Χρόνιοι ασθενείς και ηλεκτρονική υγεία.

Abstract

Εισαγωγή: Η ηλεκτρονική υγεία αποτελεί ένα συνονθύλευμα δράσης των επιστημονικών πεδίων της ιατρικής Πληροφορικής, της δημόσιας υγείας και της επιχειρησιακής έρευνας η οποία δίνει έμφαση στην άμεση, έγκυρη, ποιοτική και ασφαλή παροχή υγειονομικών υπηρεσιών ή υπηρεσιών φροντίδας μέσω του διαδικτύου και άλλων διαθέσιμων τεχνολογιών επικοινωνίας και πληροφορίας. O επιπολασμός και το βάρος των χρόνιων παθήσεων αυξάνεται ραγδαία παγκοσμίως λόγω της ταχείας γήρανσης του πληθυσμού και της αύξηση του προσδόκιμου ζωής των ατόμων. Οι χρόνιοι ασθενείς είναι αναγκασμένοι να επισκέπτονται με μεγαλύτερη συχνότητα τις υγειονομικές δομές και να τυγχάνουν νοσηλείας συχνότερα στα νοσοκομεία καθιστώντας τους εαυτούς τους αυτομάτως ως τους πιο αυστηρούς κριτές του συστήματος υγείας. Σκοπός: Απώτερος σκοπός της διατριβής ήταν η διερεύνηση και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των εφαρμογών της ηλεκτρονικής υγείας στη διαχείριση ασθενών με χρόνιες παθήσεις, με έμφαση στις εφαρμογές τηλεϊατρικής, τηλεσυμβουλευτικής, τηλεφροντίδας, τηλεθεραπείας και τηλεπαρακολούθησης υπό το φως των πιο πρόσφατων, ερευνητικών εξελίξεων. Μεθοδολογία: Διεξήχθη βιβλιογραφική ανασκόπηση σε έγκυρες ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων (Pubmed, Embase, Google scholar) προκειμένου να εξευρεθούν όλα τα σχετικά άρθρα για το εξεταζόμενο θέμα. Επειδή η τεχνολογία γενικότερα και ειδικότερα σε σχέση με τις εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας είναι ιδιαίτερα ρευστή και διαρκώς μεταβαλλόμενη, η βιβλιογραφική ανασκόπηση που θα διεξαχθεί θα έχει χρονολογικό περιορισμό και θα περιοριστεί σε έρευνες από το 2012-2019 προκειμένου να περιληφθούν τα πιο πρόσφατα δεδομένα για το εξεταζόμενο θέμα. Έγινε χρήση των ακόλουθων λέξεων κλειδιών: chronic patients, chronic diseases, chronic conditions, long term conditions, e-health, telehealth, telecare, telemedicine, telehealthcare, m-Health, teleconsultation, telediagnosis, teletherapy, diabetes mellitus, cancer, asthma, cardiovascular disease, chronic obstructive pulmonary disease, hypertension. Εντοπίστηκαν 20 έρευνες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές. Αποτελέσματα: Tα αποτελέσματα της ανασκόπησης κατέδειξαν ότι οι διάφορες εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας οι οποίες δίνουν έμφαση στην τηλεϊατρική, τηλεσυμβουλευτική, τηλεφροντίδα, τηλεθεραπεία και τηλεπαρακολούθηση, μπορούν να αποβούν αποτελεσματικές σε χρόνιους ασθενείς, τόσο σε σχέση με τη διαχείριση της νόσου όσο και με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα τα οφέλη ήταν μακροπρόθεσμα. Σε σχέση με το κόστος της εφαρμογής παρεμβάσεων ηλεκτρονικής υγείας καταδείχθηκε περίτρανα ότι αυτές μπορούν να επιφέρουν δραστικές μειώσεις στο συνολικό κόστος παροχής φροντίδας και να εξοικονομήσουν μεγάλα ποσά σε σχέση με τη συνήθη φροντίδα. Επιπρόσθετα οι εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας είναι αποδοτικές, εφικτές, ασφαλείς, εύχρηστες και μπορούν να περιορίσουν την αναγκαιότητα για ενδονοσοκομειακή νοσηλεία/φροντίδα, ενώ τυγχάνουν αποδοχής τόσο από τους επαγγελματίες υγείας όσο και από τους ασθενείς που έχουν μεγάλο βαθμό ικανοποίησης. Οι επαγγελματίες υγείας έχουν κομβικό ρόλο στην εφαρμογή και λειτουργία των προγραμμάτων ηλεκτρονικής υγείας και ως εκ τούτου θα πρέπει να λαμβάνεται επαρκής πρόνοια για την άρτια εκπαίδευση τους. Συμπεράσματα: Σε γενικές γραμμές από τα ευρήματα της ανασκόπησης καταδείχθηκε ότι διάφορες εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας είναι χρήσιμες, αποτελεσματικές, εφικτές, εύκολα προσβάσιμες και μπορούν να επιφέρουν βελτίωση της ποιότητας ζωής χρόνιων ασθενών, και στις πλείστες περιπτώσεις βελτίωση της αυτοδιαχείρισης της ασθένειας με μακροπρόθεσμα οφέλη. Μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να επιχειρήσουν τη διεξαγωγή τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών με μεγαλύτερους πληθυσμούς και δοκιμές μεγάλης κλίμακας, καθώς και προσανατολισμό στα οφέλη εφαρμογών ηλεκτρονικής υγείας σε βάθος χρόνου αλλά και στην πρόληψη των χρόνιων ασθενειών.