Η κοινωνική εργασία στο χώρο της υγείας. Πεπραγμένα, Δεδομένα και Προοπτικές

Abstract

Σύμφωνα με την ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία ο ρόλος του κοινωνικού λειτουργού γενικά και ειδικότερα στον τομέα της Υγείας, παρουσιάζει μια διαρκή εξελικτική πορεία. Παρόλο που η εστίαση της κοινωνικής εργασίας είναι ο άνθρωπος στις διάφορες καταστάσεις της ζωής του και ιδιαίτερα σε καταστάσεις αδυναμίας, οι προτεραιότητες κατά την άσκηση της διαφέρουν από χώρα σε χώρα και από εποχή σε εποχή. Αναπόφευκτα, διαφοροποιείται και ο ρόλος που προσλαμβάνει – τόσο διαχρονικά όσο και καθημερινά – ο κοινωνικός λειτουργός στο εργασιακό του περιβάλλον. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με το ρόλο του κοινωνικού λειτουργού στο χώρο της Υγείας σήμερα, με αναφορές από τη διεθνή πραγματικότητα, και επικέντρωση στο θεσμικό και λειτουργικό πλαίσιο και την εκπαίδευση της κοινωνικής εργασίας στην Ελλάδα. Παράλληλα, επιχειρείται η ανάδειξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών της κοινωνικής εργασίας στην Ελλάδα. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε η ποιοτική μεθοδολογία έρευνας. Υλικό της μελέτης αποτέλεσαν βιβλία, άρθρα και ηλεκτρονικές διευθύνσεις σχετικά με τις μορφές κοινωνικής πρόνοιας και της κοινωνικής εργασίας και ειδικότερα της κλινικής κοινωνικής εργασίας στον τομέα της Υγείας. Επίσης, πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις με 15 κοινωνικούς λειτουργούς Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας της Θεσσαλονίκης με κριτήρια επιλογής το φύλο, την ηλικία και τα χρόνια προϋπηρεσίας, ώστε να εξασφαλιστεί η αναγκαία αντιπροσωπευτικότητα. Η ερευνητική προσπάθεια ανέδειξε την ανάγκη αναγνώρισης και εκσυγχρονισμού του ρόλου του κοινωνικού λειτουργού, της κατάλληλης υποστήριξης του με τις απαραίτητες υλικοτεχνικές και εκπαιδευτικές υποδομές, τη θέσπιση σαφούς θεσμικού πλαισίου, την πληρέστερη στελέχωση και μεγαλύτερη ανεξαρτησία του από την ιατροκεντρική δομή των υπηρεσιών υγείας. Παράλληλα, η ανάπτυξη υποστηρικτικών κοινωνικών δομών και η αναδιάρθρωση του συστήματος υγείας με ισορροπημένη την πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα υγείας θα δημιουργούσε το κατάλληλο περιβάλλον για να αξιοποιηθεί η προσφορά της επιστήμης της Κοινωνικής Εργασίας στον τομέα της Υγείας.