Επαγγελματική αυτονομία και συσχέτιση με το βαθμό συνεργασίας νοσηλευτών - ιατρών στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας Κύπρου

Abstract

Εισαγωγή: Στην Κύπρο δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί μελέτες που να αναφέρονται στην αυτονομία των νοσηλευτών που εργάζονται σε ΜΕΘ και να σχετίζονται με την συνεργασία νοσηλευτών – ιατρών στο συγκεκριμένο χώρο. Η αυξημένη νοσηλευτική αυτονομία σχετίζεται με τη βελτίωση των αποτελεσμάτων για τους ασθενείς και είναι παράγοντας για την εργασιακή ικανοποίηση των νοσηλευτών, την παραμονή τους στο κλινικό χώρο καθώς και την εφαρμογή επιστημονικά τεκμηριωμένης πρακτικής. Η συνεργασία των νοσηλευτών με τους γιατρούς ίσως σχετίζεται σημαντικά με την επαγγελματική τους αυτονομία και είναι θέμα το οποίο αναγνωρίστηκε ως ένας από τους τρεις πυλώνες για εξαιρετικά ‘υγιές’ περιβάλλον εργασίας (magnetic) ικανό να προσελκύσει αλλά και να διατηρήσει το προσωπικό του Σκοπός: H διερεύνηση του επιπέδου αυτονομίας των Κύπριων νοσηλευτών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας και η συσχέτιση με το βαθμό συνεργασίας μεταξύ Νοσηλευτών – Ιατρών. Δείγμα-Μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν νοσηλευτές που εργάζονται σε ΜΕΘ των δημόσιων Νοσοκομείων της Κύπρου. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο το οποίο δομήθηκε σε τρεις ενότητες. Η πρώτη ενότητα αφορούσε στα γενικά χαρακτηριστικά των εργαζομένων, η δεύτερη και τρίτη ενότητα περιλάμβανε κλίμακα με την οποία μελετάται η αυτονομία των νοσηλευτών και τη κλίμακα CSACD (Collaboration and Satisfaction about Care Decisions Scale) με την οποία μελετάται η συνεργασία Νοσηλευτών – Ιατρών και η ικανοποίηση τους κατά την διαδικασίας λήψης κλινικών αποφάσεων. Τα αποτελέσματα έτυχαν επεξεργασίας και στατιστικής ανάλυσης με το στατιστικό λογισμικό Statistical Package for Social Sciences 16 (SPSS 16). Τα δεδομένα αναλύθηκαν με τη χρήση των συχνοτήτων, πίνακες διπλής εισόδου και στατιστικά μη παραμετρικά τεστ. Αποτελέσματα: Οι νοσηλευτές ΜΕΘ θεωρούν πολύ σημαντικό να έχουν αυτονομία και ανεξαρτησία στην εργασία τους (ΜΟ 8.33 εύρος κλίμακας 1-10 με το 10 εξαιρετικά σημαντική, ΤΑ=1.48) η αυτονομία τους όμως κυμαίνεται σε μέτριο επίπεδο με τον μέσο όρο αυτονομίας να είναι ελαφρά πάνω από το μέσο της κλίμακας (ΜΟ=4.23, εύρος κλίμακας 1-6 με το 6=συμφωνώ απόλυτα, ΤΑ=0.92). Οι νοσηλευτές απολαμβάνουν περισσότερη αυτονομία στην κατηγορία των αξιών (ΜΟ= 4.36, ΤΑ= 1.18). Η συνεργασία των νοσηλευτών με τους γιατρούς στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων είναι ουδέτερη προς χαμηλή (ΜΟ = 3.74 σε κλίμακα 1-7 με το 7=συμφωνώ απόλυτα). Παράλληλα, οι νοσηλευτές που δηλώνουν χαμηλά επίπεδα συνεργασίας κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι και οι λιγότερο ικανοποιημένοι. Ο βαθμός αυτονομίας των νοσηλευτών ΜΕΘ Κύπρου σχετίζεται θετικά με το βαθμό συνεργασίας τους με τους γιατρούς (r= 0.542, p= 0.000). Η θετική αυτή σχέση μεταξύ αυτονομίας και συνεργασίας είναι εμφανώς εξαρτώμενη από παράγοντες όπως η γενική εμπειρία αλλά και η εμπειρία ειδικά στην ΜΕΘ. Επιπρόσθετα έχουν εντοπιστεί σημαντικές διαφορές όσο αφορά το βαθμό συνεργασίας μεταξύ γιατρών-νοσηλευτών στις διάφορες ΜΕΘ που έχουν μελετηθεί. Συμπεράσματα:Η εφαρμογή αυτόνομης νοσηλευτικής πρακτικής αλλά και η ανάπτυξη συλλογικών και συνεργατικών σχέσεων μεταξύ των γιατρών και νοσηλευτών στην ΜΕΘ οδηγούν στην ανάπτυξη υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος και αυξάνουν την ικανοποίηση των νοσηλευτών στην διαδικασία λήψεως αποφάσεων. Επιπρόσθετα, οι καλές πρακτικές συνεργασίας μεταξύ νοσηλευτών - γιατρών μπορεί να ενισχύσουν την αυτονομία των νοσηλευτών. Για αυτό τον λόγο θα πρέπει να διερευνηθούν οι οργανωτικές δομές και οι βέλτιστες πρακτικές που θα επιτρέψουν την ενίσχυση της επαγγελματικής τους αυτονομίας αλλά και την ανάπτυξη συλλογικών και συνεργατικών σχέσεων ανάμεσα σε γιατρούς και νοσηλευτές.