Η κατάθλιψη ως παράγοντας κινδύνου ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.

Abstract

Εισαγωγή Το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) είναι μία οξεία εγκεφαλική διαταραχή αγγειακής προέλευσης, που αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια μακροχρόνιας αναπηρίας με σημαντική επιβάρυνση σε προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Όπως προκύπτει από διάφορες επιδημιολογικές μελέτες, υπάρχει αμφίδρομη σχέση μεταξύ ΑΕΕ και κατάθλιψης, καθώς η κατάθλιψη αποτελεί μια από τις σημαντικότερες ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές μετά από ένα οξύ ΑΕΕ και αντιστρόφως, η ύπαρξη κατάθλιψης ενδεχομένως αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εκδήλωση ΑΕΕ. Σκοπός Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να αναζητήσουμε στη σύγχρονη βιβλιογραφία μελέτες που υποστηρίζουν ότι η κατάθλιψη είναι παράγοντας κινδύνου ΑΕΕ , να διαλευκάνουμε τους υποκείμενους παθοφυσιολογικούς και ψυχοκοινωνικούς μηχανισμούς αυτής της σχέσης και να αποδείξουμε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ύπαρξης κατάθλιψης και της βαρύτητάς της στους ασθενείς με οξύ ισχαιμικό ΑΕΕ με τη βαρύτητα του ΑΕΕ και της έκβαση των ασθενών. Μέθοδος Μελετήθηκαν προοπτικά 90 ασθενείς με οξύ ισχαιμικό ΑΕΕ (41,1% άνδρες, ηλικία 85,0±7,3 έτη). Κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο, καταγράφηκαν τα δημογραφικά στοιχεία των ασθενών και η παρουσία καρδιαγγειακών νοσημάτων και παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου. Η βαρύτητα του ΑΕΕ εκτιμήθηκε κατά την εισαγωγή με την κλίμακα NIHSS και η παρουσία κατάθλιψης εκτιμήθηκε με την κλίμακα PHQ-9. Κατά την έξοδο από το νοσοκομείο, καταγράφηκε η διάρκεια της νοσηλείας και εκτιμήθηκε η λειτουργική έκβαση με την τροποποιημένη κλίμακα Rankin. Αποτελέσματα Η μέση τιμή της κλίμακας PHQ-9 κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο ήταν 3,3±3,9. Το 40,0% των ασθενών δεν είχε κατάθλιψη ενώ πολύ ήπια, ήπια, μέτρια και μέτρια προς σοβαρή καταθλιπτική συνδρομή διαπιστώθηκε στο 27,8, 22,2, 7,8 και 2,2% των ασθενών αντίστοιχα. Κανείς ασθενής δεν είχε σοβαρή καταθλιπτική συνδρομή. Δε διαπιστώθηκε συσχέτιση μεταξύ της PHQ-9 και της ηλικίας, του βάρους ή του δείκτη μάζας σώματος των ασθενών, ούτε με το ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου ή καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου. Επιπλέον, δε διαπιστώθηκε συσχέτιση μεταξύ της PHQ-9 και της NIHSS (r=0,048, p=0,653). Το 28,9% των ασθενών είχε βαρύ ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η PHQ-9 δε διέφερε μεταξύ των ασθενών με βαρύ ΑΕΕ και των ασθενών με ήπιο ΑΕΕ (3,4±3,8 και 3,2±3,9 αντίστοιχα, p=0,837). Η τροποποιημένη κλίμακα Rankin κατά την έξοδο από το νοσοκομείο ήταν 2,2±1,7. Δε διαπιστώθηκε συσχέτιση μεταξύ της PHQ-9 και της τροποποιημένης κλίμακας Rankin (r=0,068, p=0,524). Κατά την έξοδο από το νοσοκομείο, το 60,0% των ασθενών είχε δυσμενή έκβαση. Η PHQ-9 δε διέφερε μεταξύ των ασθενών με δυσμενή έκβαση και των ασθενών που ήταν λειτουργικά ανεξάρτητοι κατά την έξοδο από το νοσοκομείο (3,6±4,2 και 2,8±3,4 αντίστοιχα, p=0,321). Συμπεράσματα Στη μελέτη μας δε διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ύπαρξης κατάθλιψης στους ασθενείς με οξύ ισχαιμικό ΑΕΕ και της βαρύτητα αυτής με τη βαρύτητα του ΑΕΕ και την έκβαση των ασθενών ως προς το βαθμό λειτουργικής τους εξάρτησης. Χρειάζονται μεγάλες πολυκεντρικές προοπτικές μελέτες για να αποδείξουν τη συσχέτιση αυτή. Σε κάθε περίπτωση η αντιμετώπιση της κατάθλιψης θα πρέπει να είναι μέρος ενός ολιστικού προγράμματος διαχείρισης ασθενών με οξύ ισχαιμικό ΑΕΕ κατά την αποκατάστασή τους. Λέξεις κλειδιά: ΑΕΕ, κατάθλιψη, NIHSS, Rankin, PHQ-9