Ποιότητα ζωής ασθενών μετά τη νοσηλεία στη ΜΕΘ και επιβάρυνση των φροντιστών τους

Abstract

Οι έννοιες που αφορούν στην ποιότητα ζωής των ασθενών καθώς και στην επιβάρυνση των φροντιστών, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον τόσο της ιατρικής κοινότητας όσο και άλλων επαγγελαμτιών υγείας. Οι έννοιες αυτές περικλείουν παραμέτρους που αφορούν στην ψυχική, κοινωνική και σωματική κατάσταση του ατόμου, εστιάζοντας στην υποκειμενική εκτίμηση του κάθε επηρεαζόμενου. Σκοπός Στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η επισκόπηση ερευνών σχετικών με την ποιότητα ζωής των ασθενών με μακροπρόθεσμη νοσηρότητα έπειτα από τη νοσηλεία τους στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και την επιβάρυνση που βιώνουν οι φροντιστές των ατόμων αυτών. Μεθοδολογία Για να εντοπιστούν οι μελέτες που διερεύνησαν την ποιότητα ζωής ασθενών μετά από νοσηλεία σε ΜΕΘ έγινε αναζήτηση στις ακόλουθες ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων: PubMed, Medline, Science Direct και το Google Scholar. Η αναζήτηση περιορίστηκε σε μελέτες στην αγγλική και ελληνική γλώσσα, και οι λέξεις-κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: ‘Intensive Care Unit’, ‘critical illness’, ‘Health Related Quality of life’. Για να εντοπιστούν οι μελέτες που διερεύνησαν την επιβάρυνση των φροντιστών ασθενών που εξήλθαν της ΜΕΘ έγινε αναζήτηση στις ίδιες βάσεις δεδομένων με τους ίδιους περιορισμούς. Οι λέξεις κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: ‘burden of care’, ‘caregivers’, ‘critical illness’. Για τη συλλογή στοιχείων πραγματοποιήθηκε επίσης βιβλιογραφική μελέτη σε βιβλία σχετικά με την ποιότητα ζωής. Αποτελέσματα Αρκετές μελέτες έχουν παρουσιάσει μειωμένη ποιότητα ζωής στους ασθενείς που επιβίωσαν της εντατικής θεραπείας. Η μειωμένη ποιότητα ζωής σχετίζεται συχνά με τη μακροπρόθεσμη νοσηρότητα. Το άγχος και η κατάθλιψη παρεμβαίνει στην ταχύτητα αποθεραπείας και επηρεάζει την ποιότητα ζωής. Οι γνωστικές vi δυσλειτουργίες μπορεί να εκφραστούν σε ένα εύρος από πλήρη έλλειψη συνείδησης μέχρι ελάχιστη, συχνά ‘κρυφή’, δυσλειτουργία που αναγνωρίζεται μερικές φορές από τους οικείους αλλά αποκαλύπτεται με πολύ εξειδικευμένη διερεύνηση. Πρόσφατα ευρήματα σχετικά με την νεφρική λειτουργία και την λειτουργία των πνευμόνων καταγράφουν το λειτουργικό έλλειμμα αλλά και τις συνέπειες στην ποιότητα ζωής ασθενών που εξήλθαν της ΜΕΘ. Τέλος, η φυσική εξέλιξη της πολυμυονευροπάθειας (ΠΜΝ) της ΜΕΘ τελευταίως έχει περιγραφεί αναλυτικά. Ερευνητές αναφέρουν ότι αρκετοί ασθενείς με ΠΜΝ 5-6 χρόνια μετά την έξοδο από την ΜΕΘ εμφανίζουν εμμένουσα ανικανότητα με την μορφή κούρασης και αναπηρίας. Αυτά τα προβλήματα έχουν συνέπειες τόσο για τους ασθενείς όσο και για τις οικογένειες τους. Τα μέλη της οικογένειας μετατρέπονται σε άτυπους φροντιστές, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει δευτερευόντως σε ακόμη πιο κακή υγεία των ασθενών. Οι οικογενειακές σχέσεις μπορεί να διαταραχθούν και κινδυνεύει η οικονομική ασφάλεια των ασθενών και των οικογενειών τους. Ο ρόλος του άτυπου φροντιστή μπορεί να είναι απαιτητικός και αγχωτικός. Η φροντίδα μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και ευεξία του φροντιστή. Η επιβάρυνση των φροντιστών, που σχετίζεται με τη φροντίδα συγγενή μετά από μια κρίσιμη ασθένεια, μπορεί να είναι πολύ μεγάλη λαμβάνοντας υπόψη την πληθώρα των προβλημάτων που μπορεί να αντιμετωπίζουν τα άτομα που έχουν νοσηλευτεί για κάποια κρίσιμη κατάσταση. Πολλές μελέτες έχουν εξετάσει την επιβάρυνση των συζύγων-φροντιστών ηλικιωμένων ατόμων, τελικού σταδίου άρρωστων, ατόμων που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο ή έχουν κάποια μορφή άνοιας. Ωστόσο, δεν εντοπίστηκαν μελέτες σχετικά με την επιβάρυνση των φροντιστών, των οποίων μέλος της οικογένειας έχει υπάρξει βαρέως πάσχων στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Συμπεράσματα Η νοσηλεία σε ΜΕΘ και οι επιπτώσεις της στη ψυχοσωματική διάσταση του ασθενούς, καθώς και των φροντιστών αυτού, συνιστά θέμα πολυσύνθετο, καθώς στο σύστημα αυτό αλληλεπιδρούν πολυδιάστατες συνισταμένες έννοιες. Από τη μία πλευρά τοποθετείται ο ασθενής ο οποίος βιώνει τον αντίκτυπο των πολυσυστημικών συνεπειών στην ποιότητα ζωής του και, από την άλλη πλευρά, ο φροντιστής ο οποίος εισπράττει τις συνέπειες που απορρέουν από τη φροντίδα.