Διερεύνηση της πιθανότητας επιτυχούς εφαρμογής προγραμμάτων «Πληρώνω-Όσο-Πετάω, ΡΑΥΤ» σε Ελλάδα και Κύπρο

Abstract

Στόχος της παρούσης εργασίας ήταν να διερευνήσει την δυνατότητα ενσωμάτωσης ενός συστήματος πληρώνω-όσο-πετάω (Pay-As-You-Throw PAYT) για τη διαχείριση των αστικών στερεών απορριμμάτων στην Ελλάδα και την Κύπρο. Μέσω ποσοτικής έρευνας προτάθηκαν τρία διαφορετικά συστήματα PAYT που κυριαρχούν στη βιβλιογραφία σε 135 φοιτητές του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου και τους ζητήθηκε να τα αξιολογήσουν ως προς την αποτελεσματικότητά τους και αν θεωρούν ότι θα εφαρμοστούν με επιτυχία από τους αρμόδιους δήμους και τους συμπολίτες τους. Οι ερωτηθέντες, αφού συμφώνησαν με απόλυτο τρόπο ότι το τρέχον σύστημα διαχείρισης και χρέωσης αστικών απορριμμάτων είναι παρωχημένο και άδικο, έδειξαν σαφή προτίμηση για συστήματα χρέωσης με βάση το βάρος των απορριμμάτων που παράγουν και ιδιαίτερα με το σύστημα κάδο ανά κατοικία και λιγότερο με βάση τον όγκο και προπληρωμένες σακούλες. Διατύπωσαν σαφείς επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα των δήμων σε μία τέτοια προσπάθεια, όπως και για την πιθανή ενεργοποίηση και συμμετοχή των συμπολιτών τους. Δε βρέθηκε να υπάρχει κάποια σημαντική συσχέτιση με δημογραφικά στοιχεία και κυρίως με τον τύπο της κατοικίας και με τις οικονομικές δυνατότητες του κάθε πολίτη όπως θα ήταν αναμενόμενο. Τα αποτελέσματα βρέθηκαν να συγκλίνουν σχεδόν απόλυτα με την πρότερη αντίστοιχη έρευνα για την Ελλάδα και σε μερικό βαθμό με την αντίστοιχη έρευνα για την Κύπρο. Από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας είναι ελάχιστες οι έρευνες που εξετάζουν τις απόψεις και την πιθανή εναρμόνιση των πολιτών με συστήματα PAYT για τον ελλαδικό και τον κυπριακό χώρο, οπότε τα αποτελέσματα της παρούσης έρευνας αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, ιδίως μετά την ψήφιση του πολυαναμενόμενου νόμου για την υποχρεωτική ενσωμάτωση συστήματος PAYT στους δήμους της Ελλάδας από την 1η Ιανουαρίου 2023