Κατανομή του είδους Natrix natrix cypriaca στην οροσειρά του Τροόδους

Abstract

Το Κυπριακό νερόφιδο (Natrix natrix cypriaca) είναι ένα ενδημικό υποείδος της Κύπρου το οποίο συναντάται στην οροσειρά του Τροόδους και τη λίμνη του Παραλιμνίου. Πρόσφατα δεδομένα του 2020 και 2021 από την περιοχή του Τροόδους υποδεικνύουν ότι η κατανομή του είναι αρκετά ευρύτερη από την προηγουμένως βιβλιογραφικά γνωστή. Χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα στην παρούσα διπλωματική διατριβή επιχειρείται η όσο το δυνατόν πληρέστερη μελέτη της κατανομής του Κυπριακού νερόφιδου στην οροσειρά του Τροόδους μέσω μοντέλων κατανομής ειδών (Species Distribution Models - SDM) και ανάλυσης των διαδρομών ελαχίστου κόστους (Least Cost Path Analysis - LCPA) μεταξύ των κέντρων κατανομής του. Το σύνολο των αναλύσεων διεκπεραιώθηκαν τόσο με τη χρήση παροντικών στοιχείων, όσο και για δύο διαφορετικά σενάρια κλιματικής αλλαγής, ένα βέλτιστο (SSP1-2.6) και ένα χείριστο (SSP5-8.5) για την περίοδο 2070-2100. Η δημιουργία μοντέλων κατανομής, έγινε μέσω της γλώσσας προγραμματισμού R, ενώ η ανάλυση διαδρομών ελαχίστου κόστους μέσω του προγράμματος QGIS. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στα μοντέλα κατανομής Maxent καθώς και τα μοντέλα Ensemble, τα οποία και λόγω καλύτερης απόδοσης χρησιμοποιήθηκαν για την ανάλυση διαδρομών ελαχίστου κόστους. Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν μια ιδιαίτερα ευρεία κατανομή του Κυπριακού νερόφιδου στην ανατολική πλευρά της περιοχής του Τροόδους και τονίζουν την εξάρτηση του από τη θερμοκρασία, τη βροχόπτωση και την απόσταση του πληθυσμού του από ποτάμια. Επιπρόσθετα η σύγκριση των μελλοντικών με τα παροντικά μοντέλα, και για τα δύο μελετώμενα σενάρια κλιματικής αλλαγής υποδεικνύει αναμενόμενο περιορισμό της κατανομής του είδους μέχρι και 50%. Τέλος, μέσω της παρούσας έρευνας υπογραμμίζεται η σημασία της διεκπεραίωσης περεταίρω εργασιών πεδίου με σκοπό την επιβεβαίωση της κατανομής η οποία εξάχθηκε από τα αποτελέσματα και επιπρόσθετα η κινητοποίηση των υπευθύνων φορέων για τη προστασία και τη διατήρηση του Κυπριακού νερόφιδου υπό τις πιέσεις της κλιματικής αλλαγής.