Η αυτοαξιολόγηση ως μέσο βελτίωσης της σχολικής μονάδας: Πιλοτική εφαρμογή σε λύκειο της Κύπρου

Abstract

Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται η διαδικασία και τα αποτελέσματα της Αυτοαξιολόγησης που έγινε για πρώτη φορά σε ένα Λύκειο της Κύπρου. Η ανάληψη μιας τέτοιας έρευνας θεωρήθηκε αναγκαία εφόσον δεν υπήρχε καμιά προηγούμενη ένδειξη για την αποτελεσματικότητα της μονάδας και αποκτούσε σημασία μέσω της προοπτικής καθολικής και θεσμοθετημένης εισαγωγής της Αυτοαξιολόγησης στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα στο άμεσο μέλλον. Οφέλη της διαδικασίας αναμένονταν να ήταν η ενεργοποίηση και η εμπλοκή όλων των ενδιαφερομένων, η δημιουργία εσωτερικών μηχανισμών αυτοβελτίωσης και αναζήτησης αποτελεσματικότερης λειτουργίας, η καλλιέργεια «κουλτούρας Αυτοαξιολόγησης», και η επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών. Αφού έγινε ανασκόπηση της βιβλιογραφίας στο θέμα και εξετάστηκαν δύο συγκεκριμένες προτάσεις για την υλοποίησή της, η όλη διαδικασία έλαβε τη μορφή έρευνας-δράσης και υιοθετήθηκε πολυφασική, πολυμεθοδική προσέγγιση η οποία ήταν προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης μονάδας. Σε όλες τις φάσεις τις Αυτοαξιολόγησης είχαν ενεργό ρόλο εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς και μέλη της διευθυντικής ομάδας, εκπρόσωποι των οποίων μετείχαν στην Ομάδα Αυτοαξιολόγησης. Στα συμπεράσματα καταγράφηκε ότι η συγκεκριμένη σχολική μονάδα, εφαρμόζοντας για πρώτη φορά την Αυτοαξιολόγηση στην προσπάθειά της για βελτίωση, είχε συγκεκριμένα και μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα. Κατάφερε να επιτύχει σημαντική μείωση της σχολικής παραβατικότητας και επίσης παρουσίασε ικανοποιητικά αποτελέσματα όσο αφορά τη συνεργασία της Διεύθυνσης με τους οργανωμένους γονείς, τη λειτουργία καναλιών επικοινωνίας και μηχανισμών υποβολής εισηγήσεων από τους υπόλοιπους εταίρους προς τη διευθυντική ομάδα και την παροχή ευκαιριών συμμετοχής σε εξωδιδακτικές δραστηριότητες σε όλους τους μαθητές. Ένα σημαντικό συμπέρασμα που καταγράφηκε είναι ότι η σχολική μονάδα έδειξε μεγαλύτερη αφοσίωση και ενθουσιασμό στην επίτευξη στόχων στους οποίους ήταν ευκολότερο να επιτευχθούν γρήγορα και πιο ορατά αποτελέσματα, όπως η συμμετοχή μαθητών σε εξωδιδακτικές δραστηριότητες. Αντίθετα στις περιπτώσεις που απαιτείτο επίμονη εργασία από το σύνολο του προσωπικού, σε στόχους στους οποίους τα αποτελέσματα έρχονται σε βάθος χρόνου και δε γίνονται εύκολα ορατά, όπως η παρωθητική διδασκαλία, τα αποτελέσματα δεν ήταν τόσο ενθαρρυντικά πράγμα που φάνηκε μέσα από τα αποτελέσματα για τις επιδόσεις των μαθητών. Από την πιλοτική Αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας αποκτήθηκε σχετική τεχνογνωσία όσο αφορά τη διαδικασία εφαρμογής και άρχισε να δημιουργείται μια «κουλτούρα αυτοαξιολόγησης» με πρωταγωνιστές πολλά μέλη της σχολικής κοινότητας. Ταυτόχρονα η εμπλοκή των εκπαιδευτικών στην όλη διαδικασία συνέβαλε και στην επαγγελματική τους ανάπτυξη. Τέλος μέσα από τη διαδικασία διαφάνηκε ο σημαντικός ρόλος της ηγεσίας στην εξέλιξη της προσπάθειας για Αυτοαξιολόγηση.