Οι γυναικείοι χαρακτήρες και η επιρροή τους στην έκβαση της πλοκής, υπό το πρίσμα της επιστήμης της ψυχανάλυσης, στα έργα: Τριαντάφυλλο στο Στήθος, Καλοκαίρι και Καταχνιά του Tennessee Williams

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή είναι το αποτέλεσμα μιας βαθιάς, πρώτα απ’ όλα, αγάπης για τo έργο και τη συνεισφορά του Tennessee Williams, όχι μόνο στο αμερικανικό θέατρο, αλλά και στο παγκόσμιο θεατρικό γίγνεσθαι. Ο Tennessee Williams ήταν ένας ψυχογράφος, τόσο της δικής του πολυτάραχης προσωπικής και οικογενειακής ζωής, όσο και όλων των ανθρώπων που έζησαν στην εποχή του και παρακολούθησαν τα σημαντικά γεγονότα που έλαβαν μέρος σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο έργο του, το οποίο παραμένει πάντοτε επίκαιρο, διεισδύει στα πιο σκοτεινά μέρη της ανθρώπινης ψυχής, δημιουργώντας χαρακτήρες αρχετυπικούς που έρχονται αντιμέτωποι με βίαιες και σκληρές εσωτερικές συγκρούσεις. Συγκρούσεις τις οποίες βίωσε ο ίδιος στην προσπάθεια αναζήτησης του Εαυτού του μέσα στο δύσκολο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο έζησε και μεγάλωσε. Σκοπός αυτού του εγχειρήματος είναι να αγγίξει ένα μέρος της δραματουργίας του συγγραφέα και να το εξετάσει υπό το πρίσμα της φροϋδικής ανάλυσης. Είναι προφανές ότι αν λαμβάναμε υπόψιν μας όλο το πλήθος των ψυχαναλυτικών θεωριών και μοντέλων που ακολούθησαν από μεταγενέστερους του Freud ψυχολόγους-ψυχαναλυτές, η έρευνά μας θα είχε τεράστια έκταση και ενδεχομένως θα παρέκκλινε από τον πρωταρχικό στόχο. Η μελέτη αυτή θα πραγματοποιηθεί με απώτερο σκοπό να καταλήξουμε σε κάποιες θέσεις-συμπεράσματα για τις ηρωίδες των έργων: Τριαντάφυλλο στο στήθος και Καλοκαίρι και Καταχνιά σχετικά με τη συμπεριφορά τους ιδωμένη υπό το πρίσμα της φροϋδικής θεωρίας. H έρευνά μας θα έχει ποιοτικό χαρακτήρα και θα βασιστεί στην ανάλυση των έργων και τη σκιαγράφηση του ψυχισμού των ηρωίδων μέσα από τη θεωρία του Freud. Ο Tennessee Williams επικεντρώνεται στα περισσότερα έργα του σε γυναικείους χαρακτήρες και για αυτό το λόγο οι κύριοι γυναικείοι χαρακτήρες των παραπάνω έργων θα τεθούν στο μικροσκόπιο. Στη συνέχεια, θα επιχειρήσουμε να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα για την ψυχολογία αυτών των ηρωίδων, συγκριτικά με τον ρόλο τους στην εξέλιξη της πλοκής και θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε το στοιχείο του τραγικού/κωμικού που εντοπίζεται στα εξεταζόμενα έργα. Κατόπιν, θα διερευνηθούν τα ερωτικά τρίγωνα και ο ρόλος των αρσενικών χαρακτήρων τόσο στην ψυχολογία των ηρωίδων, όσο και στην εξέλιξη της δράσης. Τέλος, όπως στα περισσότερα έργα του θεατρικού μας συγγραφέα, έτσι και σε αυτά που επιλέξαμε, οι συμβολισμοί κατέχουν ιδιαίτερη σημασία και διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στην απόδοση βασικών νοημάτων του έργου. Θα γίνει ανάλυση και ερμηνεία των συμβολισμών που ελλοχεύουν ή που δηλώνονται με εναργή τρόπο με στόχο την ανάδειξη της δυναμικής τους στο επιφανειακό και βαθύτερα εννοιολογικό υπόβαθρο των έργων.

Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφέρω κάτι πολύ σημαντικό: καθίσταται σαφές πως δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τη σύνδεση των ηρωίδων αυτών με το συγκεκριμένο κοινωνικό-ιστορικό γίγνεσθαι στο οποίο τοποθετούνται τα έργα αυτά και φυσικά με την ίδια τη ζωή του συγγραφέα. Ωστόσο, θα αναλυθούν έχοντας ως βασική συντεταγμένη τον ψυχισμό αυτών των γυναικών, τοποθετώντας τες εν δυνάμει σε κάθε εποχή και σε κάθε μέρος του κόσμου. Αυτό είναι άλλωστε και το μαγικό στοιχείο στο θέατρο. Δημιουργεί αρχετυπικούς χαρακτήρες και έργα που με το πέρασμα του χρόνου επικυρώνουν τη διαχρονική τους αξία.