Διαχείριση αποβλήτων κατασκευής και αποκατάστασης για την περίκλειση ζώνη της Αμμοχώστου.
Abstract
Κεντρικό σημείο αναφοράς της διατριβής είναι η διαχείριση αποβλήτων από εκσκαφές κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Η Αμμόχωστος της οποίας οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι από τις 14 Αυγούστου του 1974 έχουν εκδιωχθεί και από τότε το μεγαλύτερο μέρος της πόλης παραμένει κλειστό και ερημωμένο, με τον κατοχικό στρατό να μην επιτρέπει την επιστροφή των νόμιμων κατοίκων του, παρά τα σχετικά ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών. Η Αμμόχωστος, μετά την κατάληψή της από τα τουρκικά στρατεύματα, λεηλατήθηκε, σφραγίστηκε και μέχρι σήμερα η πρόσβαση της είναι απαγορευμένη. Καθόλου τυχαίος είναι ο χαρακτηρισμός της ως "Πόλη Φάντασμα" από τον Σουηδό δημοσιογράφο Jan-Olof Bengston.
Λόγω της ανάγκης διατήρησης της αισθητικής των κτηρίων και της απαίτησης για περιβαλλοντική προστασία, θεωρείται απαραίτητη η ανακύκλωση των διαθέσιμων αποβλήτων, εάν και όπου αυτό είναι δυνατόν, Σε αντίθετη περίπτωση θα δαπανηθούν άσκοπα οι πόροι, καθώς και η ενέργεια που χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή αυτών των κτηρίων. Στον κλάδο διαχείρισης αποβλήτων, η ανακύκλωση τους σε συνδυασμό με την χρήση νέων υλικών παρουσιάζεται ως μια ελκυστική λύση σε περιπτώσεις παραγωγής μεγάλης ποσότητας στερεών αποβλήτων.
Ο κλάδος της διαχείρισης αποβλήτων έχει μελετηθεί εκτενώς και είναι νομοθετημένος όχι μόνο από την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και από πολλές άλλες χώρες του κόσμου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χαρακτηρίσει τα απόβλητα κατασκευών ως κατηγορία που χρήζει ειδικής διαχείρισης, όχι μόνο λόγω του μεγάλου όγκου που παράγονται σε σύγκριση με άλλους κλάδους παραγωγής, αλλά και λόγω της μεγάλης δυνατότητας τους για επαναχρησιμοποίηση ύστερα από κατεδάφιση υφιστάμενων κτηρίων. Δυστυχώς, επειδή η Κύπρος είναι ένα νησί με περιορισμένους πόρους, παρατηρούνται συχνά ελλείψεις υλικών τα οποία εισάγονται, αυξάνοντας το κόστος κατασκευής καθώς και την κατανάλωση ενέργειας. Στον τομέα της βιωσιμότητας της Κύπρου, η τοπική ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η ευνοϊκότερη λύση του παραπάνω προβλήματος. Η περίπτωση της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα πιθανής αξιοποίησης τέτοιων υλικών, με όλα τα συνεπακόλουθα οφέλη, όπως κοινωνικά, περιβαλλοντικά, οικονομικά, πρακτικά, κλπ.
Η δομή της παρακάτω έρευνας έχει ως εξής: Στο Κεφάλαιο 1 μελετώνται οι προηγούμενες και τρέχουσες προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των κρατών-μελών της για ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων, καθώς και τα προβλήματα τα οποία σχετίζονται με την εφαρμογή και αειφόρο ανάπτυξη τους. Στο Κεφάλαιο 2 αναφέρονται οι περί κατασκευών και κατεδαφίσεων πολιτικές της Κυπριακής Δημοκρατίας καθώς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο Κεφάλαιο 3 παρουσιάζεται η προτεινόμενη μεθοδολογία για την περίκλειστη πόλη της Αμμόχωστου ως μελέτη περίπτωση. Στο Κεφάλαιο 4 παρουσιάζονται πιθανοί τρόποι επεξεργασίας, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων, οι οποίοι αποσκοπούν στην ενδυνάμωση των προσπαθειών δημιουργίας πλαισίου βιωσιμότητας σε αυτόν τον τομέα. Τέλος, στο Κεφάλαιο 5 αναφέρονται προτάσεις, καθώς και προτροπές περί της βελτίωσης της ήδη υπάρχουσας πολιτικής, έτσι ώστε να γίνει δυνατή η αντιμετώπιση του εν λόγω θέματος, το οποίο θα διευκολύνει την επιστροφή των κατοίκων της περίκλειστης πόλης της Αμμόχωστου σε περίπτωση επιστροφής της Πόλης στους νόμιμους κατοίκους.