Παρηγοριτική-Ανακουφιστική φροντίδα και η συμβολή της στον αξιοπρεπή θάνατο. Πόσο απαραίτητη κρίνεται η δημιουργία ολοκληρωμένων μονάδων παρηγοριτικής φροντίδας
Abstract
Εισαγωγή: Η Παρηγορητική – Ανακουφιστική Φροντίδα (ΠΑΦ), όπως έχει αναπτυχθεί διεθνώς, είναι ένα οργανωμένο και καλά δομημένο σύστημα παροχής φροντίδας που στοχεύει στην έγκαιρη αναγνώριση, στην ολοκληρωμένη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του πόνου και όλων των οργανικών, ψυχοκοινωνικών και πνευματικών προβλημάτων που σχετίζονται με μία απειλητική για τη ζωή, ασθένεια συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους. Η ΠΑΦ σέβεται τις ανάγκες, τις αξίες, το πολιτισμικό υπόβαθρο και τα πιστεύω των ασθενών και των οικογενειών τους.
Σκοπός: Η διατριβή έχει ως αντικείμενο να διερευνήσει το ρόλο της ΠΑΦ στην Ελλάδα μέσα από το θεσμικό πλαίσιο μονάδων ανακουφιστικής φροντίδας και τις απόψεις των ασθενών που χρήζουν ανάλογης φροντίδας και των συνοδών τους και να αναδείξει μέσω της σπουδαιότητας της ολιστικής αντιμετώπισης του ασθενή τελικού σταδίου και της συμβολής της στον αξιοπρεπή θάνατό του την ανάγκη ή όχι δημιουργίας ολοκληρωμένων μονάδων ανακουφιστικής φροντίδας.
Μεθοδολογία: Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για την παρούσα μελέτη περιλαμβάνει την ανάλυση του θεσμικού πλαισίου, τη διερεύνηση της υφιστάμενης βιβλιογραφίας προκειμένου να αναδειχθούν οι θεσμικές ανεπάρκειες της ΠΑΦ, ενώ η διερεύνηση των απόψεων των ασθενών έγινε με τη χρησιμοποίηση ανώνυμου ερωτηματολογίου ειδικά διαμορφωμένο στις ιδιαιτερότητες του πληθυσμού μελέτης, με ερωτήσεις κλειστού και ανοιχτού τύπου. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν ασθενείς τελικού σταδίου και οι συνοδοί τους. Η έρευνα διεξήχθη σε Ιατρείο Πόνου ενός Γενικού Νοσοκομείου της 2ης Ελληνικής Υγειονομικής Περιφέρειας. Διανεμήθηκαν συνολικά 360 ερωτηματολόγια και ο βαθμός ανταποκρισιμότητας άγγιξε το ποσοστό του 83%. Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε με το στατιστικό πακέτο SPSS 18.
Αποτελέσματα: Όπως διαπιστώθηκε από την ανάλυση του θεσμικού πλαισίου της ΠΑΦ στην Ελλάδα και των αποτελεσμάτων της παρούσας έρευνας υπάρχει ένα κενό στην ανάπτυξή της. Στο βασικό ερώτημα της έρευνας πόσο αναγκαία κρίνεται η ύπαρξη οργανωμένων χώρων παρηγορητικής-ανακουφιστικής φροντίδας στην Ελλάδα τόσο οι ασθενείς όσο και οι συνοδοί βαθμολόγησαν με αρκετά υψηλή βαθμολογία 8,5437. Στο συγκεκριμένο αποτέλεσμα καταγράφηκε όσον αναφορά το μορφωτικό επίπεδο σημαντική στατιστική διαφοροποίηση (p=0.001) με τη μικρότερη βαθμολογία να δίνεται από την ομάδα όσων δεν έχουν γνώση γραφής και ανάγνωσης (mean=6,17). Η ύπαρξη ψυχολογικής υποστήριξης ασθενών και φροντιστών με ποσοστό 64,9% αποτέλεσε για τους συμμετέχοντες στην έρευνα το σημαντικότερο παράγοντα που χρήζει βελτίωσης προς ικανοποίηση των αναγκών και επιθυμιών τους.
Συμπεράσματα: Η συμβολή της συγκεκριμένης έρευνας έγκειται στην αναγνώριση και παρουσίαση της υφιστάμενης κατάστασης στην Ελλάδα που βιώνουν οι ασθενείς τελικού σταδίου και οι συνοδοί-φροντιστές τους. Η ανάδειξη των αναγκών και επιθυμιών τους προβάλλει επιτακτικά την ανάγκη για δημιουργία και σωστή λειτουργία οργανωμένων δομών παροχής ποιοτικής ανακουφιστικής φροντίδας, ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπου επιβάλλεται η ορθότερη διαχείριση των υγειονομικών πόρων.