Διερεύνηση συστημάτων βελτίωσης της φύτρωσης και ανάπτυξης του ριζικού συστήαμτος στο Prosopis farcta ως συμβολή στην αντιμετώπιση της ερημοποίησης.
Abstract
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη την Ανατολική Μεσόγειο εντονότερα από άλλες περιοχές του πλανήτη. Η Κύπρος θα αντιμετωπίσει περιορισμένη διαθεσιμότητα υδάτινων πόρων με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο κίνδυνος ερημοποίησης. Το είδος Prosopis farcta έχει βαθύ ριζικό σύστημα και ως ιδιαίτερα προσαρμοσμένο φυτό στην ξηρασία, έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις για την βελτίωση του περιβάλλοντος σε ερημικές και ημιερημικές περιοχές με έντονη έλλειψη νερού. Σκοπός της διατριβής είναι να μελετήσει την ανταπόκριση του Prosopis farcta σε 3 διαφορετικές μεταχειρίσεις φύτρωσης, και σε 3 διαφορετικά αλλά ίδιου όγκου δοχεία (5 λίτρα) ανάπτυξής 90 φυταρίων με στόχο την αύξηση της επιτυχίας φύτρωσης και την βαθύτερη ανάπτυξη του ριζικού συστήματος. Εξετάστηκαν η επιτυχία άρσης του ληθάργου και η εκκίνηση της διαδικασίας φύτρωσης με φυσικό και χημικό τρόπο, καθώς και η επίδραση που είχε η διατήρηση των φυταρίων σε σωλήνες 60 εκ. βάθους (σωλήνας, κομμένος σωλήνας για ευκολότερη φύτευση) σε σχέση με κλασικές γλάστρες για 90 ημέρες με ή χωρίς άρδευση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι αρχικά το μηχανικό σπάσιμο του περιβλήματος έδωσε την ταχύτερη φύτρωση συγκριτικά με τις άλλες δύο μεταχειρίσεις (μάρτυρας και χημική επεξεργασία) αλλά σταδιακά η διαφορά απαλείφθηκε σε σύγκριση με τη χημική επεξεργασία. Το ριζικό σύστημα στους σωλήνες ανάπτυξε στατιστικώς σημαντικά μεγαλύτερο μήκος σε σχέση με τις γλάστρες κατά περίπου 50% (p < 0,05) μετά την διακοπή της άρδευσης, ενώ σωλήνες και γλάστρα παρουσίασαν παρόμοια επίπεδα υγρασίας πυθμένα του δοχείου μετά την διακοπή της άρδευσης. Η παραγωγικότητα βλαστού και ρίζας ήταν στατικώς σημαντικά υψηλότερη στο σωλήνα σε σχέση με τη γλάστρα κατά περίπου 25% (p < 0,05) όσο και η ικανότητα συγκράτησης υγρασίας κατά την διάρκεια της άρδευσης. Συμπερασματικά η μέθοδος ανάπτυξης φυταρίων σε σωλήνα φαίνεται να διαμορφώνει συνθήκες για μεγαλύτερη επιτυχία μεταφύτευσης σε καθεστώς έλλειψης εδαφικής υγρασίας, επιτρέποντας την πρόσβαση της ρίζας με . Εξίσου σημαντικό είναι ο ταχύς ρυθμός μεταβολής της αύξησης της ρίζας σε μεγαλύτερο βάθος και την θετική ανατροφοδότηση του βλαστού. Η μέθοδος του φυτοδοχείου σωλήνα ενδεχομένως να είναι ως η ενδεικνυόμενη για βαθύριζα είδη όπως το P. farcta. Επιτρέπει την καλύτερη προσαρμογή ήδη από το φυτώριο σε συνθήκες ξηρασίας, με στόχο να εξοικονομηθεί νερό αλλά και για να μειωθεί η απώλεια κατά τις δενδροφυτεύσεις σε συνθήκες ξηρασίας και σε άγονα εδάφη αντιμετωπίζοντας πιο αποτελεσματικά τον κίνδυνο της ερημοποίησης.