Η εφαρμογή της λιτής διαχείρισης (Lean Management) στα νοσοκομεία
Abstract
Εισαγωγή: Στη σύγχρονη εποχή οι οργανισμοί παροχής υπηρεσιών υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο έρχονται αντιμέτωποι με την ισχυρή πρόκληση της βελτίωσης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, ενώ συγχρόνως καλούνται να διαχειρισθούν περιορισμένους πόρους. Μέσω της λιτής σκέψης και με τον προσδιορισμό των βημάτων που προσθέτουν αξία και τον περιορισμό ή την εξάλειψη των βημάτων που δεν προσθέτουν αξία είναι δυνατή η σημαντική βελτίωση των επιπέδων ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας καθώς και η υψηλή εξοικονόμηση κόστους.
Σκοπός: Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί αρχικά στην θεωρητική προσέγγιση των αρχών και των εφαρμογών της Λιτής διαχείρισης μέσα από παραδείγματα της εφαρμογής της σε οργανισμούς παροχής υπηρεσιών υγείας διεθνώς. Βασικό σημείο στην επιτυχή εφαρμογή των στρατηγικών της λιτής φιλοσοφίας αποτελεί η στάση και οι αντιλήψεις των επαγγελματιών υγείας που απασχολούνται στις υγειονομικές μονάδες. Με στόχο την ανάλυση της επιρροής της στάσης των εργαζομένων, η παρούσα μελέτη επιχειρεί να καταγράψει τις αντιλήψεις αυτών απέναντι στις τεχνικές της λιτής σκέψης και της εφαρμογής τους κατά την παροχή υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς. Τα αποτελέσματα της έρευνας επιχειρούν να αναδείξουν το σύνολο των παραγόντων που δύναται να συμβάλλουν στην βέλτιστη παροχή υπηρεσιών υγείας στον ασθενή, μέσω της αποφυγής της σπατάλης χρόνου και υλικών.
Μεθοδολογία: Στην παρούσα έρευνα επιλέχθηκαν να συμμετέχουν επαγγελματίες υγείας οι οποίοι απασχολούνται σε υγειονομική μονάδα επαρχιακής πόλης. Για τη συλλογή των πληροφοριών χρησιμοποιήθηκε κατάλληλα σχεδιασμένο ερωτηματολόγιο με στόχο την καταγραφή της στάσης και των πεποιθήσεων των επαγγελματιών σε σχέση με την ενσωμάτωση των στρατηγικών της λιτής φιλοσοφίας στον εργασιακό χώρο της υγείας.
Αποτελέσματα: Συνολικά 98 επαγγελματίες υγείας συμμετείχαν στην παρούσα ερευνητική προσέγγιση. Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων αποτύπωσε το βαθμό υιοθέτησης τεχνικών της Λιτής διαχείρισης κατά την εκτέλεση των εργασιακών τους καθηκόντων αλλά και των προκλήσεων με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωποι κατά την εφαρμογή τους. Ταυτόχρονα αποκαλύφθηκαν σημαντικές συσχετίσεις ανάμεσα σε κοινωνικές, δημογραφικές και εργασιακές παραμέτρους και στην ενσωμάτωση των αρχών της λιτής φιλοσοφίας από τους επαγγελματίες υγείας. Το Τμήμα στο οποίο εργάζεται ο επαγγελματίας, τα έτη προϋπηρεσίας, οι βάρδιες και η ειδικότητα επηρεάζουν έντονα τη στάση αυτών απέναντι στην υλοποίηση των στρατηγικών της Λιτής διαχείρισης. Το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και η ηλικία επίσης σχετίζονται σημαντικά.
Συμπεράσματα: Η εφαρμογή των αρχών της Λιτής διαχείρισης αποτελεί σημαντικό εργαλείο στον αγώνα για την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών φροντίδας υγείας στον ασθενή. Η στάση των επαγγελματιών υγείας συνιστά κύριο παράγοντα κατά την επιτυχή ενσωμάτωση των στρατηγικών της λιτής φιλοσοφίας στον τομέα της υγείας. Κρίνεται επομένως απαραίτητο να εφαρμοσθούν κατάλληλες παρεμβάσεις με στόχο τη ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας αναφορικά με τα οφέλη των τεχνικών της λιτής σκέψης και την επιτυχή προώθηση της υιοθέτησης τους κατά την εκτέλεση των εργασιακών τους καθηκόντων.