Διερεύνηση και αξιολόγηση των πολιτικών χρηματοδότησης των υπηρεσιών υγείας στην Ευρώπη: Ομοιότητες και διαφορές με το Ελληνικό Σύστημα Υγείας. Προτάσεις χρηματοδοτικής βελτίωσης του ΕΣΥ.

Abstract

Η προαγωγή και αποκατάσταση της υγείας του πληθυσμού αναφοράς προϋποθέτει την οικονομικά αποδοτική και κλινικά αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος υγείας, το οποίο οφείλει να προσφέρει ισότιμα και καθολικά υπηρεσίες σε όλους τους πολίτες. Οι χρόνιες, όμως, αδυναμίες (έλλειψη βιώσιμου σχεδιασμού, ανεπαρκής διοίκηση, υποβαθμισμένη ποιότητα, υποχρηματοδότηση κ.ά.) καθώς και η επιπρόσθετη έλλειψη πόρων λόγω της οικονομικής κρίσης, καθιστούν σχετικά μέτρια την αποδοτικότητα του Ε.Σ.Υ. Έτσι, το σύστημα υγείας υποχρηματοδοτείται στα πλαίσια της πολιτικής περιορισμού του δημοσιονομικού ελλείμματος και μερικής συγκράτησης των δαπανών. Συγκεκριμένα, παρατηρείται μία σχετικά υποβαθμισμένη προσφορά υπηρεσιών υγείας που οφείλεται στην λειψυδρία διαθέσιμων πόρων, στην υποστελέχωση των νοσοκομείων, στην καθυστερημένη κινητοποίηση των ασθενών, στην αδυναμία αποζημίωσης από τα ασφαλιστικά ταμεία και την μαζικότερη ζήτηση υπηρεσιών από τα κορεσμένα ιδρύματα. Στις αδυναμίες προστίθεται η σημαντική έλλειψη οργάνωσης και συντονισμού στον τομέα της ΠΦΥ, το κενό στη λειτουργική διασύνδεση με την ΔΦΥ και η καθυστερημένη υιοθέτηση μηχανισμών αξιολόγησης της τεχνολογίας υγείας (HTA). Ταυτόχρονα, η σύγκριση των ευρωπαϊκών συστημάτων αναδεικνύει την γραφειοκρατική διαχείριση, τα συνδικαλιστικά συμφέροντα, τους κανόνες δημόσιας υπηρεσίας (υπαλληλοποίηση) και την απουσία συμπράξεων (ΣΔΙΤ). Η διασφάλιση βιώσιμων και αποδοτικών συστημάτων και η δυνατότητα προσαρμογής στις νέες συνθήκες απαιτεί την ορθολογική κατανομή των περιορισμένων πόρων ανάμεσα στα διαφορετικά επίπεδα παραγωγής υπηρεσιών υγείας και στις ανάγκες οριζόντιων πολιτικών, καθώς και την υιοθέτηση νέων μικτών μοντέλων με περιφερειακή δομή διοίκησης και συνθήκες οιονεί (quasi) αγορών. Συνεπώς, προτείνεται η δημιουργία συνθηκών μερικού (εσωτερικού) ανταγωνισμού σε επίπεδο παρόχων, η ένταξη κριτηρίων ποιότητας και αποδοτικότητας και η εφαρμογή διαδικασιών αξιολόγησης των υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, συμβάλει θετικά η απαραίτητη ενσωμάτωση εφαρμογών πληροφορικής (ΟΠΣΥ), οι συνεργασίες με ιδιώτες (ΣΔΙΤ) και η μετάθεση της διοίκησης και οργάνωσης σε εξειδικευμένους managers, με μερική αύξηση της νοσοκομειακής αυτονομίας (self governing). Επιπλέον, ωφέλιμα δύναται να λειτουργήσει ο αναπτυξιακός ρόλος της φαρμακοβιομηχανίας, η ενσωμάτωση ενός πλάνου επενδύσεων, ο τουρισμός Υγείας και οι ψηφιακές εφαρμογές των νέων καινοτόμων τεχνολογιών. Λέξεις κλειδιά: Ευρωπαϊκά συστήματα υγείας, Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ), χρηματοδότηση, οικονομικά υγείας, αποδοτικότητα, βιωσιμότητα, νόμος 4368/2016, συμπράξεις (ΣΔΙΤ), ΕΟΠΥΥ, Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ).