Επιχείρηση «Ενσυναίσθηση» Η κριτική συμμετοχή των νέων σε μεγάλα και μικρότερα μουσεία. Η περίπτωση του έργου Hearme και η πολιτική του προγράμματος CREATIVE EUROPE για την ανάπτυξη ακροατηρίου

Abstract

Η μεταπτυχιακή διατριβή μελέτησε τους παράγοντες που καθορίζουν την δημιουργία και διασφάλιση της επικοινωνίας μεταξύ των μουσείων και των εφήβων, τους τρόπους με τους οποίους το μουσείο και τα εκθέματα του μπορούν να αλληλοεπιδράσουν ουσιαστικά μαζί τους, καθώς και τους αναγκαίους παράγοντες που μπορούν να δημιουργήσουν ένα ασφαλές περιβάλλον στο οποίο οι έφηβοι να καλλιεργήσουν την κριτική σκέψη και να ανοίξουν το μυαλό τους σε νέες ιδέες, εμπειρίες και εσωτερικές ανακαλύψεις. Οι μέθοδοι της μεταπτυχιακής διατριβής επικεντρώθηκαν στην βιβλιογραφική ανασκόπηση της έννοιας του όρου μουσείο, μέσα από την ιστορική του αναδρομή, την σημασία της ανάπτυξης ακροατηρίου, μελετώντας τις τυπολογίες, τις διάφορες προσεγγίσεις και το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη, καθώς και τα χαρακτηριστικά της «Γενιά Ζ» που αφορά στις ηλικιακές ομάδες 14-19 χρονών. Στην συνέχεια πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις από δύο Διευθυντές Μουσείων, από ένα Διευθυντή Πολιτιστικού Οργανισμού αρχείων, τον συντονιστή του προγράμματος Hear Me καθώς και μέλος της ομάδας του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου. Τέλος, πραγματοποιήθηκε η μελέτη διαφόρων προγραμμάτων που αφορούν στους εφήβους για να διαπιστωθούν οι καλές πρακτικές ανάπτυξης ακροατηρίου. Τα αποτελέσματα της μεταπτυχιακής διατριβής έδειξαν ότι παρόλο που οι έφηβοι βλέπουν τα μουσεία ως «βαρετά» και «απομακρυσμένα» από την δική τους πραγματικότητα», το μουσείο είναι σε θέση να διασφαλίσει και να δημιουργήσει διόδους επικοινωνίας με τους έφηβους. Μπορεί να αλληλοεπιδράσει ουσιαστικά μαζί τους και να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον στο οποίο να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση και η κριτική σκέψη. Προϋπόθεση όμως, είναι οι μουσειοπαιδαγωγοί και οι επιμελητές των μουσείων να είναι σε θέση να ακούσουν ουσιαστικά τους έφηβους και να διαμορφώσουν τα μουσεία ανάλογα και όχι βάση των δικών τους απόψεων. Περαιτέρω έρευνα που αφορά στους έφηβους και τις απόψεις τους είναι απαραίτητη, τόσο εντός του σχολικού περιβάλλοντος όσο και εκτός. Οι συνεντεύξεις και οι συζητήσεις με έφηβους που προέρχονται από χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα θα σκιαγραφήσει μια ουσιαστική εικόνα του μουσείου, του οποίου οι ίδιοι έχουν ανάγκη να επισκεφτούν και να βιώσουν.