Περιβαλλοντικοί παράγοντες και πτηνοπανίδα στις Αλυκές της Λάρνακας και στους υγρότοπους του Ακρωτηρίου, με έμφαση στις πληθυσμιακές μεταβολές του Μεγάλου Φλαμίνγκο (Phoenicopterus roseus).
Abstract
Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η αξιολόγηση των κλιματικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, που επηρεάζουν την αφθονία/πλούτο της πτηνοπανίδας των Αλυκών της Λάρνακας και των Υγροτόπων του Ακρωτηρίου, με έμφαση στις πληθυσμιακές μεταβολές του μεγάλου φλαμίνγκο (Phoenicopterus roseus), για την περίοδο 2008-2018.
Για τον σκοπό αυτό αρχικά προσδιορίστηκαν, για την περίοδο 2008-2018, τα επίπεδα της ποικιλότητας της πτηνοπανίδας στους δύο υγρότοπους, μέσω του υπολογισμού της αφθονίας, του πλούτου ειδών και των δεικτών Shannon-Wiener και Fisher’s alpha, με τη βοήθεια του λογισμικού PAST. Ακολούθως έγινε σύγκριση των δεικτών ποικιλότητας των δύο υγροτόπων, καθώς και εξέταση της σχέσης της ποικιλότητας με τις κλιματικές παραμέτρους (θερμοκρασία και βροχόπτωση) στις δύο περιοχές μελέτης. Έγινε επιλογή του μεγάλου φλαμίνγκο, ως δείκτη κατάστασης των υγροτόπων και με τη χρήση του λoγισμικού TRIM μοντελοποιήθηκαν οι τάσεις του πληθυσμού του για την περίοδο 2008-2018. Τέλος, πραγματοποιήθηκε έλεγχος της σχέσης της αφθονίας του μεγάλου φλαμίνγκο με τη θερμοκρασία και τη βροχόπτωση και στους δύο υγρότοπους, καθώς και με φυσικοχημικές μεταβλητές του νερού (αλατότητα, βάθος, pH και θερμοκρασία) στις Αλυκές της Λάρνακας. Όλοι οι έλεγχοι των σχέσεων πραγματοποιήθηκαν με απλή γραμμική παλινδρόμηση στο SPSS.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ποικιλότητα της πτηνοπανίδας, παρουσιάζει εποχική διακύμανση. Συνολικά στις δύο περιοχές μελέτης καταγράφηκαν 154 είδη πτηνών. Ο μέγιστος αριθμός ατόμων/μήνα που καταγράφηκαν στις Αλυκές Λάρνακας ήταν 13763 από σύνολο 27 ειδών, ενώ στους Υγρότοπους Ακρωτηρίου ήταν 14650 άτομα από 17 είδη. Οι Αλυκές της Λάρνακας έχουν υψηλότερη ποικιλότητα πτηνοπανίδας (Η΄:1,98) σε σχέση με τους Υγρότοπους του Ακρωτηρίου (Η΄:1,57). Η αφθονία και ο πλούτος των ειδών πτηνών παρουσιάζει θετική σχέση με τη βροχόπτωση και αρνητική με τη θερμοκρασία του αέρα. Οι τάσεις του πληθυσμού του μεγάλου φλαμίνγκο στις περιοχές μελέτης παρουσιάζονται ελαφρώς πτωτικές, με τη μεγαλύτερη πτωτική τάση να εμφανίζεται στις Αλυκές της Λάρνακας. Η αφθονία του φλαμίνγκο παρουσίασε θετική σχέση με τη μέση μηνιαία βροχόπτωση και αρνητική σχέση με τη θερμοκρασία του νερού.
Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης επιβεβαιώνουν τη σημασία της διατήρησης της πτηνοπανίδας στις Αλυκές της Λάρνακας και στους Υγρότοπους του Ακρωτηρίου. Οι υγρότοποι αυτοί υποστηρίζουν υψηλά επίπεδα ποικιλότητας πτηνοπανίδας, τα οποία επηρεάζονται σημαντικά από τις μεταβολές της βροχόπτωσης και της θερμοκρασίας του αέρα. Επίσης, σημαντικές παράμετροι που επηρεάζουν την αφθονία του μεγάλου φλαμίνγκο στις Αλυκές της Λάρνακας είναι η βροχόπτωση και η θερμοκρασία του νερού.
Λέξεις κλειδιά: Αλυκές Λάρνακας, Δείκτες ποικιλότητας, Μεγάλο φλαμίνγκο, Περιβαλλοντικοί Παράγοντες, Πτηνοπανίδα, Τάσεις πληθυσμού, Υγρότοποι Ακρωτηρίου