Δόμηση χωρικού συστήματος λήψης απόφασης για χωροθέτηση εγκαταστάσεων

Abstract

Τις τελευταίες δεκαετίες ένα από τα κρισιμότερα και πλέον δυσεπίλυτα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες, σχετίζεται με την υλοποίηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΔΣΑ). Τα δυνάμει προβλήµατα που προκύπτουν από την ελλειπή εφαρμογή ή την μη εφαρμογή ορθολογικών προγραμμάτων ΔΣΑ εντοπίζονται τόσο από το αρχικό στάδιο συλλογής και µεταφοράς των απορριµµάτων καταλήγοντας στην επιλογή µεθόδου της τελικής διάθεσης τους. Οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) ως επιλογή τελικής διάθεσης κρίνονται επιβεβλημένοι, ανεξάρτητα από τη μέθοδο ή το σύστημα διαχείρισης των αποβλήτων που δύναται να επιλεχθεί. Ως εκ τούτου τα κριτήρια που θεσπίζονται για τη χωροθέτηση ενός ΧΥΤΑ είναι πλείστα, πολυδιάσταστα και ενίοτε αλληλοσυγκρουόμενα. Πρόδηλα οι προς χωροθέτηση περιοχές διαμορφώνονται εξαρτώμενες κύρια από την επιλογή των κριτηρίων, από τη μέθοδο χωροθέτησης που επιλέγεται καθώς και τους δυνάμει περιορισμούς της. Το πρόβλημα και ταυτόχρονα η ανάγκη που δημιουργείται, στη χωροθέτηση οχλουσών δραστηριοτήτων, οι οποίες εν κατακλείδι ανάγονται σε επίλυση πολυκριτηριακού συστήματος χωροθέτησης, συνιστά ή έλλειψη συγκεκριμενοποιημένης μεθοδολογικής προσέγγισης στη διαδικασία επιλογής και εν γένει στη λήψης απόφασης. Η διαπίστωση τεκμαίρεται από ανεπαρκείς, ατεκμηρίωτες και συχνά λανθασμένες αποφάσεις που έχουν ληφθεί αναφορικά με τη χωροθέτηση δραστηριοτήτων. Αποτέλεσμα η επιτυχής ή όχι επιλογή τελικής θέσης χωροθέτησης να συνιστά αρκετές φορές, θέμα συγκυριών, μικροσυμφερόντων, κομματικών ή όχι και μη συντονισμένων και περιβαλλοντικά τεκμηριωμένων στρατηγικών ενεργειών. Το αντικείµενο, το οποίο πραγµατεύεται η παρούσα Μεταπτυχιακή Διατριβή, είναι η συµβολή της Πολυκριτηριακής Λήψης Απόφασης (Multi-criteria Decision making - MCDM), των Γεωγραφικών Πληροφοριακών συστημάτων (GIS) και της δορυφορικής Τηλεπισκόπησης (Rs) στις Γεωεπιστήµες. Πιo συγκεκριμένα θα ερευνηθούν οι δυνατότητες συνέργιας των ανωτέρω μεθοδολογιών στην αξιολόγηση της καταλληλότητας γης για τη χωροθέτηση XYTA στην ευρύτερη περιοχή της Μυγδονίας λεκάνης στο χώρο της κεντρικής Μακεδονίας. Αναφορικά με τις µεθόδους που πραγματεύεται και το πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργεί η παρούσα, άπτεται των επιστηµονικών πεδίων της Χωρικής Ανάλυσης, της Ψηφιακής Χαρτογραφίας - GIS, της Τηλεπισκόπησης, της Πολυκριτηριακής ανάλυσης καθώς και της Ψηφιακής Επεξεργασίας και Ανάλυσης ∆εδοµένων. Το πεδίο εφαρµογής της, συνιστούν τα αντικείµενα της Γεωµορφολογίας, της Μορφοτεκτονικής, της Γεωλογίας και των Δασικών χρήσεων γης, επιχειρώντας κάτω από το πρίσμα

14 µιας διεπιστηµονικής προσέγγισης να καθορισθεί μια μεθοδολογία αναζήτησης χώρων περιβαλλοντικώς αποδεκτών για χωροθέτηση ενός ΧΥΤΑ. Η δόμηση των χωρικών επιπέδων, η αποτίμηση και τεκμηρίωσή τους και εν τέλει η τελική μορφή του δομημένου πληροφοριακού συστήματος θα βασιστεί σε χωρικό σύστημα διαχείρισης βάσεων δεδοµένων (RDBMS). Τα χωρικά και παραμετρικά δεδομένα προβάλουν την αναδόµηση ενός κλασσικού σχεσιακού συστήµατος (ArcInfo 10.4) σε ένα υβριδικό περιβάλλον αντικειµενοσχεσιακό. Το γεωγραφικό σύστηµα επιλέγεται να δοµηθεί πάνω στην αντικειμενοσχεσιακή αρχιτεκτονική PostgreSQL 9.3. Ο συνδυασµός Postgres SQL 9.3 και ArcGis 10.4 θα χρησιµοποιηθεί ως ο πλέον ενδεδειγµένος τρόπος µεταφοράς του πληροφοριακού συστήµατος σε περιβάλλον GIS. Μεθοδολογικά η αξιολόγηση θα στηριχθεί στην υπέρθεση καναβοποιημένων χωρικών επιπέδων (Raster Gis) και ομοιωμάτων τους στο λογισμικό Idrisi Selva κάνοντας ευρεία χρήση μεθοδολογίας ιεραρχικής δομής (Analytical Hierarchy Process - AHP), ανάλυσης στοιχείων κανάβου με απόδοση βαρών (Weight Linear) και αποτίμηση συμμετοχής αυτών με χρήση Ασαφών Συνόλων (Fuzzy Logic). Εν κατακλείδι με την παρούσα, λαμβάνει χώρα προσπάθεια για την υιοθέτηση πολιτικών υλοποίησης ενός συστήματος υποστήριξης αποφάσεων, πλαισιωμένο από χωρικούς κανόνες, με στόχο τον εντοπισμό χώρων περιβαλλοντικώς αποδεκτών για τη χωροθέτηση οχλουσών δραστηριοτήτων όπως οι ΧΥΤΑ με συμπεράσματα και δυνάμει μελλοντικές δυνατότητες εξέλιξης της μεθοδολογίας.