση των αντιλήψεων και των απόψεων των εμπλεκόμενων στα εγχειρήματα της κοινωνικής οικονομίας που δραστηριοποιούνται στο χώρο του πολιτισμού, στην κατανόηση των κινήτρων που τους οδήγησαν να δραστηριοποιηθούν στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας, στην καταγραφή του τρόπου με τον οποίο την αντιλαμβάνονται και την εφαρμόζουν, καθώς και της εμπειρίας που αποκόμισαν αλλά και των μελλοντικών τους προσδοκιών. Πρόθεση της έρευνας δεν είναι η γενίκευση των συμπερασμάτων αλλά η ανάδειξη της «μερικής» αλήθειας των εμπλεκόμενων στα υπό έρευνα εγχειρήματα. Ωστόσο, προκύπτει ότι οι εμπλεκόμενοι επιλέγουν να δράσουν εντός του πλαισίου της κοινωνικής οικονομίας όποια ερμηνεία και αν της δίνουν, εγκλωβισμένοι από την ανάγκη της επιβίωσης αλλά και την ανάγκη συσπείρωσης γύρω από μικρές εξωστρεφείς συλλογικότητες εντός των οποίων αισθάνονται δημιουργικοί.