Απόψεις και στάσεις για τη διαχείριση δασικών οικοσυστημάτων στα νησιά της Ελλάδας υπό κλιματική αλλαγή

Abstract

Τα νησιωτικά δασικά οικοσυστήματα της Ελλάδας, δέχονται την επιρροή του μεσογειακού κλίματος, διαμορφώνοντας μια ιδιαίτερη χωρική και χρονική πολυπλοκότητα, δημιουργώντας μια μοναδική ετερογένεια στο τοπίο, με πλούσια βιοποικιλότητα και με υψηλά ποσοστά ενδημισμού. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες στο πέρασμα των ετών, προκάλεσαν τον κατακερματισμό των οικοτόπων, την υποβάθμιση και απώλεια των ενδιαιτημάτων τους. Η Κλιματική Αλλαγή διαταράσσει την οικολογική ακεραιότητα των οικοσυστημάτων μειώνοντας και υποβαθμίζοντας τις οικοσυστημικές υπηρεσίες τους, και συνεπώς μειώνοντας την ανθεκτικότητα των δασικών οικοσυστημάτων στις φυσικές ή ανθρωπογενείς αλλαγές. Κατά συνέπεια η δασική διαχείριση θε πρέπει να προσαρμοστεί με τους κατάλληλους δασοκομικούς χειρισμούς προκειμένου να διατηρηθεί η ακεραιότητα και η ζωτικότητας των δασών. Στην παρούσα εργασία, με την βοήθεια ερωτηματολογίου, γίνεται αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των δασικών υπηρεσιών, από άποψη προσωπικού, εμπειρίας και εκπαίδευσης. Καταγράφεται η αντίληψη των ειδικών σε θέματα διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων υπό το πρίσμα της Κλιματικής Αλλαγής, και γίνεται αποτύπωση της στάσης τους απέναντι στη διαχείριση των δασών και στην κατανόηση τους σε θέματα σχετικά με την Κλιματική Αλλαγή. Η ομάδα στόχος, απαρτίζεται από τους διαχειριστές των δασικών οικοσυστημάτων των Δασικών Υπηρεσιών, των νησιών του Αιγαίου, του Ιονίου και της Κρήτης. Με την βοήθεια έξι (6) ερευνητικών ερωτημάτων, έγινε ανάλυση των δεδομένων. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, αναδεικνύεται η ξεκάθαρη αντίληψη των διαχειριστών των ΔΟ για την ύπαρξη της Κλιματικής Αλλαγής και για την ανάγκη ενσωμάτωσης των επιπτώσεων της στην σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων της. Αναγνωρίζεται η σπουδαιότητα των Προστατευόμενων Περιοχών απέναντι στην Κλιματική Αλλαγή. Διαπιστώνεται ότι η ισχύουσα νομοθεσία, οι πολιτικές και τα πρότυπα διαχείρισης λειτουργούν ανασταλτικά στην προσαρμογή της διαχείρισης από τους διαχειριστές τους. Καταγράφεται η ανάγκη ενίσχυσης των ιδιοκτητών δασών με οικονομικά κίνητρα και με την καθοδήγηση των ειδικών προκειμένου να επιτύχουμε την βελτίωση της διαχείρισής των ιδιωτικών υποβαθμισμένων δασών. Επίσης καταγράφεται η ανάγκη εφαρμογής ενός ορθολογικού σχεδιασμού στρατηγικών διαχείρισης για την προσαρμογή των δασών στην Κλιματική Αλλαγή με κατάλληλα διαχειριστικά μέτρα και με την αναβάθμιση του ρόλου των δασικών υπηρεσιών, με την στελέχωση και την κατάλληλη κατάρτιση τους, καθώς και με την συνεργασία της Δασικής Έρευνας και της πράξης, με την εφαρμογή των επιστημονικών δεδομένων. Τα ευρήματα της μελέτης επιβεβαιώνουν τις επιπτώσεις της ΚΑ στα δασικά οικοσυστήματα και την ανάγκη λήψης μιας σειράς μέτρων προκειμένου να ανταποκριθούν καλύτερα στις προκλήσεις της Κλιματικής Αλλαγής.