Τραπεζικός τομέας: Η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο πέρασμα του χρόνου
Abstract
Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει σκοπό να αναλύσει και να παρουσιάσει τα αίτια που οδήγησαν στην αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων καθώς και τους τρόπους μείωσης αυτών ανά το παγκόσμιο. Περισσότερη βάση θα δοθεί στον τραπεζικό τομέα της Κύπρου και το πως εξελίχθηκαν τα «κόκκινα δάνεια» μέσα από την παγκόσμια οικονομική κρίση μέχρι και σήμερα. Θα αναλύσουμε τον ορισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων και θα αξιολογήσουμε τον τρόπο δημιουργίας αυτού του μεγάλου όγκου, ο οποίος επιδρά έντονα τόσο στην ανάπτυξη των τραπεζών όσο και της κοινωνίας.
Επίσης θα δούμε πως μια τράπεζα μπορεί να αποφύγει τη συσσώρευση μη εξυπηρετούμενων δανείων και τι μπορεί να κάνει για μειώσει το απόθεμα των δανείων αυτών. Είναι ευρέως γνωστό ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα θέματα που επηρεάζουν την ανάκαμψη της οικονομίας του τόπου και έτσι όσο γρηγορότερα αντιμετωπιστούν, τόσο πιο γρήγορα θα αναπτυχθεί και η οικονομία. Τα «κόκκινα δάνεια» επηρεάζουν αρνητικά τις τράπεζες και κατ’ επέκταση την οικονομία. Μειώνουν τη ρευστότητα και παράλληλα την δυνατότητα δανεισμού, όπως επίσης και την κερδοφορία των τραπεζών. Τα μη εξυπηρετούμενα και προβληματικά δάνεια αποτελούν ανοικτή πληγή στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών αλλά και στις αξιολογήσεις της κυπριακής οικονομίας. Το εύρος των προβληματικών δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών είναι το υψηλότερο στην ευρωζώνη.
Σημαντικό ρόλο στην αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων έπαιξε και ο COVID-19 που αποτελεί μια από τις πιο μεγάλες προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες, η οικονομία και η κοινωνία γενικότερα. Η πανδημία θα αυξήσει περαιτέρω τα κόκκινα δάνεια και θα είναι μια μεγάλη πρόκληση από τις τράπεζες να εισπράξουν τα χρέη. Περισσότερη ανάλυση θα δοθεί στα επόμενα κεφάλαια που ακολουθούν.
Η εργασία αυτή θα αναλύσει τις ενέργειες των τραπεζών και της κυβέρνησης στην προσπάθεια που γίνεται μέχρι και σήμερα για την αντιμετώπιση του προβληματικού χαρτοφυλακίου. Στη συνέχεια με το ερωτηματολόγιο γίνεται μια προσπάθεια να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα των ενεργειών αυτών και επίσης αν υπάρχει η δυνατότητα το τραπεζικό σύστημα να επανέλθει στον βασικό του ρόλο έτσι ώστε να βοηθήσει και την οικονομία γενικότερα να ανθήσει και πάλι. Από τα αποτελέσματα που θα δούμε και παρακάτω φαίνεται ότι οι ενέργειες των τραπεζών και της πολιτείας δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν άμεσα και αποτελεσματικά το πρόβλημα αυτό. Παρόλα αυτά παρατηρούμε μια βελτίωση με την τιτλοποίηση του προβληματικού χαρτοφυλακίου και την ανάθεση αυτού σε ειδικές εταιρείες διαχείρισης. Η πορεία προς την ανάκαμψη περνάει επίσης μέσα από τις αλλαγές του θεσμικού πλαισίου, την βελτίωση του τρόπου ανάλυσης των δεδομένων δανειοδότησης και της εμπιστοσύνης των δανειοληπτών, όπως επίσης και την εκπαίδευση και συνεχή ενημέρωση του του προσωπικού των τραπεζών. Ακόμα, απομένει να δούμε σε ποιο βαθμό θα επηρεάσει η πανδημία του COVID-19.
Βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι η συνειδητοποίηση της σημαντικότητας του προβλήματος τόσο σε εθνικό όσο και σε τραπεζικό επίπεδο και της ανάγκης εξεύρεσης λύσεων για την αντιμετώπιση του. Τέλος, με βάση τα προαναφερόμενα θα επιδιωχθεί η εξαγωγή συμπερασμάτων αλλά και εισηγήσεων για περιορισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων.