Νοσηλευτές και Τεχνολογία της Πληροφορικής
Abstract
Η οικονομική βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας αποτελεί πρόκληση για τις κυβερνήσεις στη σύγχρονη εποχή. Ο ρόλος που διαδραματίζουν οι τεχνολογικές καινοτομίες εξακολουθεί να είναι πολύπλοκος. Ωστόσο, οι νέες τεχνολογίες δυνατό να μειώσουν το κόστος μέσω των κερδών αποδοτικότητας ή μέσω βελτιώσεων στο επίπεδο υγείας των πολιτών. Η συνεχής αύξηση του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης οφείλεται μεταξύ άλλων, στην ανάπτυξη και υιοθέτηση νέων μορφών της τεχνολογίας. Σκοπός: Η παρούσα εργασία αποσκοπεί γενικότερα, στην αποτύπωση των τάσεων που επικρατούν ανάμεσα στους νοσηλευτές της Κύπρουσε σχέση με τη χρήση της πληροφόρικής στα νοσοκομεία του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Οι στόχοι της έρευνας είναι: α) ο προσδιορισμός του επιπέδου πρόσβασης των νοσηλευτών στην πληροφορική και το βαθμό χρήσης της β) ο εντοπισμός των σκοπών για τους οποίους οι νοσηλευτές χρησιμοποιούν την πληροφορική, γ) η διερεύνηση των στάσεων των νοσηλευτών σε σχέση με την εφαρμογή της δ) η διερεύνηση των στάσεων των νοσηλευτών σε σχλεση με την χρήση της και ε) ο εντοπισμός τυχών εμποδίων απο τη χρήση της. Μεθοδολογία: Η έρευνα διεξήχθη κατλα την περίοδο Απριλίου-Μαϊου του 2010. Το δείγμα, με στρωματοποιημένη τυχαία δειγματοληψία, συνιστούσαν 621 νοσηλευτλες απο νοσηλευτήρια στις επαρχίες Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας, Πάφου και Αμμοχώστου. Για την διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ο συνδυασμός δυο δομημένων ερωτηματολογίων με τη χρήση κλίμακας βαθμολόγησης Likert (των Stronge και Brodt, 1985, και της Αυστραλιανής Ομοσπονδίας Νοσηλευτών, 2007) κατόπιν σχετικής άδειας. Αποτελέσματα: Τα κύρια ευρήμτα της έρευνας υποδεικνύουν ότι η χρήση τυ υπολογιστή σε δραστηριότητες σχετικές με την εργασία γίνεται απο το 79,2% των νοσηλευτών. Οι πλέον περιοριστικπι παράγοντες είναι οι πολλές άλλες εργασιακές υποχρεώσεις των νοσηλέυτών, ο μη ικανοποιητικός αριθμός υπολογιστών, η θέση του υπολογιστή που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί, και η έλλειψη ενθάρρυνσης απο τη διεύθυνση. Στην ανάλυση διασποράς (ANOVA) που έχει γίνει για σύγκριση των μεταβλητων της ερώτησης που αφορά στους περιορισμούς στη χρήση ΗΥ σε σχλεση με την ηλίκία, διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει καμία στατιστικλη διαφορά στις απαντήσεις μεταξύ των ηλικιακών ομάδων. Συμπερασματικά, δεν υπάρχει διαφορά στον τρόπο αντίληψης των περιορισμών στην χρήση ΗΥ στο χώρο εργα΄σίας με βάση την ηλικία (p>0.5) Το αποτέλεσμα του αθροίσματος των μέσων τιμών (ΜΤ) απο 20 δηλώσεις, αναδορικά με την τεχνολογία της πληροφορικής (ΤΠ) στο χώρο εργασίας, είναι 66,54 ( σε μια κλιμακα τιμών απο 20-100)και καταδεικνύει μια θετική στάση των νοσηλευτών του δείγματος στη χρήση ΗΥ. Τόσο οι σχετικοί δείκτες (ΜΤ) όσο και η ανάλυση διασποράς (anova) υποδεικνύουν ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά στις τοποθετήσεις των νοσηλευτών: α) σε σχέση με την ηλικία (p<0.05) β) μεταξύ ανδρών και γυναικών ( p<0.001) και γ) βάση τον τίτλο εργασίας (p<0.05). Αντίθετα δεν παρατηρείται στατιστικά σημαντική διαφορά: α)στις τοποθετησεις των νοσηλευτών στη χρήση ΗΥ με βάση τα ακαδημαϊκα τους προσόντα (p>0,05) και β) στις στάσεις των νοσηλευτών στη χρήση ΗΥ με βάση τα χρόνια υπηρεσίας στη νοσηλευτική (p>0.05). Οι νοσηλευτές υπερέχουν κατά πολύ στις ικανότητες πληροφορικής απο τους μέσους Κύπριους. Το τεστ X2 κατέδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά στις ικανίοτητες πληροφορικής του μέσου Κύπριου απο αυτές των νοσηλευτών για οποιοδήποτε επίπεδο σημαντικότητας α) (p<0.001΄). Επίσης ο υπολογισμ΄΄ος της τιμής του Χ2=30,084 που αντιστοιχεί σε p<0.001 επιβεβαιώνει ότι υπάρχει διαφορά, σε στατιστικά σημαντικό επίπεδο, ώς προς το βαθμό ικανοτήτων στην πληροφορική ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες. Με την μικρού βαθμού αρνητική συσχέτιση (r=-0.307) υποστηρίζεται ότι όο αυξάνεται η ηλικία μειώνεται και ο βαθμός ικαοτήτων στην πληροφορική, Επιπρόσθετα η ύπαρξη στατιστικά σημαντικής σχέσης μεταξύ ακαδημαϊκλων πεοσόντων και βαθμού ικανοτήτων πληροφορικής επιβεβαιώνεται με υπολογισμό του X2=39.168 που αντισοιχείσε P<0.001. Για το ερωτηματολόγιο NATC (Nurses Attitudes Towards Computerization)έγινε αξιολόγηση της ομοιογένειας των ερωτήσεων με τη χρήση του συντελεστή αξιοπιστίας εσωτερικής συνοχής Cronbach alpha (0.854) η οποία θεωρείται αρκετά ικανοποιητική. Η αυξανόμενη ανάπτυξη της τεχνολογίας απαιτεί συνεχή παρακολούθηση, εμπλουτισμό και ανίσχυσξη των ακαδημαικών προγραμμάτων νοσηλευτικής εκπαίδευσης καθώς και ενδοϋπηρεσιακή κατλαρτιση ώστε να υπάρχει ανάλογο όφελος για τους χρήστες των υπηρεσιών φροντίδας υγείας. Η επιτυχής εφαρμογή ολοκληρωμένων συατημάτων υγείας έγκειται κυρίως στους χρήστες. Το επίπεδο χρήσης της ΤΠ και των συστημάτων διαχείρισης πληροφοριών θα μπορούσαν να βελτιωθούν με τη λήψη ανάλογων μέτρων απο τις διευθύνσεις των νοσοκομείων.