Εκτίμηση χρηματοοικονομικών κινδύνων με VaR (Value at Risk) και εφαρμοφή στους δείκτες "NASDAQ Composite", "Dow Jones Industrial Average" και "Russell 2000"

Τα πιστωτικά ιδρύματα και οι επιχειρήσεις στην καθημερινή τους λειτουργία αντιμετωπίζουν σημαντικούς χρηματοπιστωτικούς κινδύνους. Στην προσπάθειά τους να μετριάσουν αυτούς τους κινδύνους, έχουν αναπτύξει διάφορα εργαλεία, τα οποία χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση του βαθμού έκθεσής τους στους κινδύνους αυτούς και τις πιθανές ζημιές που μπορούν να προκύψουν στα χαρτοφυλάκια και τις μετοχές τους.

Ένα σημαντικό και ευρέως διαδεδομένο εργαλείο υπολογισμού αυτών των κινδύνων είναι η μέθοδος εκτίμησης και ποσοτικοποίησης χρηματοπιστωτικών κινδύνων «Αξία σε Κίνδυνο» (Value at Risk). Η παρούσα εργασία καταπιάνεται με το εν λόγω εργαλείο, την έννοιά του, το πώς προέκυψε, τις εφαρμογές του, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του, όπως και τις κυριότερες μεθόδους υπολογισμού του.

Συγκεκριμένα, σκοπός της εργασίας αυτής είναι να ερευνήσει, μέσα από μια μελέτη περίπτωσης (case study), την αποτελεσματικότητα της «Αξίας σε Κίνδυνο» και να εξετάσει: (α) κατά πόσο συγκλίνουν τα αποτελέσματα της μέτρησης της αποτελεσματικότητάς της χρησιμοποιώντας τρεις διαφορετικές μεθόδους εκτίμησης (Διακύμανσης – Συνδιακύμανσης, Ιστορικής Προσομοίωσης και Προσομοίωσης Monte Carlo), και (β) πόσο αξιόπιστη είναι η μέθοδος «Αξία σε Κίνδυνο» για τη μέτρηση συγκεκριμένων χρηματοπιστωτικών κινδύνων. Για την επίτευξη των στόχων αυτών, γίνεται εφαρμογή των τριών προαναφερθέντων μεθόδων εκτίμησης σε πραγματικά δεδομένα (τιμές κλεισίματος) των χρηματιστηριακών δεικτών “NASDAQ Composite”, “Dow Jones Industrial Average” και “Russell 2000”, για συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας κατέδειξαν ότι οι εκτιμήσεις που έχουν εξαχθεί από τις μεθόδους της Διακύμανσης - Συνδιακύμανσης και της Προσομοίωσης Monte Carlo συγκλίνουν ποσοτικά (περίπου η ίδια ζημιά) σε μεγάλο βαθμό, ενώ τα αποτελέσματα που έχουν προκύψει από τη μέθοδο της Ιστορικής Προσομοίωσης φαίνεται (σε συγκεκριμένα επίπεδα εμπιστοσύνης) να αποκλίνουν από τις άλλες δύο μεθόδους. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στο ότι η κάθε μέθοδος διέπεται από μια σειρά διαφορετικών υποθέσεων. Επίσης, κατέδειξαν ότι η «Αξία σε Κίνδυνο» αποτελεί έναν αρκετά αξιόπιστο εκτιμητή, ο οποίος εντούτοις δεν μπορεί να δώσει στο 100% την ενδεχόμενη ζημιά. Συνεπώς, θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλα εργαλεία για καλύτερα αποτελέσματα.