Η συμβολή των μαζικών διαδικτυακών περιβαλλόντων (MOOCs) στην ενίσχυση του επίπεδου συμμετοχής, κινητοποίησης και αυτοπεποίηθησης των φοιτητών σε σχέση με τις πανεπιστημιακές σπουδές τους.

Abstract

Στην παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρείται να διερευνηθεί η δυναμική των Μαζικών Ανοιχτών Διαδικτυακών Μαθήματων (MOOCs) τα οποία παρέχονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε ό,τι αφορά την παιδαγωγική αξία τους και ιδιαίτερα η συσχέτισή τους με τη «συμμετοχή», την «κινητοποίηση» και την «αυτοπεποίθηση» των φοιτητών που συμμετέχουν σε αυτά, κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Οι επιμέρους στόχοι της έρευνας αφορούν την εξέταση (α) των παραμέτρων που δύνανται να συμβάλουν στην αύξηση του βαθμού συμμετοχής κάθε φοιτητή που συμμετέχει στη διαδικτυακή εκπαίδευση όσον αφορά τα μαθήματα και τις σπουδές του (συμμετοχή), (β) των στοιχείων εκείνων που δύνανται να κινητοποιήσουν τους φοιτητές στα πλαίσια της διεργασίας μάθησής τους (κινητοποίηση) καθώς και (γ) ο εντοπισμός των παραγόντων που συντελούν στην αύξηση της αυτοπεποίθησης των φοιτητών (αυτοπεποίθηση). Είναι γνωστός ο συνεχιζόμενος πολύ υψηλός αριθμός των εγκαταλείποντων φοιτητών που παρακολουθούν τα MOOCs, αλλά και ο υψηλός αριθμός των εγγραφόντων σε αυτά, οπότε η διερεύνηση των συστατικών στοιχείων που θα καταστούν ικανά, να κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον των φοιτητών που εγγράφονται σε μαθήματα που προσφέρονται μέσω των περιβαλλόντων αυτών, και ολοκληρώνουν επιτυχώς τις σπουδές τους, είναι βασικό εφαλτήριο έναυσμα του ερευνητή. Η παρούσα έρευνα διενεργείται μέσω βιβλιογραφικής επισκόπησης και τα συμπεράσματα που αναδύονται συνάδουν με τη δυναμική των MOOCs να επιδράσουν θετικά στην ανάπτυξη της κινητοποίησης των φοιτητών, της ενεργής συμμετοχής τους, αλλά και την ενίσχυση της αυτοπεποίθησής τους, όταν αυτά στηρίζονται πάνω σε νέους πειραματισμούς, μεθοδολογίες και διδακτικές στρατηγικές, στοιχεία τα οποία αποτελούν κομμάτι από τους λόγους που δημιουργήθηκαν. Συγκεκριμένα διαπιστώνεται πως ο σχεδιασμός των MOOCs τα οποία θα είναι πλούσια στη χρήση πολυμέσων (media-rich) αλλά και με στοιχεία παιχνιδιών (gamification), καθώς και τα MOOCs τα οποία βασίζονται στην έντονη αλληλεπίδραση μεταξύ των φοιτητών, είναι μερικές από τις πιο ισχυρές παραμέτρους που θα συμβάλουν στην αύξηση του βαθμού συμμετοχής των φοιτητών. Διαπιστώνεται επίσης πως τα προγράμματα τα οποία σχεδιάζονται βάση του μοντέλου ARCS (Keller, 2000), θα έχουν μεγαλύτερα επίπεδα κινητοποίησης των φοιτητών στα πλαίσια της διεργασίας μάθησής τους. Ακόμη παράγοντες όπως η χρήση υψηλής τεχνολογίας, το ενδιαφέρον για το θέμα του MOOC, η λήψη κάποιου πιστοποιητικού είναι στοιχεία που θα συντελέσουν στην αύξηση της κινητοποίησης των φοιτητών. Σχετικά με την αυτοπεποίθηση των φοιτητών, διαπιστώνεται πως οι αναφορές επίδοσης και «ενδυναμωτικής» αξιολόγησης, σε συνδυασμό με το μοντέλο μαθησιακής διαδικασίας SRL (Zimmerman, 2000), καθώς και η ενθάρρυνση συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ των φοιτητών ώστε να υπάρχει το αίσθημα της κοινωνίας, είναι μερικά από τα στοιχεία που θα συντελέσουν στην αύξηση της.