Ικανοποίηση των χρηστών απο την παροχή του προγράμματος κατ' οίκον νοσηλευτικής φροντίδας απο τις Νοσηλευτικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας της Κύπρου

Abstract

Εισαγωγή: Η εφαρμογή της στρατηγικής που αφόρα την ανάπτυξη της κατ’ οίκον νοσηλευτική φροντίδας, υπηρεσία που απουσίαζε παντελώς από τις δημοσιές κρατικές υπηρεσίες Υγείας, εφαρμόζεται στην Κύπρο από το 2005, με αποτέλεσμα να διαγράφει μία μικρής χρονικής διάρκειας βάσης εμπειρικών δεδομένων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, μέχρι σήμερα δεν έχει δημοσιευθεί ή πραγματοποιηθεί ερευνητικό έργο ως προς την αξιολόγηση της παρερχόμενης κατ’ οίκον νοσηλευτικής φροντίδας σε σχέση μα τα στοιχεία που επηρεάζουν την ικανοποίηση των χρηστών, που παρέχεται κυρίως σε ηλικιωμένους, σε ένα σύνολο 477 ατόμων παγκύπρια από τις νοσηλευτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας της Κύπρου. Κατ’ επέκταση, τα η διερεύνηση των στοιχείων αυτών δημιουργούν μια «πολύτιμη» βάση εμπειρικών δεδομένων για ποιοτική και αποδοτική αξιολόγηση μιας υφιστάμενης κατάστασης, που υποστηρίζει καλύτερα τον προγραμματισμό για την επίτευξη στόχων που θέτει η στρατηγική ανάπτυξη της κατ’ οίκον νοσηλευτική φροντίδας. Σκοπός : Ο γενικός σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση των απόψεων και η μέτρηση της ικανοποίησης των χρηστών από την παροχή του προγράμματος κατ’ οίκον νοσηλευτικής φροντίδας από τις Νοσηλευτικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας της Κύπρου, στις τέσσερεις πόλεις όπου παρέχεται σήμερα, Λευκωσία, Λάρνακα και Λεμεσό και Πάφο. Μεθοδολογία: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 155 χρήστες του προγράμματος κατ’ οίκον νοσηλευτικής φροντίδας που παρέχεται από τις Νοσηλευτικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας της Κύπρου. Η συλλογή των δεδομένων έγινε από τις 21/10/2011 έως τις 10/1/2012 από τους συμμετέχοντες οι οποίοι πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής και εθελοντικής συναίνεσης. Το ερωτηματολόγιο (H.C.S.M Geron) είχε σταθμιστεί και χρησιμοποιηθεί στις Η.Π.Α. σε περισσότερα από 6 000 άτομα, που ερευνούσαν την μέτρηση ικανοποίησης των χρηστών που λάμβαναν υπηρεσίες υγείας στο σπίτι, από την παρεχόμενη φροντίδα των νοσηλευτών/ τριών, των κοινωνικών λειτουργών και των οικογενειακών φροντιστών. Οι έρευνες που πραγματοποιηθήκαν με τη χρήση του ερωτηματολογίου (H.C.S.M Geron) συμπεριέλαβαν, Αφροαμερικανούς, Ισπανούς, και Λευκοαμερικανούς ηλικιωμένους, όπως και Ελλαδίτες (Κρήτη) που λάμβαναν υπηρεσίες υγείας στο σπίτι (Περγάμαλη, 2006), μεταξύ των οποίων και κατ’ οίκον νοσηλευτική. Αποτελέσματα: Η συντριπτική πλειοψηφία του δείγματος με ποσοστό (79,31%) δηλώσαν ικανοποιημένοι από την συνολική ικανοποίηση των χρηστών του προγράμματος κατ’ οίκον νοσηλευτικής φροντίδας από τις Νοσηλευτικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας της Κύπρου. Πιο συγκεκριμένα, η επιμέρους διάσταση της ικανοποίησης που αφορά τις θετικές διαπροσωπικές αντιλήψεις παρουσιάζει σημαντική στατιστική διαφοροποίηση από τον παράγοντα ηλικία με (p=0,044). Παρατηρήθηκε ότι, η ηλικιακή ομάδα άνω των 75 ετών με ποσοστό 57,5% και με μέση τιμή (1,78) εκφράζει καλύτερη άποψη σχετικά με τις θετικές διαπροσωπικές αντιλήψεις. Ο παράγοντας που αφορά τον μέσο όρο επισκέψεων ανά μήνα με (p=0.007) παρατηρείται να διαφοροποιεί σημαντικά το στατιστικό αποτέλεσμα σε σχέση με την διάσταση των αρνητικών διαπροσωπικών αντιλήψεων, με τους συμμετέχοντες που τους επισκέπτονται τρεις φορές το μήνα να εκφράζουν καλύτερη άποψη ως προς την ικανοποίηση. O χρόνος που αφιερώνει ο νοσηλευτής ανά επίσκεψη σχετικά με την διάσταση της ικανότητας των νοσηλευτών/ τριών παρουσιάζει σημαντική στατιστική διαφοροποίηση (p=0,001), με τους συμμετέχοντες με μέση τιμή (2,99) να εκφράζουν καλύτερη άποψη σχετικά με την ικανοποίηση, όταν χρόνος που αφιερώνει ο νοσηλευτής/ τρια ανά επίσκεψη είναι δεκαπέντε λεπτά. Όσον αφορά στη διάσταση επιλογής υπηρεσιών, παρατηρείται μία τάση διαφοροποίησης, όπου τα άτομα που τους φροντίζουν τα παιδιά τους τείνουν να εκφράζουν καλύτερη άποψη (p=0,07). Τέλος, τα αποτελέσματα δεν παρουσιάζουν στατιστική σημαντική διαφορά, που να διαφοροποιεί σημαντικά τους παράγοντες σε σχέση με τη διάσταση της επάρκειας του συστήματος. Συμπεράσματα: Η διερεύνηση της ικανοποίησης του χρήστη υπηρεσιών υγείας συνιστά μια πολύπλοκη διαδικασία η οποία στηρίζεται σε αξιολογικούς παράγοντες του τρόπου που σκέφτεται, παρατηρεί και διαντιδράται με τα όλα εξωτερικά ερεθίσματα του περιβάλλοντος που συνθέτουν τη φροντίδα υγείας, αναπτύσσοντας στάσεις και συμπεριφορές που τάσσονται υπέρ ή κατά στις επιμέρους διαστάσεις της έννοιας ικανοποίηση. Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι, η πλειονότητα των ερευνητών που έχει ενδιατρίψει στις απόψεις των χρηστών που αφορούν την ικανοποίηση από τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας, αναγνωρίζουν την καθοριστική σημασία της που αφορά τα μέτρα βελτίωσης της ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας, αλλά και τον προγραμματισμό και την οργάνωση ενός οργανισμού υπηρεσιών υγείας.