Ο ρόλος της συναισθηματικής νοημοσύνης στη νέα πραγματικότητα λόγω της πανδημίας COVID-19

Abstract

Η πανδημία COVID-19 έχει δημιουργήσει αναρίθμητες προκλήσεις σε όλους τους οργανισμούς παγκοσμίως, και ιδίως τα συστήματα και τις δομές υγείας. Το υγειονομικό προσωπικό καλείται να διαχειριστεί πρωτόγνωρες συνθήκες, που συνιστούν μία περίοδο κρίσης. Στη βιβλιογραφία έχει αναγνωριστεί ότι η συναισθηματική νοημοσύνη μπορεί να είναι ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο για τα στελέχη των οργανισμών που καλούνται να διαχειριστούν μία κρίση. Στόχος της παρούσας έρευνας είναι να αξιολογηθεί ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισαν τα στελέχη των μονάδων νοσοκομειακής περίθαλψης την κρίση της πανδημίας COVID-19, εστιάζοντας στα χαρακτηριστικά και τις πρακτικές συναισθηματικής νοημοσύνης που ενσωμάτωσαν στην καθημερινή τους πρακτική για τη διαχείριση των ομάδων ευθύνης τους, και να εντοπιστούν τα σημεία που επιδέχονται περαιτέρω καλλιέργειας στο πλαίσιο του ηγετικού τους ρόλου. Για τις ανάγκες της μελέτης πραγματοποιήθηκε ποσοτική έρευνα με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου, που διαμορφώθηκε αφενός με έναυσμα τη κλίμακα αυτό-αναφοράς για τη μέτρηση της συναισθηματικής νοημοσύνης SEIS του Schutte et al. (2001), και αφετέρου λαμβάνοντας υπόψη τις δεξιότητες συναισθηματικής νοημοσύνης που απαιτείται να έχουν οι ηγέτες των ομάδων υγειονομικού προσωπικού για να διαχειριστούν την κρίση της πανδημίας, όπως αναγνωρίστηκαν από τους Rossettini et al. (2021). Η κλίμακα μέτρησης ελέγχθηκε ως προς την εσωτερική συνοχή της, καταλήγοντας σε πολύ υψηλή αξιοπιστία (Cronbach's Alpha = 0,957). Το ερωτηματολόγιο διαμορφώθηκε σε ψηφιακή μορφή, διαμοιράστηκε με ηλεκτρονικά μέσα κατά το χρονικό διάστημα Φεβρουάριος – Μάρτιος 2022, και εν τέλει συγκεντρώθηκαν έγκυρες απαντήσεις από ένα δείγμα 56 στελεχών σε μονάδες υγείας στην Ελλάδα. Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι η πανδημία επηρέασε σε σημαντικό βαθμό τις υγειονομικές δομές, προκαλώντας αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των αντίστοιχων τμημάτων. Η πλειοψηφία των ομάδων αντιμετώπισαν περιστατικά COVID-19, αλλά κατά τη διάρκεια υγειονομικής κρίσης δεν φαίνεται να παρασχέθηκε στα στελέχη κάποια εκπαίδευση για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του προσωπικού, ούτε κάποιου είδους συναισθηματική υποστήριξη στο υγειονομικό προσωπικό, αν και αναφέρεται αυξημένο στρες λόγω της πανδημίας. Το επίπεδο συναισθηματικής νοημοσύνης των στελεχών στις μονάδες υγείας που συμμετείχαν στην έρευνα φαίνεται αρκετά υψηλό, καθώς και οι πρακτικές συναισθηματικής νοημοσύνης που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.